Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 16, 3 January 1838 — Page 64
64 KUMU HAWAII, (IANUARI,
Nolaila, nui ko makou aloha ia oe, me ke kaumaha nui o ko makou naau i ko makou lohe ana ua huli oe i ka hewa, aole i nui loa ko makou kaumaha, no ka mea, ua manao makou e huli hou mai oe, aole ka a i keia wa, ke ike nei makou, ua kaumaha loa ka mai maluna ou, aha malama o kou mai ana ua nui ke kaumaha o ko makou naau, no ka mea, aole paha oe i mihi, a hoomakaukau no kou hopena.
Nolaila ke noi haahaa aku nei makou ia oe, me ka oluolu, a me ke aloha aku ia oe, a me ko makou waimaka. E ko makou hoahanau aloha e Harieta e huli mai oe, e huli mai ma kou Akua, e huli mai ano, mai kakali oe, mai hoopanee oe i ka huli mai, e mihi i kou hewa, e hoomaemae ia oe iho nona, e kahea aku i kona inoa me kou naau a pau a me kou uhane a pau, a me kou ikaika a pau loa. Auhea oe? mai noho pu oe me ka poe hana hewa, mai malama oe ia lakou, mai hahai oe ma ko lakou kapuai, aka, e hahai oe ma na kapuai o ka poe hana pono.
Pela no ke kauoha a kou makuwahine a me Kaahumanu, a me Kalaimoku, a me Hoapili ma, a me na makuwahine o olua, a me na kumu haole, a me makou no hoi. Auhea oe? Ke koi ikaika mai nei ke aloha o Kristo ia kakou a pau, ma ka inoa o ko kakou Haku Iesu, e ae mai oe i ka makou noi aku ia oe me ke aloha, a na ko kakou Akua e haawi mai ke kuikahi, a me ka malu, a me ke ola maluna o kakou a pau. Amene.
Aloha oe me ka maikai. Owau o Davida Malo, ka mea nana i kakau keia palapala.
Na na Ekalesia a pau o Maui nei.
OLOWALU.
I ka la 11 o Sepatemaba, 1837.
Holo makou i Olowalu me ke 'lii me Hoapili kane, e hooikaika i ko laila mau makua, a me na keiki, e hele i ke kula, a e hoolohe i ka ke kumu olelo. I ko makou hiki ana'ku i laila, hele aku la ke kumu e hoakoakoa i na haumana kamalii maloko o ka hale pule.
Alaila komo aku la makou a hai aku la ke 'lii i kona manao, penei, "E na makua, e hoikaika oukou i ka oukou mau keiki e hele i ke kula, a me ka hooikaika i na mea e pono ai ka oukou mau keiki no ke kula."
Eia kekahi mea ana i papa aku malaila o ka lapaau ole i na keiki i ka laau anaana o Hawaii nei, a ina mai na keiki e kii aku ka laau i ka haole, pela ke 'lii i kamailio malaila. A pau kana kamailio ana'ku, ae la au a kokua aku la ia manao o ke 'lii, o Daniela Ii kekahi i kokua ia manao, o Timoteo kekahi i kokua ma ia manao hookahi; a pau ae'la, hoi mai la makou i Lahaina. MATAIO KANUI.
KAHI MELE.
KA IMI KOKE ANA O NA KAMALII I KA HAKU.
Ina kakou, na kamalii,
Ano e huli mai;
Noonoo i ko kakou Moi,
Ka Haku e ola'i.
He pono nui no kakou
E hele ia Iesu;
Ano i ko kakou wa hou,
E hana maikai pu.
He Makamaka maoli nei,
E pono ai kakou;
He nani keia Alakai;
E hahai pu ano.
He Kahu Iesu e ola'i,
Ua aloha ia kakou;
He Alakai e hiki ai
I kahi ola mau.
Aka i pale ae kakou
I ke Lii o ke ao,
E lilo kakou i ka po,
I kahi make mau.
E Iesu ke Lii akahai,
Aloha ia makou;
Nau no makou e alakai,
I ole hewa hou. H. B.
Honouliuli, Sepatemaba 17, 1837.
Eia ko'u manao no ko Hawaii nei mau kanaka. I ko'u wa i ike ai i kekahi kanaka e kai ana i ka ai ma Hoaeae i ke ahiahi poeleele o ka la pule, i ka hapalua o ka hora aono. Hoi mai makou mai Waiawa mai i ua ahiahi pule nei i ka hora elima; a hiki ma Hoaeae i ka hapalua o ka hora aono. Ea mai makou, e kai ana i ka ai i ua wahine i Hoaeae. Ike ia makou, noho malie; lohe no au i kona noho malie ana, alaila ninau aku la au, Owai keia e kai nei i ka ai i ke ahiahi o ka la kapu o Iehova? Pela kuu ninau ana'ku ia ia. Alaila, hamau.
I mai la kela ia'u, "Hamau, hamau."
Alaila lohe aku la au i ka leo, manao au o kahi Maauaua o Maliu. Alaila, ninau hou aku la au, o oe no ia e Mailu?
Ae, owau no. E aha ana oe e kai ana au i ka ai?
I aku la au, Aole oe i lohe, he la kapu keia i po iho nei?
I mai la kela, Ua lohe no, o na hana a ke kanaka.
I aku la au, Uoki, mai kai oe. He ahiahi kapu keia, o ka po kapu keia. Alikealike ka po, alikealike ke ao, alaila noa.
Aole kela i lohe mai, hoopaa no kela i ke kai. Alaila hoike aku la au ma ke kauoha a ko kakou Haku me ko'u aloha nui ia ia, a me ka ehaeha o ko'u naau i kana hana ku e imua o ke Akua. He manao nei au, ina pe keia ka hana ana na kanaka o Hawaii nei, aloha ino lakou i ka loaa i ke ola mauliawa ia lakou i keia ao, a me ka loaa ia lakou o ka make mau loa i ke ao o ke Akua.
Na DAVIDA KAOPE.
NO NA ILIO.
Eia kekahi mea ino no na Ilio. He mea kolohe ka ilio. He ai i ke kao a me na puaa a me na manu. I na moa i na pelehu i na manu koloa. He ai no ia i na hua moa a i na hua pelehu a i na hua manu koloa. A pela no hoi i na kaokeiki a me na puaa keiki. A pela no hoi i na hipa nui, a me na hipakeiki. Nolaila, he mea hewa ke hanai kakou i ka ilio, he hae wale mai no ka ilio i ke kanaka ke hele ma ke alanui, a ma kahi e ae no hoi kekahi.
He nahu i na puaa a me na kao a me na hipa a i na kanaka no hoi i na moa a me na pelehu.
Nolaila, aole waiwai o ka ilio, o kona io aohe ono, o kona hulu a me kona ili aole waiwai iki ona. Nolaila make hewa na kanaka ke hanai i keia holoholona, kolohe. Ina i paia ka paa puni a hookomo ka ilio iloko, lele no ia a puka iwaho. Aole poino iki ka ilio i kela mau holoholona, aka o kela mau holoholona ua poino i ka ilio, nolaila aole pono i na kanaka ke kupalu i ka ai i ka ilio, no ka mea, aole nui ka momona o ka ilio e like me ka puaa, aole hoi hookahi hai manamanalima o kona momona e like me ka puaa, nolaila, na make hewa ke kupala ana a na kanaka ia ia.
Mai manao oukou, e na kanaka, i ka noho pu ana o ka ilio me oukou e kau aku i ko oukou aloha maluna ona, no ka mea, ua hoakakaia ma ka palapala he mea ano ino wale no na ilio. A ina paha e kupalu kakou i ka puaa, alaila, ua momona kokoke elua hai manamana lima paha a ekolu paha ka momona o ka puaa nolaila, ua make pono ka kakou hanai ana ia ia, no ka mea ua ono kona io a ua momona, o kona hulu a me kona ili a o kona io no hoi kekahi, oia na waiwai o ka puaa. Ina i paia ka pa a paa hookomo maloko ka puaa, aole loa ia e lele mawaho, noho no ia maloko o ka pa. Mai manao nui oukou i ka ilio i keia holoholona ino.
NA KUEMANU.