Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 25, 8 May 1839 — NO KE KII ANA I KA WAHINE. [ARTICLE]

NO KE KII ANA I KA WAHINE.

Oi.owai.i', Aporila 3, 1839.

Auhen m» e ke K. H. ke honkaka nkn nei rh in «v\ i ke 3 « Aporila, hiki nvai la keknlii elole mai Lnhainn mni, me k»ni» olelo e Inwe innhi i kekahi hanmann o loko o ka hale knla, i wahine na kona wahi i noho ai na Kanaulu. A hiki ua elele !a io makou nei, i Olowalu, i kahi o ua wahine lā. Olelo aku la paha ia ia; i aku la palia, E, i kii mai nei au ia «>e e hele .kaua 1 o, mā kauoha niai noi ko kaiie ia'u. Atnila i aivU la ia, Alia, o pii ae au e hookolu ike k-mmi I mai la no kola la Jakou, : o Ih H* inalu ao no kakou, hoole aku la in» ua-hnnmnn?! la, Aole, e pii au e h<>i)lv«>lo aku iko kumu. Pii aku la ia a hiki i kalii o ko kuinu, 01010 aku la ia, i aku la. I. (•«*!«• aua au la; i mai liike kuinii iaia.lī;holo ana oo i hoa J I aku la kola, iua kano noi hoi L'a lohe nao o . Kokapa * h<»ole uiai la (a, Aolo, I aku la na kuniu kokua la ia ia, Aolo - hoi ha oo o loaa aku i i'u Pau ka laua olelo aua. i mai la kokahi wahme o Kaiialmliwaa koiia inoa, K! inai holo <n> o ko kaikainahino, aia iho no ke W 11:1111 o kou kaikuiiano, a o Kokapa iho u«> ia, oii ia o hoi. kahoa hou aku la ua u'ahine la ia ia, i aku la, Aia n«i ia 00. < *lo)o aku la ko kienu ia ii, Mai hana aku oo pola o hookolokoloia 00, ea, pau keia hana ana. f|oi ak i la ua hanniana la n hiki i k nia wahi. i akuila ia i kona |»00, Aolo au o hiki, ua aiia inai noi ko kuinu la u. I mai la kekahi inakuahino, la oo• wale aku no ia wahi, no koia i»loh» koikoi a ka uiakuahiiio. <i ka ao no ia. a niiihopo nana aku la ia a iko i ka uwe a kona mau inakua, i aku la ia, K uweana.oukou i ko aha 5 \-»|o o lakou okwiiu inai, uwe no lakoii ino ka iiiuiuiilo, i «iku l.i h Ka' akahi ka hoi a pa«»a ia ouk«.u e M vve uiai noi. ua paoa, o helo wa!e no nu aolo inaua o mare nna. Eu kola e hele, i mai la k«»ua makuahine ia ia, i no hoi o kalii i ka lanoho, i mai la kola ia ia. I lauoho aha ia o kalii ai, e ikea inni hoi ia lauoho he poeleele Pan ka «♦lelo niia no ka lauoho, i hou aku la uo

ka makuahine ia ia, Peia 110 oe e hele aole he koino i kou wahi kapa? I mai la ia, Hele ae paha, Kii aku la ka makua e iiana, a haawe i ke kapa, pane hou aku la no kela ia ia, I kapa aha ia au e hana mai nei? Pau keia hana ana. O ka hele no ia me ka loaa ole i ke kuuiu. I lakou hele ana ae, ike ia aku la lakou i ka oili ana ae mai loko aē o ka hale, a kaawale mamao ae la lakou, alaila, hele aku )a ke kumu mauka a kaa mamua o lakou, noho iho la kela i lalo mawaho o ka pa, i Papa ā hoea ae la lakou; kahea aku la ia ia lakou: a hele niai la lakou a kiikiikii pu iho la lakou. I ak.i la ua kumu la i ka elele; e hai mai oe ia'u i ka mea i hele ai oia i maopopo ia'u, he pohihihMa'u ko ia nei hele ana? Alaila, olelo mai la ua elele la ia ia, i mai In, I kii inai nei 110 hoi paha «vau ia ia uei i ke kauoha ana mai nei a ke alii ia ia nel e hele. He olelo hoopunipuni keia a ka elele; i aku la ia, ua like ka kou manao me ka mea i mareia, ina paha e manao kekahi kanaka e lawewale i ka wahine a kekahi kanaka, he nioe kalohe ia, a me ka ailiue, pela hoi ka hauoiana me ke kumu. Aole loa e hiki ia oe e lawe wale i keia liauniaua iue ka lolie ole ia e ke kumu. iua oe i lohe i ka ke alii olelo ana inai ia oe e hele oe a lohe ke kumu, aia a aeia'ku a ilaila e liiki ai ke lawe, aole loa he mea nana e keakea, a e alai iinua o olua e like me olua i keiu la. Aole loa ia nei e liele aku ine oe, e aua ana an ia ia nei, aole e loaa akn ia oe. Olelo mai la ua elele la, i mai la, Oia iho la no hoi palia, a olelo hou mai la ka elele i mai la, Aele nae i pau ka olelo ana. a oielo hou aku la ia i ua elele la e aua ana au i keia kii ana mai au. I ne la ua elele la i ka wahine, I ka wahine ana i kii mai ai, e hoi paha au la ea? Aole oia i ekemu iki mai ia ia, alaila oleio aku la oia i ke kumu kokua, i aku la ia, Aole no hoi e pono au ke hele a h«»i mai? Alaila oleloaku la ia. Mai hele oe; he hou' ko kane, he kahiko maua na kumu māi kou wa uuku mai, aole k" on aloha ia maua, Alaila olelo hou mai la ua elele la i ua wahine la, E hoakaka inai oe ia*u a hoi ae au, Olelo aku la

ua wahine la, 0 liol. Aloha mai la ua elele la ia ia, aloha*aloha aku la ia aloha. ! aku la ke kumu kokua ia ia, Hoi ae hoi ha kakou Ku ae la lakou a hoi aku la a hoea mai la kekahi kanakao Opunui kona iuoa, hoi pu aku la lakou a kokoke i ka hale kula, i aku la ia i ke kumu kokua; Akahi nj> ka ua hilahila mai la o'u. A konm4wko oka hale kula, ao iho la lakou me ia i ka helukakau a pau; hoi aku la makou a ko'u hale, noho iho la makou a ahiahi, naoauha ae la no kela e hoi, e moe hoi kakou i uka nei i keia po a ao hoihoi oe i kai, i mai la no kela, E Jeuu mai paha oe ia'u. Hooie aku la wuu. Pau keiahana nna a niakou. i Iho aku la au i kai a hiki i kona mau inakua, olelo aku la wau ia lakou, Ua aua ia o Puiki e au, c moe iukai keia po, a i hou aku la wtin i kii mai nei au i keknhi maumea o pukou e hoi i uka e inoe ai one ia. Ae mai la lakou, Ae; he pouo wale no hoi palia ko oukou ma? uao. Iloi mai la wau a mahope mai na makua, ai makou he wahi pai koekoe* a me kahi wahi luau; a pau, pule a hapalua o ka pule, hiki mai la kona ma> kuakane, i mai la ia, Auhea la o ke Ka* hawalu? I aku la kekahi. Aia no i kai, E! o oe no kekahi e iho e hoakaka i ko kaiie, .oka po no keia o ke kane la, kane ame ka «ahiue la; wahiue. Aua aku lalioi an: nole i iualinia mai, a hikii k;»i, olelo iho la no hoi i ka mare a maopopo, olelo niai la no hoi ua kane la. l'a ae ke alii. Aole e hiki ia'u ke hoakaka a pau loa na olelo a makou i lohe ai, he wahi hemaheuia iki Wuno ka pepa, ua pau ka pepa. Eia Uo'u wahi manno ia oukou e na makua mea keiki mai .Hawaii a Niihau, E maiaiiia pono i ka oukou mau keiki, aia no nae ia oukou, i na oukou i manao e kokua i na hua olelo i hoakakaia ma keia manao, ke iiaku nei au ia oukou. Auwe; auwe auwe; na makua hoohuli hewa i ka lakou mau keiki. K'e i aku nei a« ia oukou he iMke hewa ka malama i kahi ilihune puaa, a me kahi makaaha |ilio, he make hewa ka hiipoi ana ia mau mea o ka ma* lama, a kuhikuhi aku i ke ola aia i lima o ka lani. Na Kahelk.