Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 24, 25 April 1838 — Page 94

94 KUMU HAWAII. (APERILA,

ana iloko o ka Haku, no ko lakou malama ana i kona kanawai a pau me ko lauwili ole o ka manao, ua ike lakou i ka huhuia mai, a me ka inainaia mai a me ka hoomaauia mai, e like me ka Iesu olelo i kana poe haumana. "E inainaia mai oukou e na mea a pau no ko'u inoa." Ua eha pinepine ko lakou naau i ko lakou ike ana i ka hewa o kanaka, — i ka paakiki — palaka — kolohe - hana ino ana o ka nui o kanaka. Pela ko lakou noho ana ma keia ao, aka i ka make ana o ke kino, pau koke keia mau mea e poino ai. Aole lakou i ike hou aku i ka ilihune, a me ka mai, a me ka nawaliwali o ke kino - aole lakou uwe hou aku - aole kahe hou ka waimaka. Aole lakou ike hou i ka hana ino ia mai a me ka hoomaauia mai. I mai la o Iesu no lakou penei. "Na ke Akua no e holoi i na waimaka a pau mai ko lakou maka aku, aole he make hou aku, aole kaumaha, aole uwe, aole hoi he mea e eha ai, no ka mea, ua pau na mea kahiko i ka lilo aku.''
                Ua pau ko lakou hewa iho kekahi. Aohe mea kaumaha e ae i ka poe pono, me ka hewa i koe iloko o ko lakou mau naau iho. Nui ko lakou inaina i ka hewa, i na mea ino a pau. E hiki ia lakou ke hoomanawanui i ka ilihune, i ka mai, a me ka hoomaauia mai. He mau mea liilii keia. Aka, o ke kupu iho ana o ka hewa, na mea ino iloko o ko lakou mau naau, oia ka mea e eha nui ai ka poe pono - nolaila, ko lakou uwe pinepine ana, nolaila, mihi lakou i kela la, a i keia la; nolaila ko lakou makemake i ko Iesu koko. Aole hoapono iki ko Iesu poe ia lakou iho - mihi no lakou me ka hoohewa ia lakou iho. a me ka hoopailua ia lakou iho, a hiki i ka hopena o ko lakou noho ana ma keia ao.
                Aka i ka wa e make ai ka poe pono. ua pau ae la ko lakou hewa. Aole loa e kupu hou maloko o ko lakou mau naau, ka hoomaloka, a me ka palaka, a me ke kuko hewa. a me ka huhu, ka inaina, a me na manao lapuwale. Nolaila, aole lakou makau hou aku — aole hilahila hou aku: no ka mea, aole hooweliweli hou ia mai lakou aole komo kekahi mea haumia iloko o ka lani.
                Eia kekahi. I ka make ana o ka poe pono, ike koke lakou i ko lakou Haku, a noho pu lakou me ia ia ao aku - ia ao aku, mau loa no ko lakou pomaikai me ia ma ka lani.
                Ma keia ao, ke ike poaeae nei ko Iesu poe, me he aniani la. Ke ike nei lakou i ke Akua, a me kona maikai - aole nae lakou i ike pono. Ke ike nei lakou ia Iesu — a nolaila nui ko lakou aloha ia ia, a me ko lakou mahalo — aole nae lakou i ike lea i kona nani. Ke ike nei lakou i ka ke Akua olelo, a huli pinepine lakou malaila me ka noonoo, aka, nui na mea pohihihi ma ia olelo. No ka hewa i koe iloko o ka naau, aole nui ko lakou ike ana ma keia ao. O ka hewa, oia ka mea e makapo ai ko lakou mau maka i ko ke Akua nani, oia ka mea e pohihihi ai ka palapala hemolele ana i haawi mai - oia ka mea i uuku ai ko lakou ike a me ko lakou pomaikai!
                Aka, ma kela no mahope ma ka lani kahi e noho mau ai lakou, pau ka pouli, a me na mea pohihihi, e ike maoli aku lakou me lakou, e ikeia mai ai. E ike maka lakou i ke Akua, a me Iesu ko lakou Haku. E ike lea i kona nani, i kona hanohano, i kona maikai a pau loa. E ike lea lakou i ka waiwai kupanaha o kona make ana ma ke kea. E noonoo mau loa lakou i ka hohonu a me ke kiekie, ka loa a me ka laula, o ko Iesu aloha. E hapai lakou i kona inoa me ka hauoli nui loa. Mahuahua mau loa ko lakou ike a me ka pomaikai aole loa e pau. Ua ike o Ioane i ka hana a me ka pomaikai o ua poe nei Eia kana: "Memele mai la lakou i ke mele hou, e olelo ana, Ua pepehiia oe, a ua kuai mai oe ia makou no ke Akua me kou koko, mailoko mai o na ohana, a me na olelo, a me na aina, a me na lahuikanaka a pau. A ua hoolilo oe ia makou i poe alii, a i poe kahuna no ko makou Akua. E pono no ke Keikihipa i pepehiia, ke loaa ia ia ka mana, a me ka waiwai, a me ke akamai, a me ka ikaika, a me ka nani, a me ka mahalo, a me ke aloha."
                Pela i ko'u manao, ka make ana a me ka hope o ko kakou hoahanau o Kawailepolepo. Ke hele mai nei kakou e kanu i na mea i koe o keia hoahanau aloha, no ia mea, pono kakou e noonoo iki i kona noho ana, a me kona hope.
                Ua hanauia o Hezekia Kawailepolepo ma Waipio i Hawaii, i ka makahiki o ka Haku 1802. No ko ke Akua manao e hoonani ia ia iho ma kona ola, ua kiai mai ia i keia hoahanau, mai kona wa i hanau ai. Ua hai mai oia ia'u i ekolu pakele ana i ka make. I kona wa uuku holo kona mau makua me ia, a me kona kahu i Oahu. Ma ka moana. make ia i ke kahuli ana o ka waa. Ua opeopeia oia i kekahi mau kapa maoli, ua laua ua opeope la, a ua pakele ke keiki. I kona noho ana ma Oahu, i kona wa uuku no, ua loohia ia i ka mai nui. A i kekahi la komo kekahi kahuna pule o Hawaii nei iloko o ka hale o kona makua, a ike ae la ia Kawailepolepo, he mai nui kona, kauoha aku la oia; E mohai koke i ke keiki, i kona make ana i ka la kapu. Aka, pohala iho la ia, a pakele. A i kona wa ui, i ke kaua ainoa, me Kekuaokalani, ma Kuamoo, aia o Kawailepolepo. I ke kaua, ua ku kona papale i ka poka, he pakele no ia.
                Olelo mai ia ia'u, aole ona manao nui i na'kua hoopunipuni o Hawaii nei, aka he nui no kona hewa. Aole ona manao ia Iehova, aole ona aloha i ka Haku, ia Iesu. Hahai ia mamuli o ka lealea. Ono loa ka hewa ia ia - kolohe pinepine ia. Ua lulu ia ma kona kino iho, nolaila, ua ohi ia i ka hua, o ka make no ia. Aka i kona noho ana pela, minamia mai ka Haku ia ia. Na ka Uhane Hemolele i hoakaka mai ia ia i kona hewa, haawi mai ia ia i ka naau mihi. Nana no i alakai ia ia i ke kea o Iesu, malaila, ua holoiia kona naau ino a maemae — ua aahuia kona hilahila i ke kapa o ko Iesu ponoia ua lilo i kauwa mau loa no ka Haku. I ka malama o Sepetemaba, i ka makahiki 1832, ua lilo ia i haumana ma ke kulanui i Lahainaluna. Ua noho malaila a hiki i ka make ana o Auwae, i ka makahiki 1834, alaila, holo ia i Oahu e hoakaka i ke alii i ka make ana o Noa. I kona noho ana ma Oahu, haawi ke alii o Kauikeaouli, ia ia i ka aina, ia Wailuku nei. Hoi mai ia a noho i alii o keia aina, a hiki i ka makahiki l837, alaila, ua hemo. A mahope ua mahuahua kona mai - he mai kahiko no ia, a hiki i ka la 13 o Feberuari nei, ua hookuu mai kona Haku ia ia.
                Auhea oukou, e na hoahanau a me na hoalauna? E nana mai oukou i ke koena o Kawailepolepo. E noonoo i kona ano. I kuu noho pu ana me ia i keia mau makahiki i hala aku nei, nui kuu aloha ia ia. Manao au kakaikahi na kanaka o Hawaii nei e like me ia. Eia kekahi mea a'u i ike i kona naauao. Nui kona makemake malaila. Ua imi nui ia i na mea e naauao ai. Noho oluolu ia iloko o ke kulanui. A lilo ia i alii o Wailuku nei, paa kona manao e hoi i Lahainaluna i ke kula. I aku la au ia ia - e Kawailepolepo, mai hoi oe i ke kula, e noho i ka aina, e kokua mai mamuli o ko Iesu aupuni. I mai kela, aole au manao i ka aina, aole o'u makemake malaila. Makemake au i ke kula i lilo au i kanaka naauao. I aku la au. Makemake au ia oe e noho maanei. - O ko ke Akua manao paha ia e noho, a e kokua mai ma ke kukulu ana i aupuni lio Iesu. A i ko maua kamailio pinepine ana, ae mai ia i ko'u manao - ae oluolu ole paha, no ka mea, aohe kanaka puniwaiwai o Kawailepolepo - manao ia ke opala wale no ka waiwai o ka honua. He kanaka puni naauao oia. Manao ia i ka ike a me ka naauao, he gula, he waiwai io, a malaila kona imi ana.