Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 5, 10 October 1883 — Page 10

Page PDF (403.91 KB)

A no keia mau haawina a makou e hoomaopopo nei me ka hooiaioia e ko makou lunaikehala, nolaila ko makou hauoli piha me ka hoihoi e hoikeike mau aku i na hoolana manao ana ma kahi o na hoao ana a kahi poe e hoopio i na manaolana. Eia o Hawaii imua—Ua lanakila mau o Hawaii!

KA UWEA KELEPONA.
[KAKAUIA NO KE "KOO O HAWAII."]

E like me ka nee ana o na hana imua,
A ke au o ka manawa e panee nei.
Pela ke Kelepona ma kona hua,
I pahola ae ai ma Hawaii nei.
Ua hookokoke ia na wahi mamao.
A hoopokole pu ia me na hana,
Mai ka ume ana a na uwea hao,
A he Uwea Olelo kekahi olelo ia ana.
Ua hoolawaia mai na makemake a nui,
A ka iini a loko e haupu wale ae ai—
Ma ke kahea ana ia "Waena!" "E hoohui!"
Alaila oe kuu aku i ka loa o ke kihapai.
Iwaena o na haihaiolelo ana,
E akahele ma na olelo pilikino.
Oiaio, he apiki no nei wahi apana hana.
He hoolohe ia e kela Palaualelo ino.
Aka ina he Kauoha nupepa Kou.
A o ka Hiwahiwa hou Kou ii,
O ka Helu 78, oia ko ko Makou,
Alaila loaa aku "Ke Koo o Hawai.i"
A ke hookaa oe i ka uku o ke Kelepona.
E hoomanao pu iho me ko ia nei nae,
Kou "Koo" i ka wa malie me ka wa Kona,
Alaila kahea aku ia "Waena!" "E wehe ae!"
T. AFFY.

Ka Emeperesa o Rusia.

                Mailoko mai o kekahi nupepa o Amerika, ke lawe mai nei makou i keia malalo iho nei; e pili ana i ka Emeperesa o Rusia, ke Aliiwahine i kaulana ae nei mawaena o kona lahui ma ka inoa—"Ka Ohelo o ka Liula—a o ka Puuwai hoi o Rusia." A penei ia mau olelo e pili ana nona:
                "O kekahi, a i ole, o ka oi no paha o na hana kamahao nani i ike ia iloko o keia au hou, oia no ka poni ia ana o Alekanedero III, ka Emepera o Rusia, a me ka Emeperesa, maloko o ka luakini kilakila, ma ke Karemelina i Mosekao. Aia iloko o ia manawa, me he la, ua kau ia ka hopena o ka Emepera me ka Emeperesa maluna o ka mea kaupaona, oiai, ua hoopuka maumaua ia ae ma ke akea, na lono no na kaena a ka poe hui Nihiliki e powa i ko laua mau ola makamae. Iloko ia manawa, ua poha mai la ma na wahi a pau o ka aina, na hoailona o ke aloha a me ka makee no keia lede Alii Kiekie a nani nohea no hoi, mamuli o keia mau lono no ka popilikia, a o ka Emepera iloko oia manawa, me kona kulana koa a wiwo ole, me he la, oia pu no kekahi i komo kukonukonu iloko o na kipona aloha kulipo no na hoohalua ana a ka poino maluna o na oiwi kamahao o kana wahine aloha. Aka, iloko o ka hauoli nui, ua kaalo ae la ia la a nalo aku la me ke kalae kau wahi ao hakumakuma ole.
                "Ma ia la o ka poni, ua noho iho la o Alekanedero maluna o ka noho i piha i na moolelo kaulana o Emepera Valadimira Monomakiu i hala kahiko; a o ka Emeperesa hoi, maluna oia o kekahi noho Alii i kinohinohi ia me na onohi momi nani, a i okomo ia me na rube me ke daimana. Maluna ae o na noho Alii, he uhi veleveta pakika ulaula, i hoopaaia me na lau gula, na kii hoailona o ke Kalaunu o Rusia a me kona mau Panalaau a pau.
                "O ka Emeperesa, he  Kamaliiwahine oia no Denemaka, a ua like kona aloha ia e ko Rusia, e like me ke aloha ia o kona hoahanau ma ke kulana, oia hoi, ke Kamaliiwahine o Wale, ma Enelani. Ua like no na hiohiona o keia mau hoahanau, aole wale ma ka nanaina, aka, ma ka waipahe o ko laua mau ano. O ko ka Emeperesa ola ana i ka wa i hala ae nei, ua hoopunihei piha ia e ka maemae, a me ka pakeu o ke ano malama home. A me he la, ina e ulu ole ae ana kekahi mea nana e hoano e ae, alaila, e nana ia aku ana ke kulana o ke alo Alii o Rusia e ke ao a pau ma keia hope aku, he loli nui ma na mea pili i ka noho'na maemae."
                "He eha mau keiki kane nani a ka Emeperesa; o ka hiapo loa, o Nikolasa, he keiki ui nona na makahiki he 12; o ka lua, o Keoki, he 9 makahiki, a o kona mau helehelena, ua like loa me kona kupunakane Alekanedero II, i make aku la; a o Zenia mai a me Maikela. Ua hiipoi oia i keia mau keiki o kona puhaka ma ke ano "o kana mau momi oi aku o ka nani."
                Ma na huakai a pau a kana kane i hele kaapuni ai ma na wahi a pau o Rusia ma Europa, ua ukali pu oia iaia, a ua lilo iaia ke aloha o ka lahui holookoa, a o ka oi loa aku, o ka poe o Polani. I ke Kau Hooilo, maloko o kekahi o na Hale Alii, e malama mau ana oia he ahaaina kumulaau Karisimasa, aole no na keiki wale no a ka poe Alii, aka, no ka hui pu ana me na keiki a na makaainana, a he heluna nui o lakou mai na home ilihune loa o Sana Petereboro. A ke hoi keia mau kamalii i ko lakou mau home, aole wale o ka hoopiha ia o ko lakou mau puuwai me ka olioli, aka, ua hoopiha pu ia ko lakou mau pakeke me na makama aahu, dala, a me na mea e ae.
                "O ka hana nui maloko o ka puuwai o ka Emeperesa, oia no ka lawelawe ana mawaena o na Ahahui no ka hoopakele ana i na wahine a me na kamalii. He mau Elele Alii kana e hoouna mau ana ma o a maanei o ka aina, no ka  nana ana i ke kulana o na Ahahui o kela me keia ano i kaa malalo o kana mau