Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 4, 26 September 1883 — Page 9

Page PDF (429.93 KB)

Ke Ao Hoku.

                Aia no kekahi mau mea hou loa i hoonohonoho ponoia e ka poe huli i na mea o ke Ao-ililani, oia hoi ka Perihele a me ke Apohele, penei:
                Ua kapaia kahi kokoke loa o ke alapoai Ellipse i ka La ka Perihele, a ua kapaia kahi mamao loa aku i ka La he Apohele. Ma ka pio Ellipse o ka Perihele ua mama kona nee ana (motio) e like me ka manu nunu, a ma ka pio Ellipse o ke Apohele ua lohi loa kona nee ana e like me ke kolo ana a ka naonao. Ua ike ia keia mea ma ka nana pono ia ana o ke alapoai o kekahi hoku welowelo he 500 na makahiki o kona poaipuni ana i ka La, a ua poai mama loa oia ma kona ala Perihele mai kekahi aoao o ka La a i kekahi aoao, a hala 180° i ka la hookahi, aneane he 11,000 mile i nee ia e ia ma kona ala Perihele.
                Ua ike ia no hoi na Hokuhele ua lalau like ma ko lakou mau alapoai Ellipse iho, oia hoi o Ukali ka mea lalau loa. Ua 387-466 ke kaawale o kona Perihele i ke kaawale o kona Apohele, a ua oi aku hoi ka lalau o na Aseteroida i ko na Hokuhele. Ko June 3/4; ko Polehegoina 2/3. Mamuli o keia mau alapoai Ellipse, ua kaa iho ma na mea kino o ke aoililani, oia hoi na Hokuhele, ka La, ka Mahina, a me na Aseteroida ma na iho o lakou, penei ke ano:
                Mai ke komohana a i ka hikina ke kaa ana o lakou a pau. Hookahi kaa ana ua kapaia la 1. O na iho o na mea kino o ka lani oia no na kaha anawaena i mau ole ke kaa ana, a ua kapaia na welau o ka iho he poe—welau akau, welau hema. Ua kuhikuhi mau aku ka iho o kekahi Hokuhele i ka ililaumanaia o kekahi mau nei i ka Hoku Akau (North Star). Ua hio ka iho o kekahi mau Hokuhele i ka ililaumania o kona alapoai, penei:
                Ina ua huina kupono ka iho o ka honua nei, a i ole ia o kekahi Hokuhele e ae paha i ka ililaumania o kona alapoai aole hio, alaila ua kupono mau ka La i kona apowaena, ua kapaia e kakou ia manawa,—ka hora 12 awakea ponoi. Aka, e hoomaopoopo kakou, no ka hio mau o na iho, ua hio ka welau akau i kekahi wa, a o ka welau hema i kekahi wa, a nolaila, mai na kau i olelo ia,—ka Hooilo a me ka Makalii ia kakou.
                Eia ka papa aui o na iho, i loaa mai ai na kau ia kakou, ma o na Hokuhele la, penei:
Ka La.... 7° 20'
Mecure.... Aole ike ia
Vinesa.... 75°
Masa.... 28° 40'
Honua.... 23° 27'
Satana.... 28° 11'
Jubita.... 3° 5'
Urano.... Aole ike ia
                Ma keia hoike ua maopopo o Hokuloa ka mea lalau loa o kona iho, a o Masa ka hope aku, a ua hi-o ka iho o ka la i ke alapoai o ka honua nei he 7° 20'. Ma keia mau kaa iho ana o na hokuhele a me ka la, nolaila, ua loaa ia kakou ka mama o kela a me keia hokuhele e kaa ana i ka la hookahi penei:
La.... 25 la 7 hora
Ukali.... 24 "
Venusa.... 23 "
Honua.... 24 "
Mahina 27 1/3 la
Mars.... 24 "
Iubita.... 9 "
Saturn.... 10 "
Urano.... Aole ikeia
Nepetuna.... "
[E HOOMAUIA AKU NO.]

Puali Inuwai.

                O ka huaolelo "Puali Inuwai," ua kamaaina ia i na Hawaii o na la i hala. He inoa ia i kuluma ia lakou no ko lakou mau ahahui inuwai; a ua maikai na hana a me na mea a pau i ike ia.
                Ua hoao ia e hoala hou na puali o ia ano; a ua malama ia he halawai, wahi a ko makou lohe, ma Kaumakapili, i ka po Poakolu o kela pule mua i hala, mamuli o ke kono a ka Rev. H. H. Paleka i kona mau hoahanau o Kawaiahao, oiai lakou e kuka ana no ka hoole waiona. He hana maikai keia. Ua oluolu i ka Moi ke kamailio ana ma ia halawai, mamuli o ke noi ana a kahi poe, a ua kamailio pu me ke Kuhina Nui Kipikona. He hana maikai keia a Rev. Paleka i hoala ae nei, a he mea pono iaia, i kumu e holomua ai kona iini, e hoomau aku i na hooikaika ana, a e lokahi hoi ka lehulehu ma na kokua ana iaia.

Na Hana Keena o ka Aha Kiekie.

                Sepa. 10.—Waiwai o Lulea (k) o Waialae, Oahu, i make, imua o ka mea hanohano B. H. Aukina. Ma ke noi a Keoahu (k) e lilo i lunahooponopono. Heluhelu aku ka Aha i ka Pauku 1245 o ke Kanawai Kivila, a oiai ke ola nei no o Kihei (w) ka wahine mare a ka mea i make, ua koho ia oia i lunahooponopono.  Hoole ia ke noi a Keoahu (k).
                Sepa. 14.—Waiwai o Kekahuna (k) o Honolulu, i make, imua o ka mea hanohano B. H. Aukina. Ma ke noi a W. R. Kakela, ka lunahooponopono. Mamuli o ka waiho ana mai o ka lunahooponopono i kana hoike hope loa a me ka hoapono ana mai o na pili koko o ka  mea i make, ua hookuu ia ka lunahooponopono a ua hoopau ia kona palapala hoopaa.
                Sepa. 11.—Waiwai o Henry S. Swinton o Honolulu, i make, imua o ka mea hanohano B. H. Aukina. Ma ke noi a J. H. Brown, e nonoi ana e hooiaio ia ka palapala kauoha hope loa a ka mea i make a e hoopuka i palapala hookohu ia J. H. Brown, W. R. Seal a me H. S. Swinton opio, na hooko kauoha. Oiai aole mea i kue mai ua hooko ia ke noi.
                Sepa. 13.—Waiwai banekorupa o ka Hui Hale (Keaka) Mele Hou, imua o ka mea hanohano B. H. Aukina. Halawai o na poe kuleana mamuli o ka aie oia hui. Eia ka aie o ka hui i hooiaioia mai:
C. O. Berger.... $608 75
A. Jaeger.... 279 90
Castle & Cooke.... 862 81
Wilder & Co.... 7111 14
Thos. E. Wall.... 20 36
E. B. Thomas.... 2278 94
John Nott.... 616 25
Dillingham & Co.... 73 21
                Ma ka la 3 o Okatoba ae nei e koho ia ai na lunahooponopono (assignees) no ia waiwai banekorupa.
                Sepa. 19.—Waiwai o Ioane Ii, o Honolulu, i make, imua o ka mea hanohano B. H. Aukina. Ma ke noi a ka mea hanohano A. F. Judd (Alapaki), ke kahu malama waiwai o Irene Ii, e nonoi ana e hoapono ia kana hoike makahiki umikumamakahi. Ua waiho ia mai ka hoike a ke kahu, a mahope o ka nana ana