Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 25, 9 December 1835 — KAMAKAMAILIO.—Helu 5. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KAMAKAMAILIO.—Helu 5.

Naili. 0 oe no ka! e Maanu. Ifc malihini oe. Aole i halawai pu kaua i keia mau la. Mahea kou wahi e noho ai mai kawa a kaua i kamakamailio pu ai a hiki i keia po? Maanu. Aloha oe. Ke hoakaka ak» nei au ia oe i ko'u noho ana i keia mau la. A pau ko kaua kamailio pu ana, ua lohe au, aia ma Maui, kekahi mea hou—« kupu aSa malaila kekahi mea paha e pono ai ka aina, a me ke aupuni; no ia mea, aole hiki ia'u kakali —a

holo koke «ku la au e a&na, • e imii ke ano u kela mea hou. Naili. Aoie no paha. E hai mai oe ia'u i na mea au i ike, a me na mea au i lohe i ko'u noho ana ma Maui. M. Ae: £ hai aku au i kekalii mau mea. I ka la 18 o ka malama Okatoba, ku ka moku ma Lahaina. A i ko'u pae ana i uka, lohe au, eia ka la hoike ma kc knla nui, nia Luhainaluna. Pii aku la au, a awakea, komo au iloko o ka hale kula, a komo hou iho la au i ka po elua, a i ka po ekolu, pau ka hoike ana. N. Pehea ka hoike ana ma ke kula nui? Ua makaukau anei ko laila poe haumana? Ua naauao anei lakou? M. Ae. Ua makaukau no ka nui o iakou. Kokoke naauao kekahi poe— akamai no kekahi poe ma na mea a pau loua lakou i huli ai. I ko'u ike ana i na kula nui, olioli iho la kuu naau, no ka mea, malaila paha e hooinakaukauia'i kekahi poe e hana i na mea e pono io ai ke aupuni o Hawaii nei. A pau ka hoike, hookuu aku na kumu i kekahi mau hauinana, e hele liilii a ia wahi aku, ia wahi aku e ao aku i ka poe naaupo. N. Pomaikai paha ka poe kuaaina mamuli aku i ka loaa ana inai ia lakou na kumn naauao iki. M. Poniaikai no lakou, ke huli lakou i ka palapala ine ka noonoo. N. Ua ike anei oe i kekahi mea e ae ma Lahainaluna,e olioli ai kou naau? M. Ae: ike no au. E ao ana kekahi poe i ka hana kapana, a me ke kukiilu hale laau a nie ka pohaku; a ua au, e lilo koke paha kekahi i poe akamai i keia mau hana. No ia uiea, olii/ii ko'u naau. N. Aole anei oe i hele i kahi e? M. Hele no au i Wailuku, a ike au malaila i kekahi mau inea e olioli ai ko'u naau. N. Pehea? E hoakaka niai. M. 1 ka malama o Novemabn, i ka lioike ae la ko laila inau kula. Nui na kamalii i hoike, ia la. I ko'u k'imo aua iloko o ka hale pule knhi a i; ikou i hoike ai, ike au i na kamnlii he n 'ii 'ua. Ua pau lakou i ka ike i na liiia; a 0 kekahi poe, ike Inkou i ka hui ai winahuaelua, ekolu paha; aokekahi poeheluhelu maoli Inkou, aole nae Inkou j1 holo; —a o kekahi poe he kanalima paua lilo lakou i poe aknmai ma ka leluhelu ana, a ike no hoi lukou i ka palapala honua, a me ka helu kamalii. ko u ike ana i keia poe, hauoli ko'u "aau, no ka mea, o ka wa kamalii, oia a nianawa maikai e ao ni i ka palapala, l nui makemake i pau koke na keia pae aina i ke komo iloko A e ■ tu ' a » i 'ilo ai lakou i poe naauao. pau ka hoike, komo au iloko o ka

hale hana k>!e, a mahaahok ka*u olloli i ko'u ike ana i ke)a hana. N. Pehea ua mea la? akaaka kakahi poe haole i keia manao hou. Olelo kahi poe, aole pono makou ke ao i ka hana lole, a olelo kahi poe, aole loae hiki ia makou ke ao i keia hana. Pehea kou manao ana—i kou hele ana i Wailuku, a i kou ike ana i ua kula hana lole la? M. Ua maopopo i ko'u manao, he mea hiki no e ao makou i ka hana lole. Olelo mai ia'u ke kumu o kela kula, o Mika Berona, he oluolu kona manao i ke ao koke ana o kana' mau haumana. Ua like pu lakou me na wahine ma Amerika—a i kona manao e lilo auanei kekahi poe i poe kumu tna keia hana. £ akaaka hewa paha ua poe la. Ina manao lokahi ke Alii nui, a me na lii a pau loa, a me kanaka, e ao i ka hana lole, a me ka hana kapana, a me ka hana amara, a me ia hana aku ia hana aku, e akaaka hewa no lakou. Ina e hana pela na'lii a mekanaka a pau loa, me ka manao i ke Akua, e kokua mai o lehova mamuli o ka lakou hana ana, a e hoola mai no oia ia kakou. Malaila ko'u makemake nui. Aloha oe.