Ke Kumu Hawaii, Volume II, Number 23, 13 April 1837 — Page 90
90 KUMU HAWAII. (APERILA,
hou makou. A ia la ae, ia la ae, eha halawai nui ana ma ka hale pule, a he mau halawai liilii no hoi o na kanaka ka ma kauhale. I ka hora 8 o kela kakahiaka keia kakahiaka, halawai no makou me na kamalii maloko o ka hale kula. Ua piha ka hale ia lakou, a ua hoomanao mai kekahi poe o lakou i ka mea a na kumu i olelo ai.
I ke ahiahi o ka la hoomalolo, hiki mai o Mi. Binamu me kekahi mau hoahanau o Honolulu, e kokua mai ia makou i na hana a ke Akua i ka la Sabati: noho no lakou a pau ka halawai ana. I kakahiaka o ka la noa, ua okiia ka halawai loa ma Ewa, a ua hoihoiia ae na kanaka i hele mai, mai Koolau mai, mai Honolulu mai, mai Waialua mai, a mai Waianae mai. Hoi aku ia lakou me ka olioli i ko lakou pomaikai ana i na mea a lakou i lohe ai.
Aka, o ko Ewa nei poe i manao he pomaikai io ko lakou i ka halawai ana mai o ke Akua me lakou ia mau la. He manawa no ia o ko ke Akua mana e hoohuli ana i ka poe hewa mai ko lakou aoao mai i ko ke Akua pono.
Ua haneri paha o na kane a me na wahine i hoike mai i ko lakou makemake e mihi i ka hewa a e imi aku i ke ola no ka uhane. Akahi no a launa mai lakou me ke kumu a me ka olelo ana i hai aku ai. Aole no i akaka ka huli io ana o la poe a paa. Aole o'u manao he mihi io ka nui o lakou. Aka, ua akaka ia'u he mihi no ko kekahi poe mahuahua, no ke ano hou o ko lakou manao i kohu i ka malamalama o ke ola.
Ke ulu nei no ka pono ma Ewa nei. I ka wa i halawai ai makou maloko o ka hale kula, he uuku ka poe i hele mai i ka la Sabati, e hoolohe i ka olelo a ke Akua. I neia manawa hoi, ua piha ka hale hou o makou a hu iwaho ma ka lanai. Manao iho la makou he hale akea keia a makou i hana'i: aole ka, ua pilikia no, ina he nui aku ina ua pono.
Ke manao nei makou, he nui ko ke Akua lokomaikai ia Ewa i keia mau makahiki iho nei, no ka mea, i noho haunaele, na kanaka o anei me ka uha, uha wale, a hiki i ka manawa a ke Akua i hoomalu mai ai ia Ewa i kona kanawai hoopono.
A.B.
HELU 3
NO KE KAAPUNI ANA IA OAHU.
E hoululu ana o Lono i na kane, a me na wahine, a me na kamalii, e hoakoakoa ma kahi hookahi, aole nae ia i lohe owau kekahi, o Kineka a me Wahinealii wale no kana i lohe; a i ko makou hiki ana aku i Pahonu, alaila, ike mai la ia owau kekahi. Aloha aku la makou ia ia, aloha mai la oia ia makou: alaila, noho iho la makou. A i mai la oia, "Ua moa kahi mea ai."
I aku la maua o Wahinealii, "Aole paha uanei e ai, ua ai e mai nei ka aina kakahiaka mai nei o ka pali."
Alaila, ai iho maua o Lono me ka hoomaikai aku i ke Akua i ka mea nana ka ai a me ka ia, alaila, haawi mai la o Lono he wahi poi ia, he manini ka ia, a he wahi pauhuuhu, a he mau wahi opule, a he wahi maiko, na makou. Ai iho la maua o Lono a pau ka ai ana, akoakoa mai la na kanaka, a hoike aku la o Kineka, i ka pono o ke Akua imua o ko lakou alo, a pau ka hoike ana aku ia lakou, a, o maua no kekahi i kokua aku mamuli o kona hoike ana ia lakou i ka pono o ke Akua, ma ka hoakaka aku kekahi, a ma ka pule kekahi, a pau ka pule ana, ao ka nui o na kanaka ma ia halawai 95, hana iho la na lio, a paa i ka noho, alaila, holo aku la makou me Lono a hiki i Puha, noho iho la makou ma kahi manienie, ma kekahi aoao o ka muliwai, ma kahi i halawai mua ai na kanaka i ka manawa i kaapuni ai makou me Kaahumanu, a me Kalaka, malaila ke makou wahi i noho ai, a hele mai la kekahi mau kane, a me kekahi mau wahine, a me kekahi mau kamalii a maloko o ka hale, a o ko lakou nui, he kanakolu kumamakolu, alaila, komo aku la makou maloko o ka hale e halawai pu me lakou a me ka pule, a me ka hoi aku i ko ke Akua makemake, na Kineka no i hai aku ia lakou i ko ke Akua makemake, a pau kana hai ana aku ia lakou, alaila, o Lono kekahi i hoakaka aku ia lakou i ka pono o ke Akua, a pau ka hoakaka ana, pule iho la, a pau ka pule ana, alaila, hana iho ka noho o na lio a paa, alaila, noho iho la o Lono, a hele aku la makou a hiki i Puha, noho iho la makou ma kahi manienie, ma kekahi aoao o ka muliwai, ma kahi i halawai mua ai na kanaka i ka manawa i kaapuni ai makou me Kaahumanu, a me Kalaka, malaila ko makou wahi i noho ai, a hele mai la kekahi mau kane, a me kekahi mau wahine, a me kekahi mau kamalii a maloko o ka hale, ao ko lakou nui, he kanakolu kumamakolu, alaila, komo aku la makou maloko o ka hale e halawai pu me lakou a me ka pule, a me ka hoi aku i ko ke Akua makemake, na Kineka no i hai aku ia lakou i ko ke Akua makemake, a pau kana hai ana aku ia lakou, alaila, o Lono kekahi i hoakaka aku ia lakou i ka pono o ke Akua, a pau ka hoakaka ana, pule iho la, a pau ka pule ana, alaila, hana iho ka noho o na lio a paa, alaila, noho iho la o Lono, a hele aku la makou a hiki i Kaelepule, ma kahi i noho ai makou me Kaahumanu, a me Kalaka, hookahi Sabati, ma kahi o Kahuna. Malaila makou i hoomaha ai. A ninau mai la o Kineka, "Aole e loaa mai kekahi niu?" I aku la au, he loaa no ke olelo aku i kamaaina."
Ae mai la ia, "Ae."
Alaila, olelo aku la au i ka wahine a Kahuna, ke i mai nei ka haole i niu. Ae mai la ia, "Ae." A hoouna kau la i kekahi e pii i ka niu, a loaa mai la ka niu, hoomakaukau iho la makou e ai, ma ka aina awakea, he mau wahi uala ka ai, a he mokulaia ka ia, ua kolua ia i ka umu, a he wahi moa kekahi, no Pahonu mai no, na Lono, aole nolaila iho, pule iho la makou me ka hoomaikai aku i ke Akua, a i ka mea na ka ai, a me ka ia, a pau ka pule ana, ai iho la makou, a liuliu iki iho, ninau mai la Kineka ia maua, "Heaha keia ia?"
Hai aku la maua ia ia. He mokulaia.
Ninau hou mai la ia, "Na wai mai?"
Hai aku la maua ia ia, "Na Lono, na ka hoahanau o kakou ma Waimanalo."
Ae mai la oia, "Ae." A i mai la, "Nani ka ia momona, akahi no a ai au i keia ia momona.
Alaila, olelo aku ia ia, "He ia ono no keia nana lii o makou nei."
Alaila, olelo hou mai la ia, "Akahi wale no ia momona."
Alaila, hai aku la maua, "He nui no na ia momona o makou nei, aka, makemake nui no oukou ma ka bipi, a me ka puaa. A pau ae la ia kamailio ana a makou, a ma ia hope iho, ninau hou mai la ia, i mai la, "Aole anei oukou makemake i ka niu?"
I aku la maua ia ia. "He makemake no. A olelo mai la ia, i mai la. "No ke aha la i kumu ole ai oukou i ka niu?"
Hai aku la maua ia ia. "No ka loihi loa o ke kumu ana, a me ke e ke kino, aole e ai i ka hua, nolaila i kanu ole ia ai ka niu.
Alaila, olelo mai la oia, i mai la. "Aole e pono pela eia ka pono, ma ka makou wahi kanu no makou i na mea kanu, a hoi i make makou, no kekahi aku, oia ko makou aloha. Alaila, ae aku la maua. "Ae, ua naaupo loa makou, aole makou i manao e kanu, a make, a lilo aku no kekahi, oia ko makou naaupo nui."
Na'u na PUNIHAOLE.
KANAWAI III.
Mai hoohiki ino oe i ka inoa o Iehova o kou Akua; no ka mea, aole e hoapono o Iehova i ka mea e hoohiki ino i kona inoa.
Heaha ka mea a ke Akua i papa mai ma keia kanawai; heaha ka hoohiki ino i kona inoa?
Nui na hana e hoohiki ino ai i ka inoa o Iehova. Ina i ae aku ke kanaka i kekahi mea me ka hoohiki i ka inoa o Iehova, aole nae i hooko oia i kana olelo, ua hoohiki ino oia i ka inoa o Iehova.
Ua ohumu kekahi poe Iudaio e hoohalua ia Paulo, a hoohiki ae la, aole loa lakou e ai aole hoi e inu a pepehi lakou ia ia. Oihana 23:12. Ua hoohiki ino lakou.
Eia hoi kekahi - O ka poe hoowahawaha i ka ke Akua olelo, me ka hooino i kona inoa ua hewa lakou ma keia kanawai.
Ina i olelo aku kekahi i ka inoa o Iehova me ka manao punilealea paha, me ka manao hoomaloka wale no, ua pili keia olelo ia ia.
He inoa kapu loa ko Iehova, aole pono