Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 13, 22 June 1836 — NO KA PULE. [ARTICLE]

NO KA PULE.

H. Nui.pahaka hewa o ka pee pule oleikeAkua? K. Oia—ua moakaka lea ko lakouhewa, a me ko lakou make. E noonoo oe i ka (aakiki o ka poe pule ole aku f ke Akua ko lakou aoho ana ma kahi a ke Akua i haawi mai ai; i ka lakou ai aoa i kaaa ai, a i ko lakou inu ana i kona wai; i ko lakoa konno ana i ke kapa ana i haawi mai ai, aole lakou peile i Akoa. fja like pu lakou me na holoholooa maoli Oi aku ko lakou paakiki i ko ka pipi a me ka ilio. I ko ke kanaka hanai ana i ka pipi Ajne ka Hio, lilo koke iaua i mea laka—launa pu me ia—hahai aku ia ia, n nolaila ua akaka ko laua aloha. Aka i ko ke Akua malaina aua i* kanaka, i kona hanai ana niai ia lakou, a hoomaikai ana ia lakou, ua nui loa ka poe pule ole aku ia ia;—-aole lakou i lnka—uole launa pu me ke Akua. A«»le anei i oi aku ko lakou palaka, a me ka paakiki i ko ka īlio I ka lakou ai ana, a me ka inu ana, a ine ka moe ana i ka po, aole nae lakou i hoomaikai «ku i ke Akua, aole pule aku ia ia, ua liko pu lakou me ka poe lalau *wale aku—;ne ka poe uihue maoli! Aole a-iei i huhu mni ke Akua i ka poe pule ole aku ia ia? Owai ka poe pule ole aku i ke Akua? O oe paha kekahi. Aole anei oe hilah.ihi i kou noho ana ine ka pule ole aku i ke Akua i kou mea nana i hana, nana i nialaiua,uana » hanair Aole ou makau i kou moe aua i ka ! po me ka pule ole o poho oe ilalo lilo il .ko ka lapalapa ana o ke ahi pi > ole ? N ani' ka paakiki o ka naau o ka poe pule ole. j 1 ono ole ko lakou noho ana ma keia ao.' Aole lakou ike i ka malu a me ka poinaikai j i() - He olioli palia ko lakou, aka, he im a | pau wawe ia e like rne ka lapalapa ana o ka J u pala inaoli i ke ahi. I ko lakou huti ana i ko lakou kua ia lehova i ko lakou Akua, hiki ia ia ke hoomalu mai-iulakou, le O ka make mau loa oia ka hopena. Aohiki ia lakou ke pii iluna, a noho pu me ke Akua ma ka lani. Aole makankau iki j lakou ke noho pu me ke AkuU maluna. Jle j pule ta wahi. Makeu.nke ko laila poe j e kamailio pu me ke Akua r a me lesu. 11e ITlea ono ka pule i ko lakou mau maka, aka he ! N 0 hoopailiKi ai ko ka poe hewa mau naau. i c iea e hiki ia lakou ke noho pu me ka j poe pule? Aole loa e hiki. Uu moakaka; a 'a i lilo ole kekahi i kanaka pule pono ii e Akua, i lilo ole ka pule i mea ono i kona I maka, aole hanau hou ia kona naau | c naau kahiko wale no kona, he naau paa-1

kiki—-he naau ino, a o kona hope o ka make mau loa no ia. ] K. Ua moakaka lea ka hewa o ka po«r pille ole aku i ke a ua akaka no h<M ko lakou make anaj%ka hoi aole paha poao na kanaka o keia pae aina L r ntUftu ir mi ke auanei lakoiMnalaiia, no ka fu|ft pinepine lakou i ke Akua. K. Pule pineuine anei lakou i ke Akua? lakou a pau loa? Aole paha. Ke manao nei eu kakaikahi wule no o lakou ka i pHe i ke Akua. E noonoo oe i ke ano o ka pule. Aole mea ia e pili ana i ka waha wale no. Ua akamai ka poe Parisaio ma ka waha t aole nae lakou pule r' ke Akua, no ka mea, ma ka waha wale no hookokoke lakou i ke Akua. Nana mai o lehova i ko loko o ke kanaka aole i kona waho. Ina pololei ko ke kanaka manao nia ka pule, ua pololei no kana pule ke hawanawana wale no kona. Ina maikai ole ka manao, ua maikai ole ka pule, ke pule aku oia me ka leo hekili! Pono na kanaka a pau loa e pule uku i ke Akua, a i pule ole laiu>u, aole loa lakou e ola; aka nole pono ka lakou, ke pule ole e like me ka Paulo <»Ielo: "O ko'u manao hoi ia e pule na kanaka ma ia wahi aku a ia wahi aku, e hapai ana i na lima hala ole, tne ka hu/iii ole a me ke kanalua ole " 11, Pehe.a e hapai ke kanaka i na lima hala<ele ma ka pule? K. Peneia. Mamua, o na lima i holoiia a maoman, he hoailoua ia o ka naau maika*r—hala ole. Pela i ko Pilato inanao. I k«*na makemake e hooku ia lesu, hoole ka poe liulaio. Alaila, "lalau aku la o Pilato i ka wai, a holoi iho la i kona lima imua T> ka poe kanaka, i aku la, ua hala ole au i ke koko o keia kanaka pono. :i Eia ka lakoha oielo. tk E ka poe hewa, e hoomaemae i ko oukou mau lirna> e huikala hoi i ko oukou mau naau, e ka poe i lolelua ka naau." Pela ke kanaka ma ka pule. Me ka naau hoioua i ko lesu koko, me ka naau maemae e pule aku i ke Akua. Eia ke auo o ka pule pono. ' 11. Ile mea pohihihi keia ia*u. Ua pouo ka'u pule ana paha—aole paha. Pehea e ike maopopo au ? K. E nana oe i kela keiki mao. He keiki uuku ia—aole hiki ia ia ke 01010 aku, aole hiki ia ia ke hele. Pehea e hiki ia ia ke noi aku i kona makua i kekahi mea e pono ai? 11. Aole paha e hiki. Pehea la? K. E hiki K nana. I ka wa haiki i ka makau paha, i ka pololi paha, i kona ike ana i kona makua, pehea ua keiki la : Ilapai mau lima me ka uwe ana, a

»faft, kolui» bml oi« i ku* kaikl ; .no Ju mea b« polt m&m V* *Sn«. Ji« \ek«hi mau oiei e «ijSkai li ki pule mi i pyle *ku ai i koat he oiaio, He boo)umam ola. He maMoio. Ha makeinake. He aloka nui. Qe naau haahaa. He huhu ole. ljp. Pela oa e pule aku ai i h* He maikai vato kau pule aoa, ke keia mau mea a pau iloko o kau pule. Eaekokemaik* Aluia i kau 9 a e hoopemaikai nui mai ia oe. E nana hou oe i ua keiki la i kana pule ana i kona makua aia no ii e hapai ana i kona m&u lima* ka oiaio k<uui. Pela oe. 1 mai la o DaTida, Halelu 145: 18, if Aia ke Akua ma kahi kokoke ina kanaka a pau i kahea aku ia ia ma ka oiaio." I aku la o Paulo i kone poe hoahianau 9 Hebera 10: 22, i aku 9 M E hookokoke aku kakou i ke Akua t me ka naau oiaio, me ka huikalao ko kakou naau kaumahaikahewa." Eia kekahi: E like me ua keiki la, e pule aku ike Akua me ka manaoio. Manao ke keiki, e hiki i kona makua ke kokua mai mamuli o kona hemahema—e hiki no ia ia ke haawi mai i na mea e pono ai; no ia mea, ua paa kona manao e kahea aku ia ia, e noi aku i kona aloha. Pela oe. I kou hele ana imua i ke alo o ke Akua e pule aku ia ia, e manao oe penei: E hiki no i ke Akua ke kokua mai mamuli o kou hemahema—e hiki no ia ia ke kala mai i kou hewa, a ke hoola mai. A e like me kona |he mea mau loaia, pela kona aloha.—3Re | hiki ia ia ke kipaku i kekahi* mai alo aku ke hele ia io na la me ka manaoio aku ia lesu. I mai la o lakoha. 1: 5, 6, penei; "Ina i nele kekahi o oukou i ke akamai, e noi aku oia i ke Akua ? ika mea i haawi wale mai no na mea a pau me ka hoino ole mai, a e haawiia mai no ia nona. Aka, e noi aku oia me ka manaoio, aole me ke kanalua; no ka mea, o kamea e kanalua ana, | ua like no ia me ka ale o ke kai i puhiia e ka makani a kupikipikio. , V I mai o Paulo ika poe Hel)cra, 10: °22. (< E hookokoke kakou me ka maopopo loa o ka manaoio," A e like me ua keiki la, e pule oe i ke Akui me ha hookamani ole: Me ka makau kekahi, meka naau haahaa, mekamakemake ame ke aloha nui aku. E pule aku me ka naau milii pouo i kou hewa, —me ka hoopailua ia oe iho, a ine ka makemake nui i ko lesu kt>ko mana. Pela e hele oe imua ike alo o ke Akua ma ko lesu inoa. Pela e hapai oe i koy mau lima, a me kou naau me ka huhu ole, a me ke kanalua ole, a eae mai no ke Akua i kau pule.

H. KAailulki gg(U, Iw p«t iMt» pela£ »ol« oluolu aai k« Akua i ka pu!« f kajNlmi paie iln nkf K. Aole no. 1 wū la • Momai, (< H« mi h«vi ka no)wi m ka poe kewa t hmlmh ak« «i i ke Alhml" Ua M»lwJ» P*T oe i ka mohai a Kikn lm • Ab«la i ookai aku i ke Mol MoWw aku laua, aole aae i oluola iaai ke Akaa ia laua. Malia nai o |eboTa ia Abeh, a ne kana mohyj, aole malīu mai ia Kaiaa a nw 4ana. He a»ea hewa ka mohai ana i moliai aku i ke Aka*, no kaleea, nole pnnO koM liaae,' aoke naa«" kona, aoke aiaa mihi, a me ke aloha, a me ki Makemnke, no ia mea, aole oluohi iki mai ke Akuā i kana. O ka pule, oia ki mea i pane f "hakahaka o ka tnohai pipi a me ke %ao. Kauoha mai ke Akua i na kanaka a loa e pile aku ia ia, a i ka lakou puli ole ana, aa nei loa ko lakou hewa. Aka, e %a ke kanaka pule ana me ka naau kiekie, me ka naaa niihi ole, me ke aloha ole akn i me ka makemake ole aku i ke Akua, he mea hewa ia, he mea hoowahawaha aku i ke Akua. Aole loa ke Akua e oluolu iki mai i ka ke kanaka pule ana pela. Aole maliu mai oia ~-huhu mai no ia i ua kanaka la, a me kana H. Pehea kou manao i ka pule ana a ka nui o kanaka ma keia pae aina ? K. Ua kaumaha ko'u naau i ko'u lohe ana i ka oia la pule ana, a me ka oia la, no ka mea, ua pono ole ka lakou pule ana. Eia ka mea e maopopo ai ko lakou hewa na ka pule, aole paa ko lakou manao e 4iaa)ele i na mea a pau a ke Akua i papamai ai. Elya ko iakou. Hoowahawaha lakou i kē Akua i ko lakou noi ana i na mea a ko lakou mau naau i makemake ole ai. Eia kalua, manao lakou e uhi i ko lakou hewa i ka pule. Moe kolohe kekahi poe, a pule no hoi; aihue kekahi poe, hoopunipuni kekahi poe, puhi baka kekahi poe, a pule n<yuie —aole o lakou makau, no ka mea, mflpo lakou o ka pule, oia ka mea e uhi ai kolakMi lawehala a pau loa. No ia mea, pale flßi lakou i na olelo weliweli a pau loa a lakou i lohe, aole makau, aole mihi—aole hele io lesu la; noho no ma ka hewa a make loa. H. Pehea e pono ai makou ma keia wahi ? Pono paha makou e haalele i keia hana—aole loa e pule hou aku? Pehea kou manao? K. Aole hiki ia'u ke olelo aku ia oukou i ka poe hewa, e haalele ia hana—e oki— mai pule hou. Aka, eia k&'u mea e olelo aku ia oukou a pau loa ma keia pae aina. E noonoo pono oukou i ke ano o ka oukou pule ana i ke Akua, no ka mea he Akua liii o lehova. Mai manao nui oukou i ka oukou pule ana ma ka waha. E malama poiio oukou o hoowahawaha aku oukou i ke Akuama ka pule. E nana oukou iloko o ko oukou mau naau. Pehea oukou ma ka pule? Ke pule nui anei oukou i ke Akua me ka naau haahaa, me ka inihi i ko oukou hewa, me ka hoopailua ia oukou iho, a me ka manaoio aku ia leau, i ka Haku? Ina pela ka oukou, ua pono. Aka f i ka oukou puleana me ka naau kahi-

%e, M : b mm aihi ok Hk««M* oic alm k ; i ka oukou pifli ui ■ aolio hoa m ka Imw«, «ol* kulel» loa, p«kM « pooo ai «vkoa Mkik? iol« pono iki—»ole ae aai ka Akw»—aole malia wai «ole ohwhr iftai oia ia ewkoa. Ai ko wkw Mko uM peto a nake, e poho oukea Hate i ka po o k« aki pio ole, a e anko nau loa malaila me ka ehaeha o ka naau, i iw ke kaMM^a. M. Auwenakou! PekM aaM« e pako< le ai? K. Hookahi mea e pono ai,O fai iai «mk w* mma * ka naau kou—No ia mea, ke ooi akn aei •« ia oukou, £ hele io le«u la, ano. J) IUo oukou i poe haumana ana, ohMli nai ke Atu* a me ka eui koq pule aaa. Awkm J. S. G.