Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 5, 10 October 1883 — Ka Emeperesa o Rusia. [ARTICLE]

Ka Emeperesa o Rusia.

Mailoko nuii o kelaihi nupepii o Anienka, ke lawe īuai nei uiakou i keia malalo iho nei; e pili ana i ka Hmepere4a o Rusia, ke Aliiwalima i kaulanu ae nei maw.ieua o kona lahui ma ka inoa — 4< Ka Olielo <> ka Liula—a o ka Puuwai hoi o liusia. M A penei olelo e piJi ana nona: "O kekahi, a i ole, o ka oi uo paha o na liana kamahao nani i ike ia iloko o keiaau hon, oia 110 ka poni ia ana o Alekane<lero 111, ka Emepera o KuBia, a me ka Emeperesa, maloko o ka luakini kilakila, make Kai'Omelina i Mosekao. Aia iloko o ia manawa, me he ]a, ua kau ia ka liopena o ka Emepera me ka Kmepererfa malnna o ka inea kaupaona, oiai, ua lioopuka nniumaua iaae ma ke akea. na lonono na kaeiia a ka poe liui 3STiliiliki e i kolauamauola makamae. īloko ia mai'ia wahi apau o kaaina, nahoailonao ke aloha n me ka makee 110 keia

leele' Alii Kiekie a nani noliea 110 hoi, mamnli o keia mau lono 110 ka popilikia, a o ka Emepera iloko oia manawa, me kona kulana koa awiwo ole, me he la, oia pu na kekahi i komo kukonukonu iloko o na kipona kulipo no na hoohalua ana a ka poino maluna o na oiwi kamahao o kana wahine aloha. Aka, iloko o ka hauolinui, ua kaalo ae la ia la a nalo aku la me ke kalae kau wahi ao hakumakuma ole.

"Ma ia la o ka poni, ua noho iho la o Alekanedero nialuna o ka noho i piha i na moolelo kaulana o Emepera Yalaclimira Monomakiu i hala kahiko; ā o kā hoi, maluna oia o kekahi noho Alii i kinohinohi ia me na onohi momi nani, a i okonio ia me na rube me ke daimana. Maluna ae o na noho Alii, he uhi veleveta pakika ulaula, i hoopaaia me na lau gula, na kii hoailona o ke Kalanmi o Rusia a me kona mau Panalaau a pau. "O ka Emeperesa, he Kamaliiwahine oia 110 JDenemaka, aua like kona aloha ia e ko Rusia, elike nie ke aloha ia o kona hoahanau ma ke kulana, oiahoi, ke Kamaliiwahine o Wale, ma Enelani". Da like 110 ua hiohiona o keia mau hoahanau, aole wale ma ka nanaina, aka, ma ka waīpahe o ko laua mau ano. O ko ka Emeperesa ola ana i ka vva i hala ae nei, ua hoopunihei piha ia e ka maemae, a me ka pakeu o ke ano malama home. A me he la, ina e ulu ole ae ana kekahi mea nana e hoano e ae, alaila, e nana ia aku ana ke kulana o ke alo Alii o Rusaa e ke ao a pau ma keia hope aku, he loli nui'ma na mea pili i ka noho'na niaemue," 110 eiia īuuu koiki kaijc ijum a lui Emeperesa; o ka hiapo loa, o jSTikolasa ? he keiki ui nona na makahiki he lli; o ka lua, o Keoki, lie 9 makahiki, a o kona mau helehelena, ua iike loa me kona kupunakane Alekanedero 11, i make aku la; a o Zenia mai a me Maikola. Ua hiipoi oia i keia mau keiki o kona puhalea ma ke ano <k o kana mau momi oi aku o ka 11:1111." Ma na huakai apau a kaua kane i hole kaapuui ai ma na wahi a pau o lluaia ma Europa, ua ukali pu oia iaia, a ua lilo iaia ke aloha o ka lahui holookoa, a o Jca oi loa aku, o ka poe o Polani. I ko Kau llooiLo, maloko o kekahi o na Ilale Alii, o malama mau ana oia ho ahaaina kumulaau Karisimasa, aolo 110 na koiki walo no a ka poe Alii, aka, 110 ka hui pu ana me na koiki a na makaainana, a ho heiuna nui o lakou niai na home ilihuno loa o Sana L > oLei , oboro. A ke. lioi koia maii kamalii i ko lakou mau homo? aolo walo o ka lioopilia ia o ko lakou niau puuwai ka olioli, aka, ua hoopiha pu ia ko lakou mau pakeko 1110 na makana aalni, dala, a mo na mea e ao. J '-() ka liana 1111 ī muloko o J<.a puuwai o ka nwa, oia 110 ka lawelawo ana mawaona o na Ahahui no ka hoopakelo nna i iui waliine a mo na kamalii. LLo mau KLulo i\lii kana e hoouna mau ana ma-o a maanoi o ka aina, 110 ka nana ana i J<o kulana o na Ahaliui o kola mo keia ano i kaa malalo o kana mau

hookele ana, a hoi āku ia mau Elele a hoike' aku iaia i na mea a pau e pili ana, i kela me keia la."

" Ina manawa a pau e kii ia mai ai ka Emepora o hele aku mai kona alo aku 110 kekahi mau hana ano nui i pili i ko Aupuui a mea o ae paha, aole loa e noho pono ana ka manao o ka Emcperesa, aka, ua pihoihoi mau oia no kona aloha i kana kane, a hiki i kona wa e hoi aku ai, alaila, o ka lelo mai iluua oim a kum mai la i ka honi o ke aloha makee ma kona papalina, kana makana mna loa. O ka hoonaauāo ana i kana mau keiki kekahi mea nui loa iloko o kona puuwai. A. ua kaulana oia r.o leona makoe loa x ka pono a me ke ola o na makaainana o kana kane." TJa ike ilio nei 'ko Kloo o Hawaii i ko kii oua " Ohelo" nei '• oka Liula,» me kona aahu i Poni ia ai; ahe oiaio, 1.0 'Miuliiio no kona mau papalina nohenohea, i awili ia eke kulipo kamahao. He oiwi kino maloeloe, a he mau maka ooi O kona aahu, ua helo a pilipono, a ua hoopuni ia ruc~na onohi Uaimana owaowaka he mnu tausani; a e lu'helai ana lie mau lei momi makamae ma kona umauma weheolu. xMa na ano a pau, ua lawa ka 01010 anaae, pali ke kua mahina leo alo, aohe puu aoho kee—ia "Ka Oheio o ka Liula'"—ka Puuwai o Kuaia'