Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 2, 20 June 1838 — Page 8

8 KUMU HAWAII. (IUNE,

makaukau nei anei kakou e kaua aku i ka enemi? Ke lalau nei anei kakou i ka pahikaua i ke Akua? Aole anei? Ke alakai nei anei kakou i na kanaka a pau mamuli o ko ke Akua aoao?
                Nolaila la ea, e hooikaika kakou i ke kii aku i na kanaka a pau e huli ma ko kakou Haku; oia ke ola mau loa.
                Ina aole kakou e kii, a haule na kanaka i ka po mau loa; No wai ka hewa? No ka lunakoa anei? Aole, no kakou ka hewa. Malama ke hiamoe nei kekahi hoahanau ka poe i kapaia he poe koa; ua hiamoe anei na koa ma ka lani? Aole paha. Pehea ma ka olelo a ke Akua ? "E hoomanawanui hoi oe me he koa maikai la no Iesu Kristo; aole ke kanaka kaua e hoohihia ia ia iho i na mea o keia ola ana.'' Pehea o Paulo a me Petero he mau koa hohe wale anei laua? Aole, he mau koa wiwo ole laua, he like laua me ka Liona; a pehea kakou, aole anei e hiki ia kakou ke kii aku i na kanaka a pau e huli ma ko ke Akua aoao? Hiki no. Ninau paha oukou, Pehea la e hiki ai? Penei, e hoopihaia oukou i ka Uhane Hemolele. Eia ka lua, e paipai kahi i kekahi. Eia ke kolu, e haipule na hoahanau, a ma ka olelo a ke Akua, na mea hiki ole i kanaka e hiki no i ke Akua. Na NANA.
 

O KA MOLOWA.

                Heaha ka pono o ka molowa? Aole he pono, he hewa ka molowa. Eia na oihana o ka molowa o ke kino palela, o ka mauele, o ka puaniki, o ka hoopalanaiki, o ka make lau. O ka hana ana a ke kanaka molowa, oia ka palaualelo. Eia no kekahi o ka molowa, o ka lola moe halau, maluna o ke ku moena. Ua like ia wahi ona me kekahi holoholona, o ka hiamoe kona inoa. Eia no kekahi, o ka moe wale iho la no kana mea maikai. Maloko o ka hale, ai mai no ka poe loaa, oia kaaone wale iho la no ia he kanaka molowa, me ka enemi nui o ka hilahila.
                Na wai la e kokua ma ka molowa, na ka hune anei, na ka ilikole paha? Aole e pau na oihana a ke kanaka pa'u hana i ke kanaka molowa moe halau; Uwala ka naau molowa na ka maka o ka o. E hoala mai, pepehi i ke kino a me ka Uhane. Ma ka moe ana hiki mai la ka enemi nui ia ia, o ka pololi, a hele no ia ma kauhale me ka eha o kona naau. Ina i kaheaia mai e ka mea ai, oluolu iho la kona mai nui o ka pololi; aka, i ole ia e ai, hoi mai no ia me ka eha o ka naau i ka pololi, a hiki i ka hale; manao no ia, Ma kona ike ana no i na ipu a na hoa e noho pu ana, he wahi ia paha, he wahi ai paha, ko loko o na ipu, kii aku la no ia me ka pono ole o kona manao, me ka haalulu o kona naau, a me ke kino a puni; ai iho la no ia me ka aloalo o ka maka i ka mea waiwai.
                Pela no ia ke hele aku ma ka mahina ai a ka poe nakui i ka hana, i kela mea i keia mea i na hana no a pau, e hoa pono ia mai ana, a hookaha iho la ka maka a me ka naau molowa i ka pue kalo nui a ka poe molowa ole; aloalo no kona maka i ke kanaka e hele mai ana emi iho la la ilalo, a nalo kona poo, a me kona kino, a kiekie mai ka weuweu maluna ona a hala loa ua huakai la, aole liuliu kona pee ana, manao no ia ua hala, ea ae la kona poo iluna a kiei ae la, aole he maalo kanaka manao no ia e kii ua pue kalo nui la me ka ikaika o kona manao kolohe. Pela no ia, ke hele ma kahi neoneo a ike iho la no ia i ka ahui maia, ua pala, he puko ula paha ua ku ahilala ka mea a ka poe molowa ole; e like no me ka hana ana no mamua, pela no i keia hana ana eleio wale no kona maka kolohe, i ike mai i kanaka. Ina pehu ia i ka ia, hele paha ma kahi loihi, ike no ia i ka ohana puaa. E hele ana eleio no kona maka, kuku ka lihilihi o ka maka, lilio ka pepeiao, ukali aku la i ka la, a napoo i lalo ka la, poeleele iho la, lilo mai la ua puaa la ia ia a ka poe molowa ole. Ua like no ia me kekahi mau holoholona o ka popoki o ka lineka paha, o ka tiga paha. Eia kekahi oihana a na kanaka molowa o ka puni lawaia no ka molowa i ke kanu ai, pololi ka naau o ka wahine, aole pau iki o ka hana, hoomanawanui no ia. Na ka molowa a me ka manaka o ke kane, he paku keia no ka make. Ua pau lakou i ka make mamuli o ka naaupo. I—.
 

NO KILAUEA 1792 MAKAHIKI.

                He pele kahiko no ia e a ana no a hiki mai i ke kaua i Koapapaa. Hee Keoua ia Kamehameha a Hilo nei, no ka ua ole i kaua hou ai, Lohe Keoua he kaua ma Kau o Kaiana, pii aku la Keoua a Kawaioia, moe iho la ilaila, mai laila a Pohakuloa moe, ia po piha ae la Kilauea i ka pele, he uwahi la, he hekili, he olai a me ka pohaku ua enaena e lele ana i luna, a me ke one; a aumoe pio iho la ka pele, pela no i kekahi po, hookahi po i neoneo loa ai ia ao, o ka poaha a ao ae, iho Keoua ma Kau ia po iho a piha hou o Kilauea i ka pele, a ao ae, ike aku la na kanaka i ka uwahi e pii ana, a me ke one, a me ka pohaku nui, ua eleele me he ao eleele la, ua kupu ia a lilo i opua nui ke nana ia aku i kahi e. Ua ike ia e ko Kawaihae, a me ke one i helelei mai luna iho. Aole i manao ia e na wahi e ae a pau no ua opua la he one, na ka poe i pakele mai i ka pele i olelo mai i ke one, a me ke ahi a me ke aa, i helelei mai ai noloko mai o ua opua la. Maluna o ua ao la eha manamana, malaila i helelei iho ai ke ahi, a me ke one a me ke aa. Ua anuunuu ka uwahi i ka pii ana iluna, a ua mai la na maua maluna o ua opua la i ke one, a me ke ahi, me ka pohaku ua enaena loa, oia ka mea i pau ai na kanaka o Keoua i ka make. O ka poe ma Ohiokalani ka i pau loa i ka make no ke kokoke o ia alanui i ka lua pele. Ma Kahakikana kekahi poe, ua kaawale aku ia alanui hookahi paha mile mai Kilauea aku a Kahakikana. Aole nae i pakele, pau no i ka make; pomaikai ka mea i ola. No keia ala ka mea nana i hai mai ia'u i keia mau mea a pau, he halulu ikaika loa, kekahi me he hekili la maloko o ka uwahi, no ka nui o na mea aia e waiho ana ma ka honua, he luai pele, he hao, he lanahu. O keia luapele, ua kapaia he akua, o Kamakokeakua, oia ke kaula no pele. Wanana aku la ia Keoua, ke i mai nei ko akua e noho kaua, mai hele oe i Kau. Hai akula i ke Lii a me ke kaula i make i ka hoolohe ole aku ia pele.
                Eia ko'u manao, aole no ka hoolohe ole ia pele i make ai, Keoua. Eia paha, o ka hooko ana mai o Iehova ma ka mea a kanaka e makemake ai, pela i kapaia'i he mana ka anaana, ke akuahanai,  ka hoopiopio, o na mea a pau i kapaia'i, i make ke kanaka no ka mana o keia mau mea. Aole no ka ae ana mai o ke Akua e mana ka mea a ke kanaka i manao ai he mana, a me ka mea i manao ai e make ia make io no ma ka manao ana i hewa ai, i make ai, i pono ai, i ola ai.

No ka pele i Maunaloa.

                I kona a ana i ka Makahiki 1833 hookahi paha malama i a ai, elua pule i ike ia'i ka ulaula, mai i ka po a me ka uwahi i ke ao ana ae, ua hina aku i ka oi Kapalilua, aole i liuliu pio no ia.
 

Halepaipalapala, Iune 15, 1838.
HE WAHI MANAO HOAKAKA.

                Auhea oukou e ka poe e hoouna mai nei i ko oukou manao ma ke Kumu Hawaii, e kakau pono i na kiko a pau o ka olelo o kou manao, a me ke kumu hou o ka olelo, i ole e pilikia ka hana ana a ka mea nana e hana, no ka mea, he hana nui loa ka hooponopono ana, ke kau ole oukou i na mea hemahema a pau o ka elelo. NAOPAE.
                Ua paiia KE KUMU HAWAII ma ka mea Paipalapala a na Misionari, Honolulu, elua hebedoma hookahi pepa, o Wenede ka la e pai iho ai. Eia ke kuai ana, hookahi makahiki, $0, 50, a na mea e lawe i ka pepa a pau.
 

OAHU: MISSION PRESS.—R. TINKER, Editor E. O. HALL, Printer.