Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 1, 6 January 1836 — Page 1

KE KUMU HAWAII.
HE PEPA HOIKEIKE I NA MEA E PONO AI KO HAWAII NEI.
"O ka pono ka mea e pomaikai ai ka lahuikanaka; aka, o ka hewa ka mea e hoinoia'i na aina."
Buke 2. HONOLULU, OAHU, IANUARI 6, 1836. Pepa 1.

ALEMANAKA, 1836.

HE KAMAKAMAILIO.—HELU 7.

                Maanu. Aloha oe, e Naili e ko'u hoahanau aloha. Eia no kaua ma kahi kokoke i ka makahiki hou. Pono no kaua e noonoo i ka pokole o ka manawa o ko kaua noho ana, a me ka noho ana o kanaka, i hoomakaukau kaua no kela noho ana mahope.
                Naili. Pono no paha. E hai mai oe ia'u, pehea ka pokole o ko na kanaka noho ana?
                M. Penei: Ua pokole ko na kanaka noho ana i keia manawa, i ka noho ana o kanaka i ka wa kahiko. Mamua aku o ke kaiakahinalii, ua liuliu loa ka noho ana o kanaka ma ke ao nei. Pela ka noho ana o Adamu, a me Seta, a me Iareda, a me Metusala, a me ko lakou poe hoahanau, elua lau makahiki ko kekahi, elua lau, a ekolu kanaha ko kekahi; Eiwa haneri makahiki a me kanakolu ko Adamu, eiwa haneri makahiki, me kanaono kumamaiwa ko Metusala.
                A mahope iho o ke kaiakahinalii, hooemi mai ke Akua i ko na kanaka mau la. Eha kanaha me ka umi kumamalima makahiki ko Aberahama. Eha kanaha makahiki ko Iakobo. Ekolu kanaha, a me kanakolu kumamahiku ko Iosepa. Ekolu kanaha ko Mose. A pehea i keia wa? Elua kanaha ko kekahi poe uuku loa; hookahi kanaha ko kekahi; aka, ua make ka nui i ko lakou wa opiopio, a i ko lakou wa ui. Ua pokole wale no ka noho ana o kanaka i keia manawa.
                N. Aloha ino! Pehea keia? Heaha ka mea e pokole ai ka noho ana o kanaka?
                M. O ko ke Akua makemake no paha ia. Aole akaka lea ka mea e ae. O ka hewa o kanaka paha, oia kekahi. Eia kekahi mea a'u i hoakaka. Ua pokole ko na kanaka noho ana ma keia ao, i ko lakou noho ana ma kela ao mahope. Liuliu ko Metusala noho ana i ka wa kahiko. Eiwa haneri makahiki, a me ke keu kona, alaila make no ia. Aka, ina e hooloihi mai ke Akua i kona noho ana a hiki loa i keia la, a i ka la apopo e make oia, ina, he wa pokole la kona ma keia ao, i kona noho ana ma kela ao, no ka ka mea, aole loa e pau kela noho ana. O ka poe e noho ma ka lani, a o ka poe e noho ma ka po, e noho mau loa lakou ma ia mau wahi. Pela, ua pokole loa ko na kanaka noho ana me ka liilii o kekahi hua one i ka nui o ke kuahiwi a me ka huna wai i ka moana.
                N. He mea kupanaha kela noho ana mahope. Pehea e hiki ia'u ke hoomakaukau e noho pomaikai malaila?
                M. Alia, mamuli paha e hoakaka au malaila. Eia kekahi mea i koe a'u e hoakaka. Ua pokole ko na kanaka noho ana ma keia ao, i ka nui o ka hana a ke Akua i haawi mai ia lakou. Kauoha mai ke Akua i na kanaka a pau loa e hoomakaukau no kela noho ana maluna ma ka lani. Kauoha mai no ia ia lakou e mihi i ko lakou hewa, e paulele aku i kana Keiki, e aloha aku ia ia me ko lakou naau a pau loa, a e hookauwa aku ia ia—e pule maku aku, e malama i ka la Sabati—a e hana maikai aku i na kanaka a pau loa. Pokole wale no ka noho ana o kanaka i ka nui o ka hana a ke Akua i haawi mai ai.
                N. Pehe e hiki ia'u ke hana i keia mau mea e pono ai? Aole paha e hiki.
                M. Hiki no. Aka, aole hiki ia'u