Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 22, 28 March 1838 — Page 85

KE KUMU HAWAII.
HE PEPA HOIKEIKE I NA MEA E PONO AI KO HAWAII NEI.
"O ka pono ka mea e pomaikai ai ka lahuikanaka; aka, o ka hewa ka mea e hoinoia'i na aina."
Buke 3. HONOLULU, OAHU, MARAKI 28, 1838. Pepa 22.

E NANA MAI OUKOU.

                Auhea oukou, e na mea a pau, e heluhelu ana i keia pepa? Auhea oukou, e na kumu ao mai Lahainaluna mai? Eia ko'u manao ia oukou. E palapala mai oukou, e na mea i makemake, i ke ano o ia mau kii maluna. Ko laua inoa a me na mea a pau i ikeia mai malaila; a me ko laua ano oloko; a me ka waiwai olaila.
                E hoohalike oukou i ko Hawaii nei hale me keia mau hale maluna;a i maopopo ka pono loa, malaila e hana'i.
                Eia hoi kahi. Ina paha e kakau kekahi i kona manao no ke Kumu Hawaii, e kau na kiko, a me na koma, a me na kolona, a me na kikokoma, a me na hua a pau me ka maopopo. Mai hookui oukou i na hua olelo e pono ke kaawale, aka e hookaawale i keia olelo a i kela olelo ma kona wahi iho. Alaila, akaka i ka mea nana i hoonohonoho i ke kepau, a hiki wawe hoi kana hana ana; a maopopo lea ka manao o ka mea nana i kakau. Ua pau keia. Na'u na E. O. H.

KE NOI ANA I NA KUMU.
Kaneohe, Feberuari 27, 1838.

                Auhea oukou, e na kumu ma Honolulu, ka poe i manao ia Kamika e hoi aku i kumu nana keiki a oukou. Ke nonoi aku nei au ia oukou a me na kaikamahine a me na kamalii kane, e aloha mai oukou ia makou e noho o Kamika me makou.
                E hiki paha ia oukou ke hooponopono aku i ka oukou mau keiki i na mea e pono ai lakou, a me na mea e naauao ai, aka o keia poe keiki, aole lakou e naauao i ko lakou poe makua. No ka mea, ua ike oukou i ke ano o na makua o Hawaii nei he naaupo, he hawawa, he ike ole, aole pono o ka hana imua o na keiki, aole i ike i na mea e maemae ai na keiki e like me oukou.
                Pehea hoi oukou e koi mai nei ia ia e hoi aku; wai hoi e alakai i ko Kaneohe nei a me ko Koolau nei a pau i ka malamalama? Aole anei o ke kumu? O ke kumu no.
                Nawai hoi e ao aku i keia poe keiki i ka ike oiaio? aole anei o keia kumu? Oia no. Nawai anei e ao aku ia lakou i ka olelo a ke Akua; a me ka hoakaka aku i ke ano o ka Palapala Hemolele? Aole anei o ke kumu pono i noho ka uhane o Iesu, a ao aku ma ke ano ponoi o ka ke Akua olelo, i mea e ola'i ka uhane o na haumana, no ka pono o ke kumu, ka mea kuhikuhi aku i ke ala o ke ola?
                Nawai anei e ao aku i keia poe kamalii i ka helu a me ka palapala honua, a me ke ano o na palapala a pau e naauao ai na keiki, na na makua anei? Aole; he naaupo.
                Nawai anei e ao aku i na keiki i ka Himeni, i mea e hoonani aku ai i ka inoa o ke Akua kiekie loa? O keia kumu no ia.
                Nawai anei e ao aku ia lakou i ke kakaulima a maikai? na ko lakou mau makua ae anei? Aole.
                Nawai hoi e ao aku ia lakou e hoolohe i ko lakou mau makua a me ko lakou mau hoalauna?
                Nawai hoi e ao aku ia lakou e haalele i na mea ano ino, na mea pelapela? Nawai hoi e ao aku ia lakou e noho pono a e imi i ka mea e pono ai ke kino a me ka uhane?
                Nawai anei e hoopau aku ka hemahema o na kaikamahine o ka Palikoolau nei i ka humuhumu, a me ka hana papale, a me na hana maikai a pau e pono ai ke kino?
                Owai hoi ka mea e hoike aku i ka hele ana mai o na kaikamahine iloko o ke kula me ka lauoho hihia a me ka maka holoi ole ia? O ko Amerika kumu no ia.
                Ke ninau aku nei au ia oukou, e na kumu,
                E hiki anei keia mau mea a pau a'u i ninau aku nei i ka hanaia e na makua Hawaii nei, a me ke kumu kanaka