Ke Kilohana o ka Malamalama, Volume II, Number 41, 16 October 1908 — OLELO HOOHOLO ALUNU A NALEILEHUA PURDY Hoonele ia na Kohala me Kau i ke Dala Ole Ke Uku ia nei ma ka Bila Alualu [ARTICLE]

OLELO HOOHOLO ALUNU A NALEILEHUA PURDY

Hoonele ia na Kohala me Kau i ke Dala Ole

Ke Uku ia nei ma ka Bila Alualu

Ma ka halawai a ka Papa o na ~ Xānākīāi oke Kalana o Hawan T malama ia ma%a Poaha nei i ooou ae ai o Naleilehua Pardy i kekahi olelo hooholo ~e hao ana i ka wai* hona o ka lehuleha me ka hoonele loa aha ,i ka Apana 0 Kan ame na Kohala i kekahi o keia mau dala ; He hoike aoa mai keia i ka annnn (monopoH) maopopo o keia man haoa pukahee a Kalaiwaa, Pnrdy ame Hulo ma me ka naua ole ae hoi i ka pono o kekahi

mau apana e like me Kau Kohala. Ua manao paha lakon nei he Poko Riko na kanaka e noho ana ma keia mau apaqa, aka na oukōu ia e na Kohalfi ame Kau e naoa mai i ke kaulike o ka lakou nei mau hana. Aole no e kala ke Kilohana e h'oikeike mau uei i ke ano o keia poe akahl no uae hoi a «puka aqiaka. O ka mea oiaio maoli a keia wahaolelo'hoike aku nei, o ke alakai nui o keia mau hana a o na % mea hoi na laua e eueginia nei na haua apau i|nna o ka Papa oia no o • Wln. Keolauui Māhōpe a he hooko wale aku no ka Purdyi Kalaiwaa ame Hulo i keia #iyiu hana me ke kakoo pu o Supe (Akaloa). Mamua ae o ka hana ia ana o keia hana ua hui mua ae lakou ma ke keena Loio Kalaua, a oolaila, ke uwalo aku nei keia wahaolelo imua o na hoa makaainana o na Kohala me Kan nana ia mai ka lakou nei hana, a ina he hana ku i ke aloha a kaulike koho ia mai lakou nei, a iua hoi he olelo hooholo e hoiipiha ana i ka oukon ipukai me ka pauku iwi maloo io ole alaila na onkou no ia e hoomoe aku i ke anu no ka wa mau lewu O ko oukou kuleana no ia. Sua mai

kela! O keia iho ke ano o ua olelo hooholo aluou nei a Naleilehua Purdy: ' " OLELO HOOHOLO E hooholo ia e ka Papa o na Lunakiai o ke Kalana o Hawaii: O ka huiua dala malaio iho nei e hookaawale ia mailuko mai o ka Wwhoua Ktfmaa a e hoolilo ia no ua alauui iloko o na Apto« like ole malalo iho uei: Hilo Hema: Alauui Alo $ 700.00 Kaiuaopele.. 400.00 Moi ... 200.00 ■ Aowat-» Kakuau>.wvw» Trrr aoo>oo Hakalaa- 800.00 Huii% $2300.00 Hilo Akau: Laupahoehoe -Uwapo a i ole uwapo pohaku $ 750.00 Hamaku«: ] Halekoula-H.oookaia $ 400.00 Wai Pahuhu-Kalua ....... 390.00 . Honokaa-Paauhau.. 800.00 Ookala-PoUp»»la.. 200.00 Opihi Lala-Btidge. 200.00 Kukuibtele*Waimea,. .. . 200.00 lluiua.... fnot\oō

S. Kohala /Aohe *. 'KolttUV. v f* ~ - — 'k:.S. Kopa: j Honaauatr-Keei—Hoomaemae aua «nai ka o Kau a hiki i Papa.... 1 ?.... ■.$ 100.00 Alanui o Keei 500.00 Hnina... $ 600.00 N.' Kpoa: | Palekai o Kai1ua......... ...$ 500.00 Alanui o Kaloko-Ht)laaloa 100.00 Huina $ 600.00 Kau. ......A6he ' Puna: ;■ .V'7 ;.v:■'] Alanui Kaluaopele $ 500.00 " Mile 11 200.00 | M ' 13 15^.00 I PahQa Kaula ......... 250.00 L Koae.. 50q.00 ; Pahoaiki a Kaniahiku āooj.oo Alanui o Puna- -- ...500.00 i Huina.. .....^....£2300.00 1 . Hoina nui.. .$8650.00 K-VEeTOH»otohs£Mr • k (sakatrinoaia) W.'N. PURDY, Apana o Hamakua. HaHaia Hilo, Oct. 8, 1908. i Aponofa: | Na Ae-—Kalaiwaa, Purdy, Supe me ka Lunahoōmelu— 4. | Na Hoole—Woods, Keaki ame Kipimana—3. ! O keia ae la ke auo nui o ka olelo hooholo a na ka poe noonoo kaulike e ike mai, ua pololei paba keia haaa aua e hauai k kekahi I mau apana a' e hoopololi hoi i | kekahi? No ka lili auei o na hob o Tca Papa ia Woods me Kipimana ke kumu o keia hana ana pela e hoonele loa i ko laua mau apana? - He kupanaha keia o na kupanaha, paloW ka waha o Napoliōna KaUiwaa i ka ha'u me he hoki la i ka hao aluuu a liana ole ia o ; ka pono kauiike 0 ka lehulehU e Kipimana ma, eia nae, ka iho laj 00 1 i ka waha o ka ai a a kapae ae; la ka auwae! kahi e. ! E ka lehulehu koho balota, ola io no kakou ia Keolanui ma, Kale Mahope ame ua Lunakiai 0 keia auo, he okoa ka oielo ma ka waha he okoa ka hana a ka lima, a ma ka peepee akua mau o ua poe pa\jiaka nei iloko o ua ?umi liilii o ke Kalaaa -ua hiki loaia ealaiwaa |«M ke kaualako ia i 0 a iaoei ma ka puka ihu. S O keia iho la ka fesa o na haua peepee akua a lakou i nei uā puka amaka ae la i ke akea. Ua like keia mau hana tffe ka poalo okoa at>a aku i ka maka 0 na o keia mau apaua oiai no lakou e imo eoai aua na maka, a jnolaila, e Kohala e, u oa puu haeie l iua o Pili me Kaiahikiola, nauit ia l«ai na haua aloha ole a lskpu oei la hiki %ku imua ou haawi ia mai ika ai kamahao o ka aioa. J K Kauahaao e! Kla iho ka hana t a Keolaoui ma ia 0 ka poalo ae 1 ou . mau maka a hoopololi aku i ka opu > o kau mea aloha he wahine me ni

fedki .e ha&ii ai koa ola aoa, a| pebea hoōmau no anei oe \ ke kakqjf*ana mahope o lakoa A&- ■ Jp* aole p«la, alaila, e ala, e e i ieau < mau \aiso ial&i a9 Saoi k. Pua. ke Jcitiaka puowpi palupaiu a ftlotm ia kaua Jioe kanaka e likē 'me kō lakou i nei*p«uwai fsohaku ka hanai aku ia oe I ka paokUi iwi maloo io ole. Aohe kakou e ola ia lakou nei. Sua fcela! PoloMi Nui laalao, ana oo lakou nei! * Palolo ka waba» o ka NapoHona Kalaiwaa i ke kalahea apuoi ke Kalana i ka pau o ka aie i ka hookaa ia a he $30,000 i koe ma ka

waihopa, eia aae ka mea apiki, tn? ka noho' ana* iho nei a ka Papa he£s7ooo a oi wale no wabi daīa i Aiai hoi i hea keia puu haapelu o $3o,<x>o, malia nae paha he imaftelo? O keia na feaoa eepa a oehaa la e ike ia ka lehulehu a lakou nei e waha-a kA lapuwale o ke Kilohana o>ka i ka hoike i mi no'a butia a lakou nei. Oka ke e qinau ōei ma ka aoao o ka» lehulehu, pehea i nalonpnle ai kela puu huahela o $30,1930 oiai o Kalaiwaa e olelo ana i koe ma ka waihona iehnlehu i k^la mahina aku nei? Ke hohono a mai nei ka uwaiii o □a dala e ukv ia nei na Apana o kpu ame na Kf>bala. Ke hoopuka ia nei he b«la alaalu (regrster warrant) me k* uku pakeneta aku :> ke ~KAl»ua*? ka ha 5 pakeneta, a ina o keia iho U ke ano ? na hana a Lakou nei ua hele ioa i sa lapnwaleJ E ike mai/e ne Kohala ame Kau

ke hookomA oei lakou nei i ko oukou apaaa iloko o ka nenelu poho o k& I»ie kuapapanui, a ma keia mua aku*ina e noho mai ana be Papa okoa -alaila aohe a. oukou wahi dala'*e loaa mai ka waihona kumau aku a pau ko oukou aie i ca hookaa ia, |a o keia mau hana ae hoemi a pepehi ana aku ia i ka aee mua aoai o ko oukou mau ipaha. I ia Frank Woods j

ua ike ia o aohala kekahi apaua nui ino o ke tdala, aka i ka wa i kaihi aenei Ulūoa nei i ka mana ma ka pobo o ko laleou nei lima aa ike ia aku ka lakqa nei hana kalohe e hookomo loa aku i ka Apana o Kohala iloko q ka ale a ma ka bila alnalu e uku iia ai xne ka lilo hou o ke Kalana i iekahi puu huahelu mahuahua. Hrfnohano oe e Kau ia Kipimana, alea i teia la, heahr ka hopena . nou? K hookomo ia ana oe iloko o ka aie pau ole, a e like me kou paakiki mahope o Keolanui ma, pela no oe e onou mau ia ai iioko o ka kaa ole a ma keia mua aku e .nalo aku ana ua mauaolaoa ame ka hauohano mai ia oe aku mamuli 0 ka lakou nei hana. Nolaila, ke uwaio nei ka leo .o ke KII.OH&NA ia oe e aia a* e ku iluua, a e hoolei ae ia lakou oei apao oa poe panaka o keia Kalana» a ma ka la koho hoouna hou iamai 1 o Kipimaaa ka »ea uaua i hoohauohano ia Kau i keia man maka--1 hiki loihi. e ala mai kakou ' apau e paio uo ka pono kaulike 0 ua mea apau.

| &c kaeoa nei oo k« Loio k&Uq« ' kale Mthope t poka hou ana oia i keia kau. PeU K uaoa ia - mai e Kaaahaao ame ua &ohaia.