Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 9, 27 September 1837 — Page 35

Page PDF (855.27 KB)

1837.) KUMU HAWAII. 35

 

mai oukou i keia hana na ka oukou mau kumu misionari e hana. Ke palapala nei no lakou a ua eha ka maka o kekahi no ka nui loa o ka palapala ana. O oukou no kekahi e hana i keia hana a ola au. I ole, make paha wau. Pomaikai au no ke kokua ana mai o kekahi poe mamua mai. O Punihaole ke kanaka nunui iwaena o lakou. Ke hele nei kona kaapuni ana i ka helu 10, oia ka aoao 45 o ka palapala lima: ua kokoke paha e pau ia, no ka mea eia no ka hele ana mawaho mai o Waianae, a kokoke hoi mai ma Honolulu. Eia ka hewa o kana palapala. O ka hapa o ka manao a o ka nui o ka olelo, me ka ai paha ua hoohehee nui ia i ka wai a hehee loa.
                Holo aku nei o Mi. Binamu ma Waialua i ka hiku o ka la o Sepatemaba nei. E noho ana malaila i hookahi malama paha no ka mai o kana wahine.
                Ua hoi mai ka moku kia alua o Unite i kapaia kahi Nuuhiwa, Kapena Haka. Aole make ana o na moku o kohola ekolu ma ka moana, elua no Amerika, hookahi no Beritania. Ua haalele maoli ia ka moku Beritania no ka lio. KUMU HAWAII.

HE HEWA.

                Eia ke noho nei kekahi haole opiopio aole oia i manao e hana i na hewa o Honolulu nei. Hoao nae ka poe hewa ia ia aole ia i ae aku. Hoikeia'e la i kekahi manawa aku la oia ia hoowalewale. A i keia mau la iho nei, lawe ae la kekahi kanaka makua i kana kaikamahine e hoomoekolohe aku ia ia. Ukiuki nui iho la ua haole nei, a lawe aku la i ua kanaka la i ka pa, imua o na lii, malaila oia i aoia'i. O Kapawa ka inoa o ke kanaka maoli.
                Ua lohe au, he mea nui i kekahi poe ka hana hewa i hoikeia maluna. Eia ko'u manao ia oukou e na kamaaina o Kou nei, u 'oki oukou i keia hana. Mai hoowalewale i ka malihini e hana hewa, no ka mea, o ka mea hoowalewale a me ka hookonokono i ka hewa he hewa loa ia. "Pomaikai ka poe i maemae ma ka naau; no ka mea, e ike lakou i ke Akua.''
                He halawai ko na kumu Augate 24 ma Honolulu.
                Eia kekahi mau mea i kamailio pu ai makou a i ae like ai hoi. E pono makou e malama i na palapala a me na buke,
                1. No ka mea ua nui na dala i lio ma ka paipalapala aole i loaa hou mai ia makou ;
                2. No ka mea he make hewa ka loaa ana i ka palapala i na mea makemake ole e kuai a uku pono mai, no ko lakou molowa paha a no ka palaka paha.
                3. No ka mea i ko makou hooikaika ana i na kanaka e lawe i ka palapala, a no ko makou hoolaha koke ana i na palapala, ma na wahi a pau, ua emi ka waiwai o ua mau mea la i ko ke kanaka manao.
                No ia mau mea la, a no ka pilikia, ke hoakaka aku nei makou i keia mau manao:
                1. E noi aku i na misionari aole lakou e haawi aku i ka palapala a me ka buke paha i ka poe heluhelu ole a malama ole i ka palapala, a i ka poe uku ole mai i kekahi mea e pono ai makou a e uku ai paha ka poe nana e hana i ua palapala la; o na piapa a me na olelo liilii ke koe.
                2. E uku pono mai na mea a pau e like me ka palapala malalo iho nei, ke lawe lakou i ka palapala. Koe paha kekahi mea ilihune a me kekahi mau kumu ao palapala.
Dala Na mea e ae.
Kauohahou 3 hapaha, 1 dala
Hoike Honua, 1 hapalua, 3 hapalua,
Helunaau, 3 hapawalu, 1 hapalua,
Hope Helunaau, 3 hapawalu, 1 hapalua,
Ninau Hoike, 3 hapawalu, 1 hapalua
Ikemua i kuiia me ka olelo Holoholona, 1 hapaha, 3 hapawalu
Buke huamua, 1 hapawalu, 1 ha. 8 me ka ha. 10.
Kumu Hawaii, 1 hapalua, 3 hapaha,
Kumu Kamalii, 1 hapaha, 3 hapawalu,
Himeni Pakoli, 3 hapaha, 1 dala,
Himeni Hoolea, 1 hapaha, 3 hapawalu,
Himeni Kamalii, 1 hapawalu, 1 ha. 8 me ka ha. 10.
Helu Kamalii, 1 hapaumi, 1 hapawalu

HELU 10.
NO KE KAAPUNI ANA IA OAHU.

                Ma Waianae. Noho iho la maua me Wahinealii, e kula i na kane, a me na wahine i makaukau i ke kula no ka la Sabati, kukula iho la makou, a pau ke kula ana, alaila, pule iho la, a pau ka pule ana, alaila, hoi mai la makou.
                Hoi ae ia ma kona wahi, a hoi ae ia ma kona wahi, a hoi mai la maua i ko makou hale, a noho iho la makou a hiki i ke ahiahi, alaila, hele hou aku la makou mai kai o Keaupuni, ma kahi e halawai ai na kanaka, a hiki aku la makou, ua akoakoa na kanaka, hookahi haneri a me kanakolukumamakolu.
                Halawai iho la makou me lakou, himeni iho la, a pau ka himeni ana, pule iho la, a pau ka pule ana, alaila, himeni hou iho la, a pau ka himeni ana, alaila, hai aku la o Tineka ia lakou i ka olelo a ke Akua, a pau ka olelo ana, alaila, pule iho la, a pau ka pule ana, alaila, hoi mai la makou a ka hale o makou i Kiowaikaala. Noho iho la makou a ahiahi, alaila, ai iho la makou i na mea o ke kino, a pau ka ai ana, a ma ia hope iho, i ka manawa e moe ai, alaila, hoomakaukau e moe, me ka manao aku i ke Akua, a me ka nonoi aku ia ia e malama mai ia makou, i ko makou moe i ka po. Pule iho la makou, a pau ka pule ana, alaila, moe iho la makou i ka po, a hiki i ke ao, alaila, ala'e la makou mai ka hiamoe ana, me ka maluhia, no ka mea, aole kekahi o makou i lilo aku ia manawa, alaila, hoomakaukau iho la makou e pule aku i ke Akua, me ka mahalo aku ia ia i kona malama ana ia makou i ka po, a hiki i ke ao.
                Alaila, nonoi hou aku la makou ia ia, e malama ia makou i ko makou hoi ana ma ke alanui, a i ka poe a pau e noho ana ma Waianae. Pule iho la makou, a pau i ka pule ana, alaila, hele aku la makou e hopuhopu i na lio, a loaa koke ko Tineka, a me ko Wahinealii, a o ko'u, a me ko Kamaukoli, aole i loaa koke, loihi no ka uhai ana; a o Tineka a me Wahinealii, hoi e mai la laua. A ma ia hope iho, loaa iho la, a hoi aku la, a hiki i ka hale o makou i moe ai, alaila, olelo aku la au ia Puahiki, E kii aku oe ia wahi lole wawae ou, a e waiho aku keia wahi wawae o'u. Ae mai la ia, a kii aku la i Puukahea, alaila, lawe ae la au i kuu wahi pahi kolihulu a me kuu wahi peni kala, mai loko ae o kuu wahi lole wawae, a kau aku la au ma kekahi aoao o ka puka makani ina ke kala o ka hale maloko o ka aho a puka aku la au iwaho me ka noho, a me ke kaula waha, a hana iho la au, a paa, a komo hou mai la au iloko o ka hale, he nui no na mea e noho ana maloko o ka hale. Aloha aku la maua ia lakou, aloha mai la lakou ia maua, alaila, hoi mai la maua, maluna o na lio a hala aku kauhale o Leapoko, a ma kula mai, manao ae la au i kuu wahi pahi a me kuu wahi peni kala. Alaila, hoi hou aku la au, me kuu manao ua lilo, a hiki au i ka hale o makou i noho ai, e noho ana no ka lehulehu, a komo ako la au iloko, a ninau mai la lakou, "Heaha ia au i hoi hou mai nei?''
                Hai aku la au ia lakou, "O kuu wahi pahi a me kuu wahi peni.''
                Ninau hou mai la lakou, "Aia ma hea?''
                I aku la au, "Eia maanei a, "Alaila, nana aku la au ma kahi a'u i kau ai kekahi aoao o ka puka makani ma ke kala, aole, a ninau aku la au ia lakou, "Aole anei oukou i ike iho nei i kuu wahi pahi a me kuu wahi peni kala?"
                Hoole mai la lakou, "Aole.''
                A olelo aku la au ia lakou, i aku la au, "Ina ua loaa i kekahi o oukou, e hoike koke mai, ano, a i huna oukou a