Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 4, 26 September 1883 — Page 8

Page PDF (419.74 KB)

hookuu malie aku no kakou ia poe e kohokoho makaula wale mai no, me ka eu ole a aui ole aku. A heaha ka mea i ike ia?  Eia: Ua naauao kakou iloko o ko kakou mau noonoo maikai ana me ke kapae i na manao hikimua o ka hooinaina ia.
                Nolaila, he hauoli nui i piha i na kaena kiekie ko makou no kakou iho, a me na makamaka nui wale i hui pu mai me kakou iloko o ke apo nani o ke akahai. Ua hoao ia e kukuni i ko kakou mau puuwai me ke ahi o ka inaina, ua hoopuanuanu ia nae e na kuluhau o ko kakou mau manao kanaka-makua a noonoo maikai. Ke ola nei no o Hawaii! E mau loa aku ana ke ola o Hawaii!
                A oiai ke hoomau ia nei no na hoao a me na hoopaipai ana e hoala i ko kakou mau manao oluolu a lilo i mau momokuahi; nolaila, ke uwalo aku nei makou ia kakou a pau—o ke alanui laelae iloko o ka molale malie maikai a kakou i naue lokahi pu mai la iloko o na kau i hala, oia no ke ala, hulia na umauma imua—aohe hana a Kauhikoa, ua paa i ka makia—Ka Lanakila o Hawaii!

Ke Alo Alii.

                Ka Moi—He olu a he lai malie wale no ka Kalani Kauliluaikeanuwaialeale, he maikai a he ohaoha mau kona ola kino. Eia no oia ma kona home alii Iolani, a i kekahi mau kakahiaka poniponi a anoano liula e ike ia aku ana oia makai ma kona home auaukai, ka Hale Waapa, me ka nawe hoohie mai o kona kiakahi holo loa, ka oi o Mamala oia no o Healani, ka palanehe kai ole o keia kikina.
                Ka Moiwahine—"Aikane punana a ke onaona," eia no ma kona home ka Hale Akala ma ka pa alii Iolani. He nani a he ohaoha mau kona ola; he kakaikahi loa kona maalo aku mawaho o na palena o kona kakela.
                Ke mau nei no ka moani maemae ana o ke ola nohea maikai i ke Aliiwahine kanemake Kaleleonalani.
                Ka Mea Kiekie ka Hooilina Moi—O ka olu waipahe o keia mau la, ka hano kilakila, o Liliu o Loku o Wewehi. Aia no oia ma kona home alii Wakinekona, ho ohohia mau kona ola, a ua ike aku makou e hoohala ana ma kona home aekai o Waikiki i kekahu mau la o keia kikina puwelawela.
                Ka Mea Kiekie Likelike—Aia no oia ma kona home ka "makani wehe lau niu" o Waikiki, he oluolu maikai kona ola kino, a me ke Kama Alii wahine Kaiulani, ua hoi mai nei laua mai ko laua makaikai ana ia Hawaii he nani a he molale maikai ke ola o na Alii.
                Ka Mea Kiekie ke Kiaaina Kekaulike—He onawaliwali mai oia i keia mau la, a me ka hauoli makou e hoomaha aku nei imua o ko makou Lahui Aloha a makee Alii ke pii malie ae nei kona oluolu, malalo o ka lawelawe ana o kekahi Kauka malihini i kipa mai io kakou nei, Ua lohe mai makou, he Kauka oia no ka Ohana Alii o Madegaseka, he mokupuni ma ka moana Iniana, a ke kuu pau nei hoi oia i kona ike maluna o keia pua alii o kakou.
                Ka Mea Kiekie Kapooloku—He maikai a he ohohia mau kona ola.

Ke Alahele Tunela Nui o Enelani.

                Iloko o na mahina i hala hope aku la, ua hookau aku ka lahui Beritania i na hoohanohano ana maluna o John Bright, kekahi o na kanaka kaulana a naauao o ia lahui. He hapa keneturia ka noho ana o keia kanaka iloko o ka Hale Ahaolelo o ia Aupuni. A mai kona mau la opiopio mai, ua hoao oia e hoohuli i ka noonoo o ka lahui no ka eli ana i alanui malalo o ka moana mawaena o Enelani o me Europa, ka mea hoi nana e hoowaiwai nui a e hooi loa aku ai i ka ikaika o ia aupuni.
                Ua kue mau ia keia manao o ua kilo ikemua nei a hiki mai iloko o na la i hala koke iho nei, aia hoi, ua ala mai la ka hoomaopopo ia ana o kana mau hoakaka hohonu, a ke hookiekie ia la kona inoa me na hoohanohano ana. Ua makau mua ia keia mea, no ka manao ia, o ka wehe ana ia i ke ala no na puali koa o na aupuni e, i ka wa kaua, e komo aku ai iluna o ka aina. Aka, ua wehewehe naauao o Bright i na mea nana e hoopau i na pohihihi, a ua pau aku la.
                He mea maopopo, he ninau wale no no ka manawa, a e ike auanei ke ao a pau i keia mea nui e hoopiha ia ai na aupuni naauao a pau me ke kahaha a me ka mahalo. Ua hoike ae o Sir John Hawkshaw, kekahi o na eneginia noeau loa o Enelani, he mea hiki wale no ke eli ia keia alawaenahonua me ka loaa ole o na keakea. Wahi ana, he hiki ke hoomakaia a hiki i ka paa pono ana mai kahi aoao a i kahi aoao iloko o na makahiki ewalu, a aole hoi e oi aku ka lilo i ke $40,000,000. E hiki ana ke lawe ia he 2,000,000 ohua ma ia alahele o na kaahi iloko o ka makahiki hookahi, a e oi aku hoi na tona ukana iloko o ia mau awa hookahi i ka 1,000,000. E loaa ana iloko o ka makahiki hookahi he $5,000,000; a oiai e lilo ana no na uku lilo he kanaha pa-keneta, alaila e loaa ana he puka he pa ehiku keneta.
                Ua manaoia e hoomoe i keia alahele mawaena o Enelani a me Farani; he 180 kapuai ka hohonu mai ka honua iho o ke kai kowa e moe la mawaena o ia mau aupuni. E lilo ana keia o ka mea kupaianaha nui o ka honua nei, a he mea hoi e hoike mai ana i ka ikaika o ka noonoo naauao o ke kanaka.

                O ka uluna Iapana, aole ia he uluna nolunolu kupono no ke poo e kau ai. Ua like no ia me kahi poomuku laau e ono iniha ka loa, ka laula, a me ke kiekie, a he ano poepoe olalo ae e like me na wawae loloa o ka noho paipai. Oloko he olohaka, a ma ka aoao maluna o ka uluna he wahi eke uuku me he naaukake la ke ano, ua hoopihaia me ke oka raiki. O ka pale uluna he pepa keokeo. O ka mea e moe iluna o keia ano uluna, he pono e hoomaamaa i akamai, i kau like kona poo, o haule pinepine ke oni ae.