Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 15, 20 December 1837 — Page 58

58 KUMU HAWAII. (DETEMABA,

ma ka wai, e like me na eheu e lele ai ka manu ma ka lewa. No ka papa ehia na ia?
                Kam. No ka papa eha.
                Ku. E hai mai i ka inoa o kekahi mau holoholona o keia papa.
                Kam. He aku, he malolo, he ula, he mano, he kohola, he naia, a he nui wale na mea no keia papa.
                Ku. Ua pono ia. A heaha na holoholona no ka papa elima?
                Kam. Heaha hoi? aole makou ike. Nau e hoike mai.
                Ku. O ka pinao, ka pulelehua, ka lepelepeohina, ka nalo maoli, ka nalo meli, ka nalohuelohewa, a me na mea liilii a pau e lele ana e like me ka uku, a me ka makika, no ka papa alima no lakou. Pela no hoi kekahi mau mea kolo, o na nananana, na peapeamakawalu, na naonao, a me na nonanona. No ka papa alima ia mau mea a pau. He mau eheu ko kekahi e lele ai, e like me ka nalo. A ua nele kekahi i ka eheu ole. A o ua poe eheu ole la, holo no kekahi, e like me ka nananana, a lele wale kekahi, e like me ka uku lele, a kolo malie wale no kekahi, e like me ka naonao. No ka papa ehia lakou nei a pau?
                Kam. No ka papa elima.
                Ku. No ka papa ehia ka okai a me ka elelu?
                Kam. No ka papa alima no.
                Ku. Hookahi wale no papa i koe, o ka papa eono. E noonoo oukou, a e hai mai i na holoholona no ia papa.
                Kam. Ua noonoo makou, a eia ka mea i loaa mai; kuhi hewa paha, aole paha, o ka enuhe maoli, ka enuhekakalawela, ke poko, ke ame, ka ilo, a me ke naio.
                Ku. Ua loaa ka! O ua mau mea nei a me na mea like, no ka papa ehia lakou?
                Kam. No ka papa eono.
                Ku. Heaha ka mea e kolo ai ia mau mea?
                Kam. He wawae ko kekahi aole okana mai. A o kekahi, aole wawae, aole halo, aole eheu, a kolo no nae.
                Ku. Ua pau na papa holoholona. E hoi oukou e na kamalii me ka noonoo, a me ka hoomanao i na mea a oukou i lohe iho nei, a i kekahi manawa aku, e hele hou mai a e kamailio hou kakou no na holoholona. L. L.
 

WAIMEA Novemaba 6, 1837.

                Aloha oe e Tineka. He wahi manao hoakaka ko'u no ke Kumu Hawaii.
                Eia ka mua. Kupanaha ka ke Akua hana ana ma Waimea nei i keia manawa e noho nei. Ua wehe oia i ka puka o ka lani, a ua ninini mai nei i kona Uhane mana ma keia wahi. Ua hoike mai oia i na kanaka i ko lakou hewa he niu wale, a ua piha lakou i ka makau a me ka weliweli. Nana lakou i ko lakou ano, aole pono iki, ua hewa loa; a e poho okoa ana ko lakou poe uhane ilalo i ka po. Nolaila puiwa lakou me ka manene. Lohe lakou o Iesu wale no ka mea e pakele ai i ka make, a manao lakou e holo io na la; a ua holo io no paha kekahi poe a ua komo iloko o ka halehalawai.
                Eia ka lua. Ike au, eia maanei ka Uhane Hemolele, e hoohuli mai ana i na kanaka i ka mihi a me ka manaoia ia Iesu, nolaila, manao makou me na hoahanau, i halawai hoomau maanei i lohe pinepine na kanaka i ka ke Akua olelo, a huli mai i ola lakou.
                A ma ka la 30 o Okatoba, ua hoomakaia ua halawai hoomau nei. A mai ka la Sabati a i ka la Sabati, he mau la halawai wale no. Peneia na halawai.
                Ma ka wehe ana o ka wanaao, he halawai hoahanau, he halawai pule no ia. A pau ia, he halawai kamakamailio. A ma ka hora 9 he halawai no na kamalii.
                A pau ia, he halawai nui no na kanaka a pau. A pau ka aina awakea, halawai na hoahanau, o kekahi papa ma kekahi hale, a o kekahi papa ma kekahi hale e A pau ia halawai, ma ka lua o ka hora, he halawai nui. A oki ae la, he halawai ninau aku i ka poe noonoo a makemake e ike maopopo i na mea e ola'i. A ia manawa no, hele na hoahanau ma kahi e, e pule no ua poe nei. A ma ka poeleele ma ke kukui, he halawai nui. Pela na halawai i kela la i keia la. O kekahi la, he la hookeai. Nui no na kanaka hele mai, na kane, na wahine, na kamalii a kokoe piha loa ka hale pule. Elua kakahiaka, aole piha, no ka mea, he mau la koele no ia. Hele mai nae na wahine, a me keiki. He mau la malie wale no. A manao au, o ka Uhane Hemolele pa kekahi me makou. Hoolohe ka pepeiao o na kanaka, noonoo ka naau, uwe ka maka.
                Nui ka poe manao, ua huli mai. O ke Akua ka i ike i ka oiaio o ko lakou huli ana, a me ka ole. I ko'u manao ana, ua nui ka poe oiaio.
                Eia ke kolu. Inehinei, he la Sabati ia, he ahaaina a ka Haku ma Waimea keia wahi. Eia ka mea e maopopo ai ke kupanaha. He nui ka poe hou hookomoia ma keia ahaaina, he 61 lakou.
                Nana aku la au, aia hoi, he poe kamalii kekahi, ehiku ia poe, he poe kanaka ui kekahi, a he poe poohina kekahi, a o ia poe hope, ua makapo kekahi, elua no laua. Ano e ua ahaaina nei, ma keia wahi. Ua bapetizo pu ia na keiki me na kanaka poohina, a ua hoonoho pu ia lakou ma ka papa ahaaina hookahi, ua ai pu i ka berena a ua inu pu i ka waina i mea e hoomanao ai i ko Iesu make ana no lakou.
                Nana aku la wau—uwe iho la, aole hiki ke huna i ko'u waimaka. Mahalo aku la kuu naau i ke Akua mana no keia hana kupanaha ana i hana iho nei mawaena o keia poe kanaka.
                A e hoonani pu kakou, e a'u poe hoalawehana, i ka Uhane Hemolele no kona iho ana mai maanei me kona mana kamahao e alakai i na kanaka i ke ola ma o Iesu la.
                A e pule mau kakou, i mau kona mana maanei, i pau na kanaka i ka huli mai. E pule no hoi a e hana ikaika me ka manaoio i ke Akua a me kana olelo i noho nui mai ka Uhane ma na wahi a pau o keia pae aina, i pau na kanaka i ke ola. Na'u na LAIANA.
 

                No ka haawi ana i kauwahi no ke diabolo, a me ka haulele ana ia ia, a malama i ka Haku.
                Eia ko'u manao hoakaka aku ia oukou a pau e na haumana. O kakou nei a pau ka poe i komo i ke kula nui nei ea; e noonoo pakahi kakou peneia: Ae, owau no ka mea e make hewa ai ke ao ana a na kumu, ua hewa loa ia'u; ua haawi aku au i kauwahi no, ke diabolo; a ua kipaku aku au i ka Uhane o ka Haku. A ua akaka pakahi i keia ia kakou a pau: (O ka haawi aku i kauwahi no ke diabolo, a me ke kipaku i ka Uhane.) Eia ka pono; e haalele i ka haawi i kauwahi no Satana, a me ka hookuke i ka Haku. E mihi ano; aole e hoolauna hou aku ia Satana; e manaoio me ka hana pono aku. E pule mau me ka hoonani: i like kakou me na kanaka iloko o Kristo; ua haalele lakou i ka hewa. Ina iloko o Kristo kahi kanaka, he mea hou oia. O ke