Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 13, 21 November 1838 — NO KA MAHAOI. [ARTICLE]

NO KA MAHAOI.

Sepatemaba 10, 1838.

Auhea oukou, e na hoahanau, a me na hoolauna. Eia kekahi niea pono ole a'u i ike ai ia oukou. 0 ke noi wale ana aku ia hai i wahi eopa a i wahi lole, a i wahi palapala, a i wahi huke, a i himeni, a i wahi pepa, i peni, i hulu, i kui, a i lopi, a i pahi, a i kela mea i keia mea a ka hoalauna, nie ke noi wale aku, aole me ke kumu kuai pono. Eia ko'u wahi manao ia oukou, mai noi wale aku, he inea ia e ilihune loa ai kou hoalauna. I ko'u nianao ana ea; Eia ka pc»no loa, Ua haawi mai ke Akua i na lima e hana ai, e iini i ke kumu kuai, a i ole ia ea. e hoolimali' ma; a ina h<* mea palupaln, a ilihune, pono no e haawi wale aku. Eia kekahi pono, e like nie ka Solo* mona 10: 2. "0 ka waiwai i loaa wale mai ma ke noi wale ana, aole ia he mea e pomaikaiai, pauku 4 kekahi, penei; "O ka lima hoopalaleha i ka Kana, he mea ia e ilihune ai, aka, o ka lima hooikaika mau i ka hana, he mea ia e waiwai ai." Eia kekahi ma 12; 7. "0 ka mea makemake i ke aoia, oia ka i makemake i ka ike, o ka mea hoo« wahawaha i ke aoia mai, he holoho« lona ia." Eia ka pono, e hana no me ka ikaika a ke Akua i haawi mai ai. Auhea oukou, e ka poe e helihelu

•na i keia wahi manao, e heluhelu oukou me ka noonoo pouo i ka pili ana o keia olelo ia oukou, a e hana aku e like meka ke Akua kauoha. Na S. Haanio.

Waioli, Okatoba 27, 1838. Aloha oe, ke Kumu Hawaii. Ua hala na makahiki eono, mai ka manawa i hiki mai au i keia pae aina,a \ia iiui nui au e hooinaopopo iho i na mea e hoopoino mai ana i ko Hawaii nei poe kanaka. Auwe lakou! nui wale 'na mea koe e pono ai lakou. Ua hiki niai no ka malamalama e ināopopo ai ka pomaikai, aka ua hoomakapo ka nni; nolaila ke noho ilihune nei, pilikia, hooluhiia, naaupo. I ko'u noonoo ana i keia mau la, kakau iho la au i ko'u manao, a ua paa kekalii mau hakina o ko'u noonoo ma kekahi man iiono e pono ai ko Hawaii nei. O ka pono i ke kamka i kona kino iho, a i kona uhane i/io, a i kona waiwai iho; oia ka mea i kakauia. Malia paha'uhooili hou auanei au i kekahi mea hou aku. Pono na'lii a ine na kanaka ke heluhelu mai, i inaopopo ia lakou ka pono o keia inau mea. Na'u na W. P. Alkkankdero.

Helu 1. i i 0 ka pono, oia no ka imi inau'ana e haawi aku i kela mea keia mea i kuna, iho, a e uku aku hoi i kela mea keia mea e like me kona ano iho a me kaiia j hana ana. Ua niaopopo loa ko ke Akua imi ana: e hoopomaikai ai i na mea a pnu ana i hana'i. Hana palua mai oia i na me;i. a pau, maloko a mawalio, Aia ke akema- j ina inaloko, a mawaho no ke ea, he | mea e hanu ai: aia ka ike ana o kn! maka, a niawaho no ka mnlamalama: ■ aia ka lono ana o ka pepeiao, a mawaho no na mea kani: aia ina.waho kal pono a me ka hewa o na hana aua, a; maloko no ka lunakawai nana e hoo- j maopopo iho. Ua ku na mea i hanaia i ka lokomaikai, ua haawi manawalea mai ke Akua i kela kanaka keia kanakai nainakana e pomaikai ai oia: a ua pono i kela kanaka keia kanaka ke lawe o!io!i i neia mau makana e like mekona makemake iho, me ka hoopilikia ole aku ia hai. Aole i oi ka pono o kekahi no ka nui loa o kona waiwai; aole i oi aku kapono o kekahi no ka nui o kona ikaika, aole i oi aku ka pono o kekahi no kona akamai. Ua pono like lakou a pau e hooluolu kela mea keia mea ia ia iho ma na makana a ke Akua i haawi mai ai m ia. Ua hewa o A, ke kanaka waiwai, ke kaili wale oia i ka waiwai o E,

0 ke kanaka ilihune: a ua hewa o t, ke kanaka ikaika, ke pepehi mai oia ia A, Ike kanaka nawajiwali Ua hewa ke j kanaka, ke kaili wale oia i ka ke Akua; i haawi wale mai i kekahi; ina he alii i hana mai pela, a ina he inakaaiuana, j he aihue ahe powa no oia. Penei ko j ke Akua manao, "Ona mea apau a oti- j kou i makem»ike ai e hana ia iiiai ia ou-1 kou e na knnaka, oia ka oukou e hana 1 aku ai ia lakou." Ua ike no kela kana-' ka keia kanaka i kona iiiakeuiake iho. J Makeiiiake 110 oia e ai iho ka ke Akua i haawi iuai ai nana, aole ona uiakemake i keka.hi e kaili aku a e hoopilikia mai: nolaila o kana e makeuiake mai ai, oia kana e hana aku ai ia hai, u oia ka ke kanawai a me ka ka poe kaula."

Helu 2. Eia kekahi niau makana nni a ke Akua i haawi mai ai i kela kanaka i keia kanaka nona iho, 0 kona ki.no iho, o ka waiwai, a me koua ano iwaena o kanaka. 1. 0 kana kino iho. Ua hana mai ke Akua i kela kanaka keia kanaka i kanaka okoa. H aawi mai la ke Akna nana i kiuo i hiki ia ia ke ai i ka honua nei; i uiiane hoi, i ike oia i ka oiaio a ine ka mea e naauao ai; i inakemake ....hoi, i inda e paipai ai ia ia e haua ikaika i kana hana:, i lunakanawai inaloko no hoi, i mea e maopopo ai ka pouo a nie ka hewa o na hana ana. \o ke kanaka nokona kino iho. Po■no no ia ia e lawelawe e like rne kona iiiakemake iho ke hoopilikia ole oia ia hai; e hiki no ia ia ke hele i kona wahi e inakeiuake ai; a ia ia wale no kona wahi e noho ai. i I makeinake oia e hana i kela hana i keia haua, ia ia wale no ia, a i manao oia e noho wale, ia ia wale no ia, ke hoopilikia ole oia ia hai inalaila. 2. O kona uhane iho. No ke kanaka iho no kona uhane. Ua pono ia ia ke imi i kela naauao i keia naauao e like ine kona mnkemake; aole hiki i kekahi ke keakea uuii. la ia wale no kona inea e noonoo ai, a me kona manao e huli ai. Ina ma ka inalamalama wale no kona imi ana i ka naauao, pomaikai oia ilaila, aole pono i kekahi ke alalai mai; a ina ma ka pouli kona imi jana, aole nae ia e hoohaunaele mai i ke aupuni, aole hoohihia ia hai, nlaila aole pono i na mea a pau ke hoopilikia ia ia no kon» imi ana iua ka pouli. la ia wale no ia; a e hoike auanei nia i ke Akua, i ka Lunakanawai hoopono no kana hana ana. Aole no he pono i na kanaka a.pau ke ae maluna o ka pono o kekahi. Aka ua hiki no i kela inea keia mea ke ma-

lama i ke Akuā a ine ka ole: a ma ka hoomana a kela kanakn keia kanaka e makemake ai, e hikiluo ia ia ke hoomana aku malaila, aole na ke kanaka ia e hookolokoio ai, na ke Akua wale no ia wahi. No ke kanaka n«> konn kino iho, a mr kona uhane iho. Nti ke Akua no i haawi iiiai ia mau niea noiia. Nolaila ua poiio like na kanaka a pau loa ke itni aku i ko lakou pomaikai iho. No ke alii ko kona kino iho a uie kona uhane ilio, no ka niakaaiii.'ina koua kiuo a nie kona uhane iho. *' No ke kanaka naauao koiia kino a nie kona uhane iho, a no kc kanaka iiaaupo kona kino a me kona uhaiie iho. Ai|de ioi aku ka pono o kekahi, ua like pu lakou a |*au. W P A.

Mokuna V. UA lawehala na liina o ka mea palaualelo hana ole; 2 No kona lalau pinepine ana i na mea aole na kona liina ponoi i hana. 3 Manao iho ia ua nalo, nolaila lalau aku la oia, a hooao ae la i ka hua ukona lima, 4 Me ka ike ole i un maka lewalewa o ke Akua e nana inau ana ia ia i na iiianawa a pau loa. ~ 'i Mauao ae la ia e huna ia ia iho iinua o kona |>oo hoahanau; 0 Aka, ua ikea ka elia o kona hooii aua ina koua inaii uiaka, 7No ka niii ii ka |>ojtilikia nui i loaa ia ia ma kona naau. 8 I we ae la ke knnaka molowa hann ole, no kona hoululii pioia, 9 Me ka liana uku ol»», hana luhi hewa, pau lieua kahi hou i ke kahe aku. 10 Uwe no oia n<» kona pololi a me koiia ehaeha mau ana. 11 A imi no oia i wahi e loaa'i ka inaha. aole nae e hiki ka uiea, ua hiila ka wa |hiik» no ke kauu ana, I *' hiki mai hoi ka wa inu a me kawaolioli, 14 l a hookokoke uiai ka hopena ona mea a pau, 16 A o ka mea noonoo ole ia ia iho. e make no oia. 16 A o ka'iuea i hanlele i kona hewa me ka mihi e.loaa io no miiinei ia ia ke olamauloa. Na Kalama.