Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 18, 31 January 1838 — No ka molowa. [ARTICLE]

No ka molowa.

O ka molowa oia ka mea i wi pinepine ai keia mau aina, oia ka mea i noho ai na kanaka i ka hale liilii, pepepe, pilikia, pelapela, paaole I ka paku, hikiee ole oioko. Pau ole na makamaka ke noho iloko. Eia kekahi, o ka molo* wa o na kanaka, nele ka ai, nele ka ia, nele na n»e« a pau. Eia kekahi, o ka molowa o na wahine, nele ke kapa, nele ka malo, nele ka nioena, moe i ka opala, e like me na I lu»loholona. j Ua 'kaka loa ka molowa, aohe malamain o na keiki i ko lakou wa opiopio. Eio kekahi, o ka molowa o na kanaka mai ka po a hiki i ke awakea, alaila ala mai, nolaila, ua oleloia penei, o moe loa kane o nana wale ka wahine. Eia kekahi, o ka iilo loa o na kanaka i ka heenalu a me na wahiue a me na ; keiki i ka lelekawa i ka niio. Eia ka hewa o ka lelekau-a a me ka heenalu a me ka mio, o ka huipu ana o na kane a me na wahine nie na keiki i kahi hookahi, e like me na holoholona; ' haluku pu lakou i ke kiolepo hookahi. | Aka e aho no keia noho ana o na kana- ■; ka i keia ao e loaa'na ka ai, ka ia, kela inea keia n»ea, aka o ka noho ana o na i knnaka iloko o kc ahi a ka inake inau, i aole e loaa kahi hunahunaai a me kahi kiiluwai hookahi; aole loa he oluolu oiaila, aohe lealea, aohe paaiii, aohe ninkainaka; aohe aikane, aolie hale kir)av aohe hoapili, aole e hiki ke |vo<>huli i ka naau ma ka pono, ke noho ilail.i; o nr mea a pau i ikeia inaanei aole i ikeia aku malaila. Hookahi wale no olaila o ka inake o na uhane a pau. Auwe ka make. >0 KA PALAKA. No ka palaka mai ka molowa, ka nanea. ka iealea, ka paani, ka heenalu; ka lelekau-M, na mio, ka heeholua, ka lelekowali: ka hoolele lupe, kela uiea keia mea « o ka palaka, oia ka mole o keia ' inau hewa be nui wale. No ka palaka mai ka pule ole, ka mihi ole, ka mnkau ; ole i ka make, i ke ahi a ka niake mau . Na OWLAWAIIIK. w A!FI0, Nuvemaba 18,1837. ••V o ka hooikaika anu aleu i na makamakn. i Auhea oukou e o'u makamaka mai | ke Kulanui mai; he wahi manao ninau aku ia oukou. Pehea ke ano o ko onkou noho ana? ikaika anei ma ke ao akii ? haipule pu anei me na haumana? paipai aku 'ma na kulanakauhale? t T a kii aku anei oukou i ka poe e hele ana ; i ka po? pule nui anei oukou i ke Akua no ka oukou poe haumana i huli mai lakou mai ka make mai a i ke ola. Ina aole oukou i hana e like me keia, ke

kanoha aku nei «'u ia oukwi e hana e like hie keia mnu ninau a'u i hoakak» aku nei. No ka mea, o kakou ka poe kapaia he poe naanao; he poe kukui malamalama mai ke Kalanui mai. Eia ka leao i kana poe hat»mana, O oukou ka malamalama o ke ao nei; o ke kulanaknuhale i kah» kiekie, aoleloa ia e nalowale, a penei hoi kekahi olelo a Icßii i kana poe haumana; O onkou ka paakai o ka honua, aka ina pau ka liu o ka paakai; pehea la ia e liu hoo a»? Oia kahi malfiafr Hoakaka aku ia oukou. Ua pau. Aloha oukou. Na Na«a. 'V .. Waipio, JDetemaba 14, 1837. Nohi hooikaika ana e hai aku i kaultlo ma Hamakua. Auhen oukou e ka poe heluhelu i ke Kumu Haawii, ke hoakaka aku nei an ia onkou i ko mnkou hele ana e paipai ma Hamakua; i ka 20 o ka la o Novemaba, hiki o Laiana laua o Napa ma Waipio, ia la hoakaka iho la iiiakou i ka inakou hana ma ka aina awakea; o ia la a pau ia. Holo aku In makoii nia ke komohnnn akau o Waipio. ekolu kulaniikauhale, kahi i noho ia e na kanaka, ♦» Waimanu; o Laup;ihoeh(>e, a uie Honopue» he pali a he iuo kamii o ka nuia, aole pono ke kanaka ke noho; Lokom;ukni mai ke Akua ia niiikou, hooinnlie mai i ke kai a me ka makani; hooikaika inakoii i ka hoe a pttka iwaho, holo nku la makou, he pali mauka he kai mnkai, aohe alanui kahi e hele ai na kanaka; holo makou makai. I mai la Laiana in'u, nnwni i hanai ka pnli i ko oiikou inanao, i aku la a'ui ia ia, na Mniuuiuaaa, laua o Nahinnhiaua; holoaku la no niakoii a liuliii, i hou niai la keia ia'u, kupanaha ko ke Akua mann kniia hana ona i keia moa kupannha, aenku la au» ne. A holo akii Ta imnkou a [>ne i Kauiiiii, hele wnwnenku la innkou ia wahi a hiki ina Laupahoehoe, hnlawai nialaila, a pau ia, holo aku la makou a Honopiu*, halnwai ninlnila, i\ra4nila ka poo k<t la. Hoi hou inai la niakou a kokoke auinoe loa, pae inakou i Waimanu, halawai malaila i ke aumoe, loaa malaila kekahi kanaka makapo, ua malania pono ike Ak>m, a pau ka halawai, hoi aku la makou i ka hale, ai iho la uiakou, haawi mai la ke konohiki i ka puaa, aole i ai o Laiana ma, pau ia ia inakou, a kakahiaka halawai hou a hapetizoia iho la ua kanaka makapo la, o Kuahuia kona inoa, alaila ike aku hana knpanaha a ko kakou Haku, noho no au meka hauolia me ka makemake nui|ka hanakupanaha~

a kakou Hakn, a pau ia lvotAku |a Ma kou i Waipio, a nialaila hana i kana hoike kula, halawai, oia na hana malaila, hele aku la makou ma Hainakua, a malaila ike au i ka lokomaikai o ka Haku ia makou ; i ko makou hele ana i waena ona kanaka hewa nui wale, komo no ia iloko o ka iiaau o na kanaka a pau. Nolaila nmhuahua ka poe huli mai ma ka pono o ko kakou Hnku, hele aku la makon ma Waikoloa hoike kula, ma Haiku, hoikehalawni, Ma Kawela moe malaila, he man wahi kalo, he mau uala ka makou maii ai malaila, a ao ae la pau ka halawai. hele makou a hiki ina Honekaa. Haawi rnai la ke konohiki he puaa na makou, ai makou malaila, a hoike malaila halawai no hoi a pau ka halawai, hooniakaiikau ka hele, i aku la au ia I.aiana, ua eha kuu wawae, i mai la kela ia'u. Nui kuu aloha i iva kanaka maanei, ke uianao nei au e noho oe maanei i keia niau la e halnwni pu nie lakoii, malniahua ka poe huli mai, aka, o ka imi e ilio ana i ka make. ae akn la au a iioho iho la au iualaila a halaka hel)cdoina, lioi mai la au i Waipio. N.v Nana.