Ke Kilohana o ka Malamalama, Volume III, Number 27, 30 July 1909 — KEKAHI MAU ALAHELE KUPONO E HIKI AI KE HOOMALU IA KE OLA O KA LEHULEHU. [ARTICLE]

KEKAHI MAU ALAHELE KUPONO E HIKI AI KE HOOMALU IA KE OLA O KA LEHULEHU.

! Maimuli o na lono i loaa mai i ! keia wahaolelo ke pahola ala ka, 'anoaoo a ka ma'i lele taipoida 6va ] ma kela huli o ka poepoe Kalaua o | Hawaii, pela keia wahaplelo i ma- ; nao ai e hoomaikeike aku i kekahi ! mau alahele kupono e hlki ai i ka j Papa Lunakiai ke kiai a makaula i ke ola o ka lehulehu.

Iloko o keia mau la e nee nei ua ili ilio inaluna o ka Papa Lunakiai ke koikoi o ka ppino «na o ke ola o ka lebulebu ina. penei ibo la e ike ia aku nei ka hoohemahema wale ia o keia ma'i lele, aole paha ilaila wale no, eia iho no he nui a lehu,-

lehu wale oa alahele e hiki ai i ke Papa Lunakiai ke kiai i ko lehulehu mau pono. Ma ke kanawai ua hoihoi ia ka maua o ka hookohu ana i na Ageoa Ola ame na Kauka Aupuni maialo o ke Kalana, a hiki nae iioko o keia la aohe mea i hana ia. Oke kaukai ana aku i na Kauka Aupuni o ke Tei itore he moeuhane palaualelo ia, oiai, aole lakou ala e nana mai ana i ko ke Kalana mau hemahema ake Kalana hoi i hoopalaleha wale ai malalo o ka mana a ke kanawai i haawi mai ai ia lakou, nolaila, ma ko ke 'Kalana aoao he mea pono iaia ke ku makaala nona iho i na wa apau. Eia na haukipila o kakou, ke uku nei ke Kalana i kekahi huiua d»la mahuahua i kela me keia mahina, o ka uinau: Owai ke Kauk* Aupuni o ke Kalana nana e nana pono ka lawelawe ia ana o na ma'i ma keia haukipila? PeUea e maopopo ai i ka Papa ke lapaau kupono ia mal nei auei na poe i loohia i ka ma'i maloko o iaila aole ffeha? Owai ka mea nana e hoike mai imua o ka Papa Kiai i ke kulana oia o ka leliulehu i kefa ame keia mauawa i hiki ai i ka Papa ke makaola ma kahii ike ia e ulu mai ana ka anoano o ka ma'i i hiki ke kinai aku? Aole loa! Nolaila ua nele a ua hemahema maoli ka Papa i kona kuleaua hana a ke kauawai i haawi ai. Eia na waiu, na ohe mea ino, ua niea ai, n-pela w-ale aku, owai ka mea nana e uaua pouo i keia mau mea uo ke ola o ka lehulehu? O ke kaukai aku anei na ka Ageqa o ka Papa Ola o ke Teritore e haua mai keia mau

bana? Aot« loa pela, no fea o ko ke Teritore makaukau ia. i Auhea ka hoi ko ke Ka-aia n:a- r kaul<au? ! He,nui-na mea a keia waliaolelo } i iini ai e pili aoa i ke kulaua ola o ka lehulehu, a o kekahi oia mau tnea; oia no ka lioihoi ana mai i na i'a alpau ame na huaal o kela ame ] keia ano e kuai ia iloko o ka maaiakeke hookahi I hlki ai i ka Agena Ola o ka lehalehn ke hoomaopopo i ke kupouo aoie ke kuppno ole oia mau mea ke kuai ia akut e like me ka makeke o Honolu!u| ame ua kulanakauhale eae o ke ao nei, a mailoko mai no o keia makeke e hoihoi ia ai na lilo o ka mea nana e malama ana ka makeke. O kekahi mea ano nui loa e pono e makaala ia, oia no na poe maauaua i'a e hali nei i na i'a i iwaho o na kuaaina, uiai aohei kanawai e papa ana ia 'lakou ke hana pela ina no lakou ponoi ka i'a, |o ko lakou nei akamai i wahi paha e alo ae ai i ke kannwai o ko lakon nei lawe i pakaukau kuai i'a ma |ka makeke a halihali nae ka lak<bu nei i'a iwaho e maauaua ai, qiaij uae, o ke kupouo maoli ina e mal?aala ka Papa Kiai t keia mau mea ua hiki loa i keia poe maauaua i'a fe hali nei iwaho ke iaikini ia a loaa hou ia mau daU* oJte aka. ina no peuei iho la e kapuiu wale ia ai ka pono o ka lehulehu aole loa he wa e ohi ai ke Kalana i keia mau dala, a ua hooiaio ia mai ka keia wahaolelo e olelo nei mamuli o ka pahua aua o ka mana o ka Makainui mamuli o kona hopu ana i kekahi o keia pne ma kela mau lu aku nei.

0 kera mau hana apau ua biki loai ia ke hoihoi ia malalo o ke Kaqka Aupuui a ke Kalana i hookohu aku ai i Ola, a ma Olelo Kauoha paha, e kule ana a e mana ai ka Papa 110 ka hopuee aua aku i keia mau haua imua uo ka pono o ka lehulehu.

O ka keia wahaolelo M e olelo aeUei iluna uo ka ua wehe e ke puliu, aole waiho a kuhaiki alaila wikiwiki ka hou poo io a ia uei e like me kela o Kona mai la, a iorf nui na ola poiuo aole loa i ili aku ke ikoikoi i kekahi mea okoa aka maluna no ia o ka Papa Kiai o ke Kalaua o Hawaii, a be mea no ia na ka lehulehu e ku naua mai ai no ka wa e hoea mai ana. A ke mahalo piha nei keia wahaolelo i ka oihaua makai i ko lakou komo pu ole aua e hoohuikau ia lakou me|ka haua i kuleaua ole ai lakou, a uja- ka lehulehu uo e ike, nowai ka hemahema, tio ka oihaua makai auei, a i ole, uo ka Papa Kiai paha?

Aole nāe makou e hoahewa ia mat ma keia mea, o ko makou kuleana no ia ma ke ano he kiaiuo ka lehulehu o ka hoomaikeike aku imijia o k"a lehuiehu i ka mea oiaio maoli, a o ko ka Papa kuleana aku m»lka lawe a lawe ole paba i ka wahaolelo e hoomaikeike aku nei. . K ka lehulehu, ma ka hao dala ko |akou uei makaala loa, a no ke ola jo oukou e ka lehulehu. e uku nei ji ka auhau, aohe aana ia iho he mauu Hilo. Aia ka boi a kaa maij na kakou e hooponopoao ke aupuni, he wa kapulu loa mai la ka hoi ia o na hooponopono aupuui | ana] Make no kakon ia kakou iho. i ! i