Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 13, 21 November 1838 — HOOKOLOKOLO AIHUE. [ARTICLE]

HOOKOLOKOLO AIHUE.

.Ma I.ahaiim k« iu uihue ana, Ile haole Ikritaiiift e nolio an* me Hoolulu, lie ilihune niamua, a i keia nuiu la Haiwai koke inai In; a 110 ka nui « kona mau dala, ninau kekahi haole ia Hoolulu. Aole au dala? 1 roai la o Hoolulu, N« Kauikeaouli ka'u tlala. Olelo aku la ka haole, o hele oc e heiu malia paha ua lilo, a ina no ua lilo aia no ia mea kau dala ua waiwai loa. Huli koke ae o Hoolulu a helu i ko kekahi eke

dala, ua lilo kekahi, pela no kekahi eke, a ua lilo okoa paha kekahi. Oka hele aku la no ia o Hoolulu e huli i ka pahu o ka haole, aua mai la ia, aole e haawi ike ki 9 aka weheia aku la ua pahu la, aia hoi ua dala he nui loa ua paapu i ka lepo, no ke kanuia $ ka aihue. Ma ka la 30 o Okatoba hookolokolo nui ia ua haole aihueja. Eono haole ma ka iure, eono hoi kanaka inaoli. Aole i like pu ka manao o ua poe iure la i ka hookolokolo mua ana. Olelo na iure maoli ua aihue, aka, hoole na haole, no ka ike makafa>le ia Hookolokolo hou ia ua aihue la ma ka la mua o Novc:maba no ka aihue ana i ka apana keleawe a me ke apuapu/ maluna o ka moku, a honhewaia. Ma ke kolu o ka la o Nov. hookolokolo hou na lunakanawai a me na iure i ka haole no ka aihue ana i na dala a ke Alii, a loihi loa ka irni like mai na iure, o na haole a me maoli a pau, ua hewa io no ua aihue la, ua aihue no i na dala a ke Alii. £ia na mea e akaka ai ka aihue ana. Ua olelo pinepine oia he ilihune ia, a pela no ka manao o kona mau hoa a pau. Ua nui kona aie mamua, aole i hiki ia ia ke hookaa. Ua ike pinepine ia koloko o kona pa. hu aole dala maloko. Ua loheia kana olelo e aihue oia i ka waiwai o Hoolulu. Ua ikeia kona hao wehe laka. Ua kanuia na dala i loaa'i ma kona pahu i Ca lepo, no ka rnea, ua paumaele ika lepo. Ua hoomaunauna nui ona i na dala i na la i akaka ai o ka lilo ana oka ke Alii. Olelo oia mahope mai o kona nku ana ia Hoolulu no ka moe kolohe, me neia. "Heaha la hoi, ua hana no wau i kana. n Ua like ole kana olelo ana i kahi i loaa mai ina dala. Ua aihue pinepine oia mamua. Aua like na dala i loaa'i maloko o kona pahu me ka ke Alii dala i lilo, he dala liilii, he mau hapaha, a me na hapawalu, a me na hapaumi. Manao ka poe iure aole make hoopai nui ia ia no kona mai, oia paha kona mea e pakele ai i ka uhau ana o ke kaula ma kona kua. Eia ka hoopai ana. E uku mai he 150 dula no na dala lilo loa he 75, a i ole ia y e liaawi mai i ke Alii kona waiwai a pau, koe wale no na kapa ona i komo ai mamua, a e haalele i keia pae aina mawaena o ua la he 30.