Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 23, 10 April 1839 — Page 91

1839.) KUMU HAWAII. 91

keia, ma na aalolo nae ka holoholo ana a me ka hoomaopopo ana.
                O ka mea a kakou e kapa ai, o ka naau aia kona wahi e noho ai ma ke poo, aole ma ka opu; ua like pu me ka naau me ka uhane: aka, ina i manao kekahi ua okoa, o ka naau ka hana a o kekahi ua okoa, o ka naau ka hana a o ka uhane ka mea nana i hana. Pela ka manao, no ka uhane mai ia. A hiki ka manawa e kii mai ai ke Akua i ka uhane, a lawe aku, alaila pau ka hana, pau ka hanu ana o ke ake mama, pau ka upa ana o ka puuwai a me ka huki ana o na io: pili na maka, kuli na pepeiao, moe malie ke kanaka he kupapau, a lilo koke i ka palakahuki ia. Ua hala ka uhane i ke Akua, a i ka ukuia e like me kana hana.
                Aole e mau ke kaawale ana o ka uhane a me ke kino. E hui hou ia laua. E hooala houia ke kupapau mai ka lepo mai, a mai ka moana mai, a mai kona wahi e hele ai, a komo ka uhane ia ia; alaila e hanaia ka mea i oleloia'i ma ka Mataio, Mokuna 25: pau 31, a hiki i ka pau ana o ka mokuna. - Anatomia.

KE KUMU HAWAII.
WENEDE, APERILA 10, 1839.

                Pae mai la mai Maui mai ka la 30 o Maraki, o Mi Kalaka, Mi. Makona, a me Mi Napa. He poe mai lakou. E holo ana Mi. Kalaka ma Makao me Mi. Diela ma maluna o Oka. Kokoke paha e holo.
                Hoi mai o Lama mai Kalefonia mai, ma ka la 25 o Maraki, a holo aku ma Makao ma ka la 1 o Aperila.
                Ku mai la o Fama mai Amerika Huipuia mai, ma ka la eono o Aperila nei.
                Make e ka wahine a Kapena Setesitona ma ka moana, a laweia mai maanei e kanu mauka nei. Make no hoi ke keiki a Kapena Hoyera.
                Nui na palapala i hiki mai, a me na mea hoomanao mai na makamaka mai. Ua noho Mi. Dibela, aole i akaka kona manawa e hiki mai ai, a o Mi. Bainamu, ua lilo ia Lada ma, no ka lakou hana ana ma Koloa.
                Lako loa Mi. Peka i kona hoi ana mai, ua lawe mai i na mea hana kilika, a me ka poe ike i ka hana, a me na hua enuhe, he enuhe nui, aole e like me ka enuhe o Makao, he nui loa keia.
                O Kale S. Kuaki ka inoa o ke keiki a Mi. Rikardi ka mea i make, o ka lua oia o ka laua mau keiki, aole o ka hiapo. Ua oluolu na makua i ka lohe ana mai ua make ka laua keiki iloko o ka Haku. Oia ka manaolana nui.

                O ka pokii, ke keiki make a Mi. Berinimade, aole ka hiapo.

KA UNUHI ANA I KA BAIBALA.

                Aloha oukou e ko Hawaii nei:
                Eia kekahi mea e hauoli ai kakou. Ua pau ka Palapala Hemolele a ke Akua i ka unuhiia ma ka olelo Hawaii nei. O ka la i pau ai ia hana nui a na Misionari, o Maraki 25, 1839; he umikumamaiwa makahiki mai ka hiki ana mai o na Misionari mua ma Hawaii nei. Kokoke no hoi e pau ia i ka paiia. E hauoli oukou, e ko Hawii nei, a me ka oukou mau keiki, a me ia hanauna aku, ia hanauna aku, no ka lokomaikai o ke Akua ia oukou, a e huli oukou, a e heluhelu, a e malama i keia mea maikai.
                He aloha ko'u ia oukou, a na'u no ia i hai aku me ka olioli. Na BINAMU.
                Honolulu Aperila 8, 1839.

OLELO HOOIKAIKA.
NO KA HOIKE ANA I KA MANAO.

                Ke hoike aku nei au i ko'u manao ia oukou, e hoolohe mai ana. Eia ko'u manao: Ua hai aku au ia oukou i kuu manao mamua. A pehea aole oukou i lohe, i kuu manao ana. Ua lohe; pomaikai ino kakou i ka lohe a malama, aole e lilo ka lohe i mea ole; aka, o ka lohe me ka hoomaopopo a malama, oia ka pono loa. A pehea oukou i ka lohe ana, ua malama anei i ka lohe a i ka ike ana, ua malama anei i ka lohe a i ka ike ana, ua hoomaopopo anei i ka ike? Aole anei i haawiia mai ka pepeiao i mea hoolohe a me ka maka hoi i mea ike? a me ka lima hoi i mea lawelawe, a me ka wawae hoi i mea hele? I haawi mai anei ke Akua i ka lima i mea aihue, a i ka maka anei i mea kuko? Aole loa. I haawai mai ke Akua i a mau mea i mea e pono ai ke kanaka i ole e hemahema. Nolaila ea, he nui loa kona lokomaikai mai ia kakou, i kona haawi ana mai ia mau mea e pono ai ko kakou noho ana; nolaila, he pono no ia kakou e aloha aku ia ia, aole o ke aloha me ka waha, aka o ke aloha me ka naau a pau loa, oia kona e aloha mai ai me ka olioli nui o kona naau; aka, o ke aloha hookamani aole loa ia e hoolohe mai, hoopailua loa mai ia. Nolaila, e hana kakou ma na mea e hoopailua ole mai ai oia. Eia na mea e hoopailua ole mai ai oia, o ka pule ma kahi malu, oia ka mua; o ka hoohaahaa imua o kona alo, oia ka lua; o ka noho me ka hookamani ole, oia ke kolu; o ka malama pono i na kanawai a pau loa; oia ka ha. A he nui no aole e hiki ke hoakaka aku no ka nui loa.
                Eia kekahi, no ka poe koho ia Iesu i Haku no lakou. Auhea oukou, e ka poe e makemake ana e lilo o Iesu i Haku no oukou, ina i lilo oukou i kauwa nana, ea, pono loa, aole okana mai o ua pono, aole he pono, he pomaikai, aole he pomaikai, he ola he ola pau ole i na makahiki he 70 miliona, aole e like me ke olao ke kino he ola pau koke ia. No ia mea la ea, e huli kakou ua ola pau ole la, i na makahiki he nui loa; e huli me ka hoomaopopo i ka manao. No ka mea, he nui na ala e hele ai kakou; eia na ala, ka hookamani, ka aihue, ka moe kolohe, ke kuko i ko hai waiwai, ka hoopunipuni, ka palaka, ka hookiekie aku ia hai, ka manao iho ua pono; oia na ala e hele ai kakou he nui no, aole e pau ke hoakaka aku no ka nui loa. Eia no hoi kekahi, mai manao oukou ua lilo i poe kauwa na ke Akua ke noho kakou me ka mihi ole, a me ka pule ole, a me ka hoomanao ole aku ia ia, i kela la i keia la i kela po i keia po, aole loa kakou e lilo i kauwa nana ke hana kakou pela, aole loa; aole no hoi ia e hoolohe mai i ka lakou pule ke pule aku ia ia. Eia kekahi, no ka poe i hoole ia Iesu, aole ia e lilo i Haku no lakou. Auhea oukou e ka poe e hoole ia Iesu, aole ia e Alii maluna o oukou, e hoolohe mai oukou i keia manao. Ke ninau aku nei au ia oukou, owai la hoi ko oukou Haku? o Iesu anei, a o Satana paha? I kuu manao o Satana no; oia no ko oukou haku, e ka poe hoowahawa ia Iesu, ka poe koho ole ia ia, ka poe mihi ole no ka hewa, ka poe minamina ole i ke koko o ke Keiki a ke Akua nui, nona ka mana e hiki ai ke hoopau i ka lani a me ka honua, a me ke kai, a me na mea a pau loa o kona lima i hana ai, ka poe aloha ole, ka poe hoole i ka luahi, ka poe hoole i ke ala hou ana mai o ka poe make, ka poe i lohe pinepine i ko ke Akua leo aloha, i kona hea ana mai me nei, "E huli, e huli, no ke aha la oukou e make ai? A i ko kakou lohe ana i kona leo, huli ko kakou kua ia ia, papani kakou i na pepeiao o kakou, hoowahawaha maoli aku no ia ia me ke ku e. Auhea oukou, e na haumana kamalii maloko o ke Kulanui nei, kai no i laweia mai oukou mai loko mai o ka poli o ko oukou mau makua, e imi i ka naauao; a o ka naauao hea ka oukou e imi nei? o ka naauao ma ke kalai waa anei? a ma ka lawaia anei? a ma ka pii pali anei a ma heeholua anei? a ma ka heenalu anei? aole ia o ka oukou naauao i hele mai ai e imi ae a loaa. Eia ka oukou mea i hele mai ai e imi a naauao; o ka Helunaau, o ka Hoikehonua, o ka Mooleloekalesia, a me na mea a oukou iao ia ai maloko o ke kula, oia ka'u naauao la i ike e na hoa, o ka ka naauao mau mea