Ke Kumu Hawaii, Volume III, Number 24, 25 April 1838 — Page 96
96 KUMU HAWAII. (APERILA,
Eia ka lima, 5. Ina aole manaoio ia ia, he make mau no ka hope.
Eia ka manao maloko o keia mau olelo oia ke ono, He mea pono ke manaoio koke ko 6. Hawaii nei a pau i ke Keiki a ke Akua.
Ua hoakakaia mai e ke kumu na mea a pau maloko o keia mau olelo. Eia ka mea akahi, Ua aloha mai ke Akua i ko ke ao nei.
O ke Akua o Iehova ka mea nana i hana ka lani, ka honua a me na kanaka a me na anela a me na mea a pau loa, ka mea nana i haawi mai i ke kanawai, he aloha nui mai, he aloha menemene, aole ona makemake e make na kanaka, he aloha nui, aole o kakou pono, aole kakou i hoopono ma ke kanawai maikai malaila i maopopo ai kona aloha i ka poe hewa. Pehea la i ike ai kakou i kona aloha, he aloha no ka makua i kana keiki, he aloha no ke kumu i kana haumana, he aloha no, he okoa ia aloha, he okoa ke aloha i kona poe enemi, he aloha menemene, he aloha minamina oia mea kupanaha o ko ke Akua, aloha nui mai.
Eia ka lua. 2. Ua haawi mai ke Akua i kana keiki hiwahiwa i ko ke ao nei. Aia hoi kekahi mea kupaianaha, he mea kupaianaha ia, he mea nui i kona haawi ana mai i kana keiki ia Iesu Kristo i ko ke ao nei, haawi lokomaikai mai ia ia no ko ke ao nei o kekahi hua no ia o kona aloha nui loa.
Eia ke kolu. Ina i haawi ole mai ke Akua i kana keiki ina ua make mau loa ko ke ao nei. He kanawai hemolele ko ke Akua. O ka uku no ka hewa o ka make no ia. Hookahi wale no mea e pono ai, a e pakele ai, aole e ola ke kanaka i kona pono iho, aole loa, ua aloha mai ke Akua i ko ke ao nei, ua haawi mai i kana keiki i ola ko ke ao nei a pau. O kakou kekahi iloko o ka make e noho ana kakou iloko o ka make aole mea nana e halihali i ke kea ina i haawi ole la mai kana keiki, ua make kakou.
Eia ka ha. Ma ka manaoio i ke keiki a ke Akua e hoopakele ai. Oia ka mea i manaoio i ke keiki a ke Akua e ola lakou, o ka mea i manaoio i na lunaolelo e pakele ai, aole inoa e ae e ola ai o Iesu wale no ke ola. Ina haule kekahi kanaka ma ka moku e like me Wini, i ko makou holo ana mai a haule la, hoolei makou i na laau i na noho a kalele ia i ka noho a wehe makou i ka waapa, a hookuu aku a pakele ia ma ka waapa no ka malama mai o ke Akua ia ia a no kona manaoio i ke Akua a hoopahele mai ke Akua ia ia, i na hookuu mai ke Akua i alahaka e pii ai o ka manaoio ia Iesu ma ka manaoio e hiki ai, ua ola kela ma ka waapa, na ke Akua i hoopakele mai a ma ka manaoio e ola ai, oia ka waa e pakele ai.
Eia ka lima. Ina aole manaoio ia ia he make mau no ka hope. He mau kukui ma keia hale no ka malamalama i ike ai kakou, i na aole kukui ma keia kale e pouli auanei ka hope. Ina aole manaoio ia Iesu he make mau no ka hope.
Aole inaina ke alii i ke kanaka ke pili ia i ko ke alii kanawai, ua kapaia ko ke alii hoopai ana he inaina, ua kapaia ko ke Akua hoopai ana he inaina, ua akaka loa hoi ko ke Akua aloha, ua haawi mai i kana keiki e make i ola.
Eia ka manao maloko o keia mau olelo, oia ke ono. He mea pono ke manaoio koke ko Hawaii nei a pau i ke Keiki a ke Akua. Ua lohe oukou ua haawi mai ke Akua i kana keiki i ke ao nei i ola ka poe paulele ia ia, he nui na mea i hoikeia no keia mau olelo. Eia keia ma keia makahiki hou, ua ku mai ko keia apana a me ko kela apana, o ka apana makai ku mai la lakou hoike mai i ko lakou mihi oiaio ana a hoolei lakou i ka lakou mau pepa lealea a haehae kekahi a kiola i ke ahi kekahi a me na mea e keakea ana i ka hana a ka Uhane Hemolele a me na mea e hoopaoa i ko ke kanaka manao ma ka pono a ninini kekahi poe i na hue rama a i na pahu rama. DANIELA OLELOA.
KULANUI, LAHAINALUNA, Aperila 9, 1838.
Aloha oe e Tineka. He palapala ninau ko'u ia oe i kuu manao i hoouka aku ai mamua ia oe e pai i ke Kumu Hawaii, i ka malama o Ianuari iho nei. Ua ike au i ko Kamakau manao, ua paa i ke paiia make K.H.; a o ko'u manao hoi, auhea la? ua pau paha i ka nalowale, ua poina paha la oe e like me ka manao o Nana? Auhea oe, Eia no ko'u manao no ua manao la, i kuu manao i ka mea i loihi loa ai ka pai ana ma ke Kumu Hawaii, o ka nui loa o ka manao, a uuku ke ano. Ua nui ka hana ma kela manao mua, he loihi ka hoonohonoho ana ma ke kepau, he loihi kau unuhi hou ana aku, no ke ino o ka'u palapala a me ka hawawa o ka'u hana ana, aohe pono loa o ka'u mau hua, he ino na hua, he kekee ke kakau ana aohe pono loa o na hopunaolelo, a me ka hui ana o kekahi hopunaolelo; ua kaawale hewa, a ua hui hewa ia na hua a me na hoounaole i huaolelo hookahi, aohe pono o kahi e kau ai na kiko a me na koma, a me kela mea keia mea e pono ai ka hana ana ma ka manao.
O kuu manao, no keia mau mea paha ka mea i loihi loa'i.
Auhea oe, ina he pono ole i kou manao ka manao loihi loa, hilikau wale aku no i kela mea i keia mea, e pono paha ia oe e palapala mai ia'u; no ka mea, e hoomakaukau ana no wau e kokua aku ia oe ma ka haawi ana i ka manao ia oe.
Eia kekahi mea hoakaka ia oe, no ko'u mau manao elua i laweia aku ilaila.
Ina ua paa i ka hoonohonohoia kela manao mua o'u, ua pono no hoi, aka, aohe e pono ia oe e kau iho i ke pai ana i mau hoailona, no ko'u manao mua a me ko'u manao lua, penei (No.1.) ka manao mua ia a pela aku no hoi a hiki i ka pau ana o ko'u manao ia oe.
Eia kekahi, no ke mele o ke kulanui. O ka huaolelo i kapaia o puka iwaho, e pono ke hui pu ia, a e hina na hua i ke pai ana, no ka mea, he huaolelo manao nui ia ia e ka mea nona ia mele.
Aloha oe, ua pau ko'u manao ia oe, e hoomaikai mai ko kakou Haku ia oe. Mamuli no palapala hou aku au ia oe no ke Kumu Hawaiii. Na KALAMA.
KAHI MELE.
KA POMAIKAI I NA KULA.
Pomaikai Hawaii nei,
I na kula kamalii,
Me na kula Sabati,
Ke kula nui nae:
Ua imiia ka naau hou;
Ua emi hoi ka naaupo;
Olioli pu kakou
I keia pomaikai.
Eia hoi, ua makaukau
Kahi Kumu naauao
Na na kanaka a pau,
Hoolohe pu kakou:
Na keiki makamae,
Na makua, na hanai,
Kii mai hoi i pomaikai
I kela pono hou.
Nui ko Iesu maikai,
Kei ke Kumu akamai,
Nani keia Alakai,
E pono ai kakou.
Lohe mau na pepeiao,
Huli io na naau,
Hahai pu kakou a pau,
A ola ia Iesu.
OAHU: MISSION PRESS. - R. TINKER, Editor. E.O. HALL, Printer.