Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 13, 22 June 1836 — Page 49

KE KUMU HAWAII.
HE PEPA HOIKEIKE I NA MEA E PONO AI KO HAWAII NEI.
"O ka pono ka mea e pomaikai ai ka lahuikanaka; aka, o ka hewa ka mea e hoinoia'i na aina."
Buke 2. HONOLULU, OAHU, IUNE 22, 1836. Pepa 13.

NO KA PULE.

                H. Nui paha ka hewa o ka poe pule ole i ke Akua?
                K. Oia - ua moakaka lea ko lakou hewa, a me ko lakou make. E noonoo oe i ka paakiki o ka poe pule ole aku i ke Akua I ko lakou noho ana ma kahi a ke Akua i haawi mai ai; i ka lakou ai ana i kana ai; a i ko lakou inu ana i kona wai; i ko lakou komo ana i ke kapa ana i haawi mai ai; aole lakou pule i ke Akua. Ua like pu lakou me na holoholona maoli. Oi aku ko lakou paakiki i ko ke pipi a me ka ilio. I ko ke kanaka hanai ana i ke pipi a me ka ilio, lilo koke laua i mea laka - launa pu me ia – hahai aku ia ia, a nolaila ua akaka ko laua aloha. Aka i ko ke Akua malama ana i kanaka, i kona hanai ana mai ia lakou, a homaikai ana ia lakou, ua nui loa ka poe pule ole aku ia ia; - aole lakou i laka — aole launa pu me ke Akua. Aole anei i oi aku ko lakou palaka, a me ka paakiki i ko ka ilio maoli? I ka lakou ai ana, a me ka inu ana, a me ka moe ana i ka po, aole nae lakou i hoomaikai aku i ke Akua, aole pule aku ia ia, ua like pu lakou me ka poe lalau wale aku - me ke poe aihue maoli. Aole anei i huhu mai ke Akua i ka poe pule ole aku ia ia?
                Owai ka poe pule ole aku i ke Akua? O oe paha kekahi. Aole anei oe hilahila i kou noho ana me ka pule ole aku i ke Akua i kou mea nana i hana, nana i malama, nana i hanai? Aole ou makau i kou moe ana i ka po me ka pule ole o poho oe ilalo lilo iloko o ka lapalapa ana o ke ahi pio ole? Nani ka paakiki o ke naau o ka poe pule ole. Pono ole ko lakou noho ana ma keia ae. Aole lakou ike i ka malu a me ka pomaikai io. He olioli paha ko lakou, aka, he mea pau wawe ia e like me ka lapalapa ana o ka opala maoli i ke ahi. I ko lakou huli ana i ko lakou kua ia Iehova i ko lakou Akua, aole hiki ia ia ke hoomalu mai ia lakou, aole loa.
                O ka make mau loa oia ka hopena. Aole hiki ia lakou ke pii iluna, a noho pu me ke Akua me ke lani. Aole makaukau iki lakou ke noho pu me ko Akua maluna. He wahi pule la wahi. Makemake ko laila poe e kamailio pu me ke Akua, a me Iesu. He mea ono ka pule i ko lakou mau maka, aka he mea e hoopailua ai ko ka poe hewa mau naau. Pehea e hiki ia lakou ke noho pu me ka poe pule? Aole loa e hiki. Ua moakaka lea ia i lilo ole kekahi i kanaka pulo pono i ke Akua, i lilo ole ka pule i mea ono i kona mau maka, aole hanau hou ia kona naau. He naau kahiko wale kona, he naau paakiki - he naau ino, a o kona hope o ka make mau loa no ia.
                K. Ua moakaka lea ka hewa o ka poe pule ole aku i ke Akua, a ua akaka no hoi ko lakou make ana, aka hoi aole paha pono na kanaka o keia pae aina ke makau o make auanei lakou malaila, no ka mea, pule pinepine lakou i ke Akua.
                K. Pule pinepine anei lakou i ke Akua? lakou a pau loa. Aole paha. Ke manao nei au kakaikahi wale no o lakou ka i pule i ke Akua. E noonoo oe i ke ano o ke pule. Aole mea ia e pili ana i ke waha wale no. Ua akamai ka poe Parisaio me ka waha, aole nae lakou pule i ke Akua, no ka mea, ma ka waha wale no hookokoke lakou i ke Akua. Nana mai o Iehova i ko loko o ke kanaka aole i kona waho. Ina pololei ko ke kanaka manao ma ka pule, ua pololei no kana pule ke hawanawana wale no, kona. Ina maikai ole ke manao, ua maikai ole ka pule, ke pule aku oia me ka leo hekili! Pono na kanaka e pau loa e pule aku i ke Akua, a i pule ole lakou, aole loa lakou e ola; aka aole pono ka lakou, ke pule ole e like me ka Paulo olelo: "O ko'u manao hoi ia e pule na kanaka ma ia wahi aku a ia wali aku, e hapai ana i na lima hala ole, me ka huhu ole a me ke kanalua ole"
                H. Pehea e hapai ke kanaka i na lima hala ole ma ka pule?
                K. Peneia. Mamua, o na lima i holoikai - hala ole. Pela i ko Pilato manao. I kona makemake e hooku ia Iesu, hoole ka poe Iudaio. Alaila, "lalau aku la o Pilato i ka wai, a holoi iho la i kona lima imua o ka poe kanaka, i aku la, ua hala ole au i ke koko o keia kanaka pono." Eia ka Iakoba olelo. "E ka poe hewa, e hoomaemae i ko oukou mau lima, e huikala hoi i ko oukou mau naau, e ka poe i lolelua ka naau." Pela ke kanaka ma ka pule. Me ka naau holoiia i ko Iesu koko, me ka naau maemae e pule aku i ke Akua. Eia ke ano o ka pule pono.
                H. He mea pohihihi keia ia'u. Ua pono ka'u pule ana paha — aole paha. Pehea e ike maopopo au?
                K. E nana oe i kela keiki mao. He keiki uuku ia — aole hiki ia ia ke olelo aku, aole hiki ia ia ke hele. Pehea e hiki ia ia ke noi aku i kona makua i kekahi mea e pono ai?
                H. Aole paha e hiki. Pehea la?
                K. E hiki no. E nana. I ka wa haiki i ka makau paha, i ka pololi paha, i kona ike ana i kona makua, pehea ua keiki la Hapai ia i kona mau lima me ka uwe ana, a ike mai kona makua, kokua mai oia i kana keiki. E nana hou oe i ua keiki la no ka mea he pule maikai loa kana. Eia kekahi mau mea e maikai ai ka pule ana i pule aku ai i kona makua; he oiaio. He hookamani ole. He manaoio. He makemake. He aloha nui. He makau. He naau haahaa. He huhu ole. He kanalua ole. Pele oe e pule aku ai i ke Akua. He maikai wale kau pule ana, ke komo mai keia mau mea a pau iloko o kau pule. E ae koke mai ke Akua i kau, a e hoopomaikai nui mai ia oe. E nana hou oe i ua keiki la i kana pule ana i kona makua aia no ia e hapai ana i kona mau lima. Me ka oiaio kana. Pela oe. I mai la o Davida, Halelu 145: 18, "Aia ke Akua ma kahi kokoke i na kanaka a pau i kahea aku ia ia me ke oiaio." I aku la o Paulo i kona poe hoahanau, Hebera 10: 22, i aku, "E hookokoke aku kakou i ke Akua, me ka naau oiai, me ka huikala o ko kakou naau kaumaha i ka hewa."
                Eia kekahi: E like me ua keiki la, e pule aku i ke Akua me ka manaoio. Manao ke keiki, e hiki i kona makua ke kokua mai mamuli o kona hemahema - e hiki no ia ia ke haawi mai i na mea e pono ai; no ia mea, ua paa kona manao e kahea aku ia ia, e noi aku i kona aloha. Pele oe. I kou hele ana imua i ke alo o ke Akua e pule aku ia ia, e manao oe penei: E hiki no i ke Akua ke kokua mai mamuli o kou hemahema - e hiki no ia ia ke kala mai i kou hewa, a ke hoola mai. A e like me kona mana, he mea mau loa ia, pela kona aloha. – Aole hiki ia ia ke kipaku i kekahi mai kona alo aku ke hele ia io na la me ka manaoio aku ia Iesu. I mai la o Iakoba. 1: 5, 6, penei; "Ina i nele kekahi o oukou i ke akamai, e noi aku oia i ke Akua, i ka mea i haawi wale mai no na mea a pau me ke hoino ole mai, a e haawiia mai no ia nona. Aka, e noi aku oia me ka manaoio, aole me ke kanalua; no ka mea, o ka mea e kanalua ana, ua like no ia me ka ale o ke kai i puhiia e ka makani a kupikipikio." I mai o Paulo i ka poe Hebera, 10: 22. "E hookokoke kakou me ka maopopo loa o ke manaoio."
                A e like me ua keiki la, e pule oe i ke Akua me ka hookamani ole: Me ka makau kekahi, me ka naau haahaa, me ke makemake a me ke aloha nui aku. E pule aku me ka naau mihi pono i kou hewa, — me ke hoopailua ia oe iho, e me ka makemake nui i ko Iesu koko mana. Pela e hele oe imua i ke alo o ke Akua ma ko Iesu inoa. Pela e hapai oe i kou mau lima, a me kou naau me ka huhu ole, a me ke kanalua ole, a e ae mai no ke Akua i kau pule.