Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 1, 6 June 1838 — Page 4

Page PDF (1.02 MB)

4 KUMU HAWAII. (IUNE,

 

ka uwe o makou i keia halawai, ae mai la kela, ninau aku la au, Pehea la hoi kau halawai? I mai la kela, He uwe no hoi ko lakou. A pau ia, hoomakaukau iho la makou i ka ahaaina; he wahi pahu ka papaaina, he berena maoli no, he mau poi maoli no ke kiaha, he wai maoli no ka waina. Hoonoho papaia iho la ka poe hou a pau ilalo, bapetizo iho la ke kahuna ia lakou a waena konu o na papa, kui iho la ka hekili me ka ikaika nui, kokoke hina ka poe mawaho no ka ikaika loa, a pau ka bapetizo ana, ahaaina iho la makou. Ina i huipu ia na hoahanau ma ia ahaaina 200, o makou.
                A pau ae la ia, iho aku la makou me ka manao ikaika e iho mai ka Uhane Hemolele ma Waipio, a hiki makou hoomakaukau iho la makou e halawai ilaila, a halawai iho la, hoomakaukau iho la e hoolea, aole i hiki, paa iho la ka leo o ke kumu a hai aku la no ma ka olelo a ke Akua, a liuliu iki, olelo ae la ke kahuna, "O ka hoahanau i piha i ka Uhane Hemolele e pule ia.'' Ku ae la kekahi hoahanau e pule, a liuliu iki hina iho la ilalo no ka haalulu nui, a o na mea ma ka halawai, uwe ae la lakou me ka leo nui, a o kekahi poe uwe me ka nunulu, a he ehia wale no hoi ko kekahi poe, a pau ia, manao iho la no ke kahuna ua iho mai no ka Uhane. Hoomakaukau iho la ia no na elemakule a me na luahine ia mau la, a loaa iho la ia ia 262, na kane me na wahine, alaila manao iho la ke kumu e hana i ahaaina ilaila, a ma ka poaha ka ahaaina a ka Haku, oia ka la mua o Maraki, a bapetizoia iho ua poe la, a pau ia, ahaaina iho la makou; o ka berena he ulu, o ka waina he wai, o ke kiaha he poi maoli.
                A pau ka ahaaina, pii hou aku la makau i Hamakua, ia ahiahi no, a hiki makou iluna, halawai iho la makou ma ka luakini i Eleio. I mai la ke kahuna i kekahi hoahanau, E pule; a pau ka pule, hoakaka aku la ia i ka ke Akua olelo, hele aku la ia a waena o na kanaka, no ka paa o ka leo, a liuliu, i mai la ia, o kekahi hoahanau i piha i ka Uhane Hemolele e pule ia, ku ae la au pule aku la, a liuliu, eehia iho la au, me ke kaumaha—a haalulu ke kino a pau, hiki mai la ke ehia maluna o na kane a me na wahine, uwe nui iho la makou a pau oloko. Amene ae la ka'u pule ana, alaila pule ae la ke kahuna ia manawa hookahi no, maopopo iho la ia makou o ka Uhane pu o ke Akua me makou. Pela ka manaoio iloko o makou. Oki ae la ia halawai, ia po no halawai hoahanau iho la makou; o ke kumu, halawai ia me kekahi mau kanaka ma kona hale. A kakahiaka ae la ninau iho ke kumu i na elemakule a me na luahine, a loaa ia ia ka poe oiaio i piha i ka Uhane Hemolele, 257 lakou, a hiki i ka la Sabati, halawai iho la ke kumu me na kamalii ma kona hale, a i mai la e halawai na hoahanau ma ka hale pule, e mihi i ko oukou hewa no ka ahaaina.
                Halawai iho la makou, mihi kela mea keia mea i loaa ka hihia, a ike iho la makou ua hewa ka hana ana, kau mai la ka makau ia makou a pau; uwe iho la me ka leo nui, a pau ae la ia, halawai nui iho la; a pau ia, hoonoho iho la na papa o ka poe komo iloko o ka ekalesia, bapetizoia iho la lakou a pau; a pau ae la, ahaaina iho la makou, he ulu no ka berena, he wai no ka waina, a pau ae la ka oihana o ka Haku malaila. O na hoahanau a pau o Hamakua nei i keia manawa 1,000 lakou.
                Auhea oukou e na hoahanau a pau loa, he mea pono ia kakou e hoomanao i ko ke Akua lokomaikai, a me kona aloha ana mai nei i na kanaka o keia wahi, nana no i imi mai nei e hoola ia lakou, e hoomanao kakou ma kana i olelo mai ai ma ka Luka 19: 10, "No ka mea, ua hele mai nei ke keiki a ke kanaka e imi a e hoola i ka mea i nalowale." Ua nalowale io no lakou nei, a ua make no hoi; a i keia manawa, ua ola lakou, a ke hoi aku nei i ke Akua i ko kakou Makua. Auhea oukou; e hoomanao kakou i ka olelonane no ke keiki uhauha, i iho la ka makua, o keia keiki a'u ua make a ua ola hou mai nei, nalowale aku la hoi ia, a ua loaa mai nei. Ua pili pono keia olelo a ke Akua ia lakou nei, ua hoomaunauna io no lakou nei i ka waiwai a ke Akua i haawi mai ai ia lakou, na lakou ka olelo a ke Akua, a ua lohe no hoi, ua lako i na mea pono a pau mai ke Akua mai, aka ua hoomaunauna lakou, a ua haalele i ka pono i loaa ia lakou. A ua nele lakou i ka pono, ua hoopihaia lakou i ka hewa. A i keia manawa, ua ike lakou ia lakou iho, ua pono ole, a ke hoi nei lakou i ke Akua i ko lakou Makua me ka olelo aku, Ua hana hewa aku makou ia oe i ka mea Hemolele, pela lakou e hoi nei io na la.
                Auhea oukou e ka poe e heluhelu ana i keia olelo, e kahaha paha auanei oukou, no ko makou wikiwiki ana iho nei i ka hookomo ia lakou. Pehea la ka Petero ma hana ana ma ka la Penetekota? I ka la hookahi no, ua bapetizoia na kanaka he nui wale. Eia no hoi kekahi, o Paulo ma, Pehea ka laua hana ana i ka luna o ka hale paahao? Oihana 16: 33. "Ia hora no o ka po, lawe ae la ia ia laua a holoi iho la i ko laua palapu, bapetizo koke ia iho la ia a me kona poe a pau.'' He hora hookahi no ia, a he pono ia kakou ke hoomanaoia, aole i ku e keia oihana ia, ua liuliu iki keia, he hiki wawe loa ia, hookahi no hora. Eia ko'u wahi manao hooikaika ia oukou e na hoahanau, e manaoio aku i ke Akua, mai kahaha oukou i ka hana a ka Uhane.
Na'u na KEAU.
 

                He wahi mea hoakaka. Mai manao oukou, ua bapetizo wale ia keia poe kanaka i manaoio ma Hamakua.
                He poe i hoakakaia kekahi, he poe i ninauia kekahi. Ua kakauia ka inoa, a ua manao au, ua huli io mai lakou. Pela lakou a pau. Aole au i bapetizo wale. Ninau aku au i kela mea i keia mea i kona manao, i maopopo ka hiki ana mai o ka Uhane Hemolele iloko ona. O na elemakule a me na luahine, na makapo, na lolo, na mea palupalu, kulanalana, aneane haule i ka luakupapau, he poe paakiki mamua, a hoomaloka loa, akahi no a huli mai, oia ka'u i bapetizo koke ai. Makau au i ka hoopanee, o make e lakou. O ka nui o ka poe e ae, he poe huli kahiko lakou. Na LAIANA.
 

Lahainaluna, Iune 4, 1836.

                NO KE ALOHA. Auhea oukou, e o'u hoalauna hoaaloha pu i Lahainaluna nei? Aloha kakou, ka poe haumana, no ko kakou komo ana i ke Kulanui o Hawaii nei. Nolaila, kau wale mai no ia'u ka manao aloha no oukou, e ka poe o makou i hoi aku la, a i popoulu wale ia aku la, me he kapa pulu la i ka ua o ka hooilo la, a kaulai aku la i ka la e malie ai. Aloha oukou; aloha ka poe o kakou i huaelo.
                Auhea oukou, e? Eia wau ko oukou hoalauna, e noho ana i na kahuahale o kakou, i Lahaina nei; e aloha aku ana au ia oukou i ka poe i hele liilii aku la ma na aina mokupuni i ke kai o Hawaii nei a pau; ma ka hikina a ma ke komohana hoi, e noho ana, a e wehe ana hoi i na puolo ike a kakou i ao ai, a i imi pu ai no hoi iloko nei; iloko o neia hale no a oukou i hana iho ai, i kukulu iho ai oukou i hale paa, i hale onipaa 'paa i Lahainaluna nei; i upu aku ai oukou o ka oukou luahi ike, i haalele ai i ke kino ianei o ka ike ka manao, a hoi aku la oukou me ke ake no ilaila.
                Aka, ua pono, a ua nani aku la no na hoi ana; ua kena okoa ae nei no ka mea hale, aia la ko kakou hewa ko ka noho hale, o ka noho a pauaho, haalele wale iho; loaa iki la hoi paha ka puu ke kee o ka noho ana i ka hale o ka poe mea hale. Auhea oukou, e o'u hoa, o keia kulapanoa kanaka ole, e ka poe i noho hoomanawanui mamuli o ka makemake hookahi o ka ike? I nui ke aho i ka malama i ka pono, a me ka ike a pau a kakou i ae ai. KELIIUMIUMI.