Ka Lanakila, Volume I, Number 1, 1 July 1909 — HE LEO POLOAI NA KA LANAKILA Ka Lama o ka Lahui, ke Kukui Olino o na Home PONIIA NO HAWAII LAHUI AME HAWAII AINA [ARTICLE]

HE LEO POLOAI NA KA LANAKILA

Ka Lama o ka Lahui, ke Kukui Olino o na Home

PONIIA NO HAWAII LAHUI AME HAWAII AINA

Kilakila Hawaii, Ka Hiapo o na moku, Hawaii Nui o Keawe Ka Mua o na 'lii, ete. Hui: Hawaii Nui o Keawe la, E mau ke Ea Ou. E Hawaii puuwai hamama, e Hawaii Aina Maluhia; nou kuu mele ame kuu upu ana e kuilima pu me oe, a c hooipo pu hoi me na kuahiwi ou, na lalani-maima hoi i haakokohiia e ka La, ame na pae-puu i hoohanauia e lra Mahina, na kualono ame na awawa uliuli ou ame i hoku olino e imoimo mau nei, a ke hooia nei loko i kou kilakila ame kou Moiwahine ana no na kai ewalu. 0 kou mau ea oluol i a huihui o ka'u ia e upu mau nei, a ke paila nei kuu manawa i ke kau nui ana e ike 1 kon mau kualono; na kualono hoi i poai mauia e na wai hulali o ka ohu kakikepa, na kula uli mau ame na— "Aheahe lau makani e pa mai nei," a ke mele ae nei KA LANAKILA: — "E mau ke Aloha me oe e Hawaii." Eia au he kama nau, a ke hiki aku au ma kou mau k'aiaulu kamahao, e hea mai— "E kipa hale e KA LANAKILA, E luakaha ma ko y u kaiaulu, B lululima pumehana me na kini o ka Moku O'u O lakou apau nou, elike me oe e KA LANAKILA no lakou. ,? Nolaila, eia au, o KA LANAKILA e na puu haelelua 0 Pili ame Kalahikiola, e kipa aku ana e hoomakamaka me olua, a ke i nei ko'u houpo— I kekahi o olua ko'u pili mau ana, A i kahi hoi ke ola mau loa. Ae. Oia. E Kawaihae e ke Kai liawanawana, Nou keia leo e hone mai nei ia'u, E poloai mai ana i KA LANAKILA, E kipa aku i kukui o]ino a-a nou. E Waimea i ka hole i ka ihe a ka makani, Ame na aie a ke Kipuupuu, Eia au o KA LANAKILA, Hookipa aku i laau kala na ke anu. E Kona kai opua i ka lai —e, Kai malino maokioki a Ehu, E hea mai ana i KA LANAKILA, E kipa aku au a kaohi i ke kukuna o ka la. E Kau aina kuamakani—e? 1 ka Ipukai pohina a ke Aeloa. E hea mai i KA LANAKILA e kipa I Punahele na ka Ua Haao.

E Puna paia ala i ka Hinano? Me ke kai koloa e nu ala i ka ulu hala, Mapunapuna mai ana ko aloha i o'u nei. Hoolaau mai ana i KA LANAKILA e lei. E liilo i ka Ua Kanilehua i Hanakahi, I ka ua-kinakinai—ua-mao-ole, E hea e kipa i KA LANAKILA, I kukui oljno mau nou e Hanakahi. E Hamakua i ke alaulili, E Waipio ame Waimanu, Hookipa ia aku KA LANAKILA, T milimili na ka paepae kapu-o-Liloa. Aloha oe e Maui o Kama, Ka moku kuapuu, E mau olino Laliainaluna no. Hui: Maui puhi lau ulu la, E mau ke Ea Ou.'' E Maui o Kamalalawalu—e, nou au e hoomaikai nei, kou kuahiwi ku kilakila ika hono ona moku. Eia au he Kama nau, e hele malihini aku ana e ike i ke ahi o Wailuku, ke pani wai o lao, me ka pela kapu o Kakae, — Eiei mai KA LANAKILA, Ka Ipu Alabada-kamahao, Hookipa ia aku me ke aloha, I kukui olino mau no ka Home. E ka Ipukukui pio ole i ke Kauaula, E Lahaina i ka malu ulu o Lele, Ame na lehua o Lihau i ka iu, Me oe ka anoi o KA LANAKILA E na Waieha i ka malu Ile-kua-wa, 0 oe ka ia e lei nei i ka naulu aloha, E hōinau ipo ana me KA LANAKILA, Ka Punahele a ka ]jahui Oiwi. E Makawao i ka lla Ukiu, E Piiholo i ka Ua Ulalena, E hea mai i KA LANAKILA, 1 onohi liula olino ma"u. E Ilana Ua Lani Ilaahaa, I ka poii aloha o Kauiki, E hookipa aku i KA LANAKILA, Me ka hipuu kaakohi a aloha.

E Lanai lai'i a Kaululaau, E ka piko olu o Maunalei, Nou ua Hiaai a KA LANAKILA, IMe na kuluwai huihui a ke aloha. "Molokai Nui a Hina, Ua pee kou kii kalai, Oia kalaipahoa la, Ke akua e make ai. Hui: Molokai Nui a Hina la, E mau ke Ea Ou." E Molokai —e, Molokai Nui a Hina, Eia mai KA LANAKILA, Ke ku-laau kaulana, Me ka ia "ka" i ka wawae. "Aloha no Oahu, Ka moku o ke 'lii, Kakuhihewa lae nui" la. Ka onohi o na kai. Hui: Pookela no Oahu, E mau ke Ea Ou." E Oahu i ka Ua Kukalahale, Ame ka Lilia-onioni-lana-i-ka-wai, Nau ke Kama o KA LANAKILA, Me ka puuwai Hemolele o ke aloha. E ka I-a Hamauleo o Ewa—e, Ame ka wai o ka Niu-haohao o Poka-i, Eia he Kama nau ponoi, He kukui olino mau no olua. E ka Ehukai o Puaena —e, Ka moena pawehe o Mokuleia, No'u kekahi aloha no ke Kama, Ilaila KA LANAKILA e hooipo ai. E na pali Hauliuli o na Koolau, Ke noi aku nei KA LANAKILA, E luakaha pu me ka ui Laieikawai, Me ka wailiula olino o ke ahiahi. E kini Kailua mano Kaneohe, E Waimanalo i ka hone a kt» kai, E apo mai i KA LANAKILA, Iliipoi a.ku nia ko poli pumehana. Puni oe e ka molui o Kaihi-kapu-a-Kuhihewa, me kou mau kuahiwi kupu kelakela i ka malie, na kualono ame na awawa uliuli lipolipo i ka palai ame kou Kapi--lala ulu wehiwehi a hihimanu o ke Aupuni Kulanakauliale ame Kalana o Ilonolulu. Ke au hooponopono inakaainana ma ka moolelo ou e — "Oahu-a-Lua lie moku, Ke keiki moku a Papa i hanau." ct Aloha Kauai o Mano, 0 Manoikalanipo, 0 kou alii kahiko, 0 A'o nae ke 'lii hou. Hui: Kauai ke'a hakahaka, E mau ke Ea Ou."

E Kauai Hemol'ele i ka malie —e, e ae mai i KA LANAKILA e hookipa puinehana aku nie ke ahi-lele-pua-o-lele me ka auhau-o-Makana, Me he ipo ala i ke one-kani-o-Nohili, E uheuhene nei la i ko poli, I ike aku hoi KA LANAKILA, I ka wai oehaa a ka malihini. E ka aina laula o Kapaa, E ka Ualoku o Hanalei hoi, Hea ia mai KA LANAKILA, E lei pu i ka Mokihana." E Koloa me kou luhiehu, E ka makani wehe olu o ke kalukalu o Ke-wa, Hookipa ia aku KA LANAKILA, Me ka lei Pahapaha o Polihale. E Waimea i ka Waikea, Me ka Waiulailiahi, Eia KA LANAKILA a hoea ? ku, Me ke kila pao i ka pali o Haena. E Kauai inoku a Kamawaelualani, E ke koa kumuole o Kahihikolo, E hea mai i KA LANAKILA e komo maloko, I kukui olino mau no kou Home. E Niihau i ka moena Pawehe, E ke ko eli kupa eli o Halalii, E hea e kipa KA LANAKILA, T lama no kou mau kapakai. A, e na ailana hauliuli o na ale o ke kai, na kihapai pua nani o ka Paresaido o na Logue o ka Pakipika, na Mahinaai hua ono a ke kamahele e poina ole ai, ke noi aku nei "KA LANAKILA/' e lawe aku i keia mau leo Poloai iiloha a hiipoi aku ina na Kaiaulu aloha o Ilawaii Nui Kuauli, c iui nuuno a ka T, ka Mahi, ka Palena uino k(i Kfi,poi, Imua i KA LANAKILA, No ka Punahele a ka Lahui oiwi, Ke kukui olino o na Ilome. Mai ka La Iliki ae ma Kumukahi, a ka La Welo i ka ilikai o Lehua o kuohaoha ala iwa(;na o na ale o ke kai, ka "KA LANAKILA" Leo Poloai, no ka manawa mua loa ana e oili aku ai a kuilima pumehana pu iik; na Monasiua ame na Madim.osele o ka Ilaaheo ame ka poina ole no na Home Hawaii ame ka aina Kulaiwi. "O ka lokahi, ka molo o KA LANAKILA, 0 ke Aloha ka lei o ka Lahui Oiwi. Ae ; oia