Ke Kilohana o ka Malamalama, Volume II, Number 30, 31 July 1908 — HE MOOLELO KAAO NO KINIBARA KE KANAKA ILOKO O NA OULI PAHAOHAO — LAN AKILA ILOKO O KA HOOMANAWANUI. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KINIBARA KE KANAKA ILOKO O NA OULI PAHAOHAO — LAN AKILA ILOKO O KA HOOMANAWANUI.

HK MOOLEI.O ARABIA. ' ■ ■- ". .• *.■ [Unuhiia e Hoolale-a-Kauakauilehaa.]

Ia Kinibara i makaukau ai, a [ aole no Hoi i liuliu ia nohp ana ona, i aia ivoi, ua lohe aku la keia i ka | oakeke t> kekahi aoao o ua ana nei' . ana e »roho ana, « i kona huīi_ ana i ae e nana aku ma kahi ana i lobe ai be inea.e.kona pui' | wa i ko-na ike ana aku he lehulehu | wale o na kino kanaka makalii i ka oili ana mai no lakou paha ke kiekie o hookahi kapuai me ka liapa, a 'e paa aua ma ko lakou mau lima be ilie a ma ko lakou puhaka ka lakou pa.bikaua. - I ko lakou ike ana mai ia Kiui-1 bara, ua hoomaka ae la lakou e: kani e like paha me ke kani aua a 1 ke opeapea, a oia uo ko lakou wa i lele like mai ai maluna o Kinibara. ' No Kinibara i kona manawa i ike : ai o kona hoa paio keia o keia poe ! kauaka liilii, ua iho la oia \ ua hiki loa iaia ke pulumi aku ia 1 lakou a lilo i mea ole, aka, oia ma- [ • nao ana*bna pela„he moeuhane pa-. 1 laualelo wale no ia, oiāi, iaia i hoo-! maka aku ai e luku#ia lakou, a e ; lik'e me ka nui o lakou e make aku ► ana no ka papaliia Lou iho ; na kanaka o keia ano.. " ♦ • i Oi helg a hiki ole ia Kinlb9"ra ke ■ hobo iloko o keia ana, a i kona ! hemo ana iwaho o kona wa no ia i! hoopuni koke ia ae ai e ua kiui, i lehu, mano o na kanaka liilii ana i' moeuhane mua ole ai. Iloko oia i. wa aia ka lakou meu ihe ke iniki welawela ala iloko o kona io, oiai f lie mau tausani a ua like loa lakou j me na kui piue. t I ka ike* ana o Kinibara aole oia ! e lanakila aua maluna o keia lahui kanaka kupanaha, 6 kona wa uo ia i wehe ae ai i kana pu puhi no ke kahea aua aku i kona kokoolua no ka hele aua mai e kokua iaia. I keia hoomaka ana ona e puhi • oia 110 ka m&nawa i puhee aku ai ua poe kanaka liilii ala mai iaia aku e like me ka puhee aua o ka . nalo, a e like me ka. uui ae o ke! kaui aua a ka pu pela no lakou i.f aku ai a pau loa i ka nalowale. Iloko o keia wa ua hoopahaohaoi loa ia o Kiuibara mamuli q ka pu-; hee houua aua o keia lahui kanaka , kupanaha, a akahi no h k)aa ae iaiap ka manaolaua o ka palekana. NoUila me ke kalfhou ole aku, oiai j ke hoouoaka mai la ka eha e kokolo ilokō o koua mau aa koko mai ua ihe mai a keia poe kauaka, ua hoi pololei aku Ih keia imua o kona kokoolua e kali mai aua iaia. I ka ike ana uni o kona kokoolua iaia uei, o koua wa uo ia i uinau koke mai ai: "Pehea oe i pakele inai iui?" "Pehea au i pakele mai nei, kai no hoi o ka'u ia i kahea mai nei ja oe me ka pu, aohe ou wahi mea a pii'aeekokua ia'u, iu.fi aole ,kuii noonoo ana e puhi i kela pu, wia peuei ua make wau," wahi a Kiuibara i paue aku ail "Ha! li;i!! ( li.-<!!! wahi a kona kokoolua i ak.i p-ihenehene ae ai, ina* uo oe i nmke mai uei ua hiki uo, no ka mea, aohe uo ou kuleana o ka pii aua oiai nei i keia wahi, a

j ina paha Wau i hoolohe aka nei i ik'au ina ua papapau iike kaua be |aa ko ka hale." ■■Ā ! No keia maa olelo pahenehene a I koua kokoolua, ua h&opiha loa ia o Kinibara me ka ukiuH nou?, a oia | i kana iolelo iho ai i'loko ona, ma ho-! ' pe oe' kena wahi kanaka no ■ kau mau hana ia'u. ' ' ! Ta wa ua pane aku'la o Kiuibara ■ i kona kokōolua e hoi laua, a o ko ! laua wa no ia i haalele iho ai ia! rwahi a kamoe pololei aua no ke' kulanakauhale. j Ia laua nei i hoea-aku ai imua o : > ka moi Mihareka, ua hoike aku la j l o Kinibara i na mea a pau i loaa iaia a me ka poina i Hi mai maluna j ' o kona kino. . i ! Iloko oia wa ua kauoha ko|ie| | aku la ka moii kona kauka ohaua | no ka hooponopono ana ae i ka| polno. Ua lawe loa ia aku la i 0 Kinibara a ma ka rumi lapaau o; ka moi, malaila i wehe ia ae.aij kona kapa a ike ia iho la iw uui! maoli kona poiuo. O ke kumu, o| ' na ihe a keia poe meuehūne ua ho-a j ia no itf 'iloko o na ' wai make; a | uiamulL o ke komo ana okeia niau j wai make iloko o ke kino o ke ka-1 naka e make ai oia. | Nolāila i ka ike ana o ke kauka I 1 keia poinouo,Kinibara; ua hooma-i ka aku la oia e ban» i kona ike la- ( paau. He mau pule mahope mai, ! ua ike ia ka pii maikai ana ae o ka I oluolu o Kiuibara, a iloko o keia wa ona e ma'i nei e noonoo mau aua oia, ina no kona ola loa e haa- i lele ana oia i keia mokupuni a e i hoi aku ana oia no kona hooae. A liala hou ae he mau pule ua ola loa ae la o Kiuibara, a ma ke-' kahi la ua hoike aku ia keia i kona manao i ka- moi no kona haalele iaia a e hoi ana oia no koua home.' I ka'lohe ana o ka moi ua nui kona minamina iaia, a Ua au'a aku iaia e noho, aka, no Kinibara ua paa mua kona manao no ka hoi. Nolaila ma kekahi la ua hele aku la keia imua o ka moi no ke noi aua aku ina paha he mea hiki oia ke hoihoi ia no kekaki mau ■ mokupuui aku e ike ia ai na moku ; e holo ana ma ka moaua i hiki ai i iaia ke boi uo kona home. Ua ae aku ka moi i keia noi, a ua kauoha aku la oia i ua kanaka hoe waa oua no ka lawe ana ia, Kinibara ma kana wahi i makema-, ko ai uo ka huli ana i moku uoua.. K like me ke kauoha i loaa aku, . peli uo na kanaka i hooko aku ai. I.i lakou-nei e holo ana i ka moaua ke nina% niau aku nei o Kinibara he lehulehu wale.o na mokupuni liilii o keia ano ma ia . uioaua, a ua ae like niai la na hoe' wia o ka moi. I ke ahiahi oia la ua nalowale ka aina mai a lukou nei aku, a ma ke auuioe ua loaa iho la lakou nei i kekahi kikiao makaui piiahiohio a huli pu ko lakou wan. Mamuli o ka jK»uliuli ua ikē ole ia aku kela a nie keia, a ia Kinibata e v au hele aua me ka maojwpo ole iaia aia la ihea kona poe hoa, aia hoi, hookui

ana kona wawae me kekahi mea. t Uoko oia wa i pii malie ae ai ua ! mea la a hikl i kona ahuwale loa ! ana ilu'na o ka ilikai, a ia wa i hooI lUaopopo pono.loa ai o Kinibara |he kua ka keia no kekahi honu pij likua o ka moana.V !- Ua hoomaka aku la ua honu uei I e panee iluna 0 ka ili o ke kai, a fnor Kmfbāra ēiā bfā tlutm pōuokaIhi i noho af," f ule he ln'em ke Kapei ua o keia waa hou. I" He mau hora loihi keia o4:o laua ! nei holo ana, lohe aku nei keia i jka halulu, a. iloko oia wa e wehej wehe loa ae ana kaiao, a o ka hooi maka iho la uo ia o ua houu kupa,naba Ia e emi ilalo o ka opu o.ka j moaua aau helē anu o Kinibara. ! j Ua ike iho la o Kinibara o k?ia | halulu ana e lohe nei he kapakai I keia, a ke ike aku nei keia v i ka j hai mai o ka nalu martiua pono oua, nolaila ua hooikaika loa aku la keia no ka au ana e pae iuka o ka aina. I ko Ktuibara pae ana aku iuka 0 ka aina, ua ike iho la keia aole' keia he aūia maoli, aka, he puni pohaku, e ahu ana ke kukae, manu, ka hua mauu, a e le!e pohai aua" hoi na mauu ma o a maanei, 1 me he ao eleele la ka pouli. pu o ka lewa, hoomauao ae oia iloko ona he aina manu ka keia. Mamuli o kona pololi ua noho ih« 'a keia a ai maka i kekahi o keia poe hua. Mahope iho <a»ka pau ana o kana ai' aua, ua haule la oia moe mamuli o ka iioaa iaia. j 1 koi|p piv#o f#ti 4*l oia un aLkih', aoliila ua kokoloi hou mai la ka pololi iloko a 1 oiai aohe ana ahi e tpo-a ai kana ai, i nolaila ua aimakaihou iholanoi oia i ka hua manu. j Iloko o keia wa i ulu mai ai na J noonoo ana iloko o Kinibara ina| aole e loaa ana iaia na kokua ma kekahi la ae, alaila e make aua oia ma keia mokupuni, uolaila. ua ulu mai la iloko ona na hoomanao i ke a'o aua a kona makuahine fā*a >i kona wa_kamal\i e malama i ke Akua, a itoko oia wa oia i pelu iho ! ai i kona mau kuli a me na wainin-1 ka e hiolo ana, ua pule aku la oia i j ke Akua. j Mahope iho o ka pau ana b kana j gule ana, ua ku ae la oia a heleJ makaikai aku la i ke auo o keia moku pohaku ana e ike nei, a iaia tiei i kau pcfno ai iluna o kekahi ahua, ua ike aku la keia i ka hulali kekahi mea poepoe nui me he j ka anapa, nolaila ua hooikaikV loa *ku la keia e hele uo kahi anā e ike nei i keia mea kupanaba. r . I kona liikiana aku ua ike iho la oia he mea nui poepoe laumania' o kona mau aoao, ua hoao ae la, keia e pinaua, eia nae aohe wahi mea a paa iki aku iaia, 01« pakika pu wale iho 110 o koua mau aoao, j a iaia nei no e milikaa aua i keia . mea kupanaha, aia hoi malu ana kei ao, a i aiawa ae paha kona haua, ua j ike iho la oia 'he mauu uui aole e kana mai e lftolai pono ihoaua maluna ona. a no ko Kinlbara maka'u' a weliweli i keia mānu ana e i.ke nei, nolaila ua pee ae la keia malalo o ka hua poepoe au;i e hamo ne». Aole 1 liulīu ilio noho .inn ua luauu noi ihina pono o ka hua, a Looiu'.uuio ae Ia 0 Kiuib.\ia eia ka lie lma keia ua kekahi mauu nui kupanah.i ana hoi i tn« - H > uhaue uiua ole hi kona mu, v .\ole i |\ui. N