Ka Lanakila, Volume I, Number 15, 21 October 1909 — KE AHIKANANA VERO ONEGA Ke Kaeaea o ka Hema A O KE Pookela o na Makaikiu [ARTICLE]

KE AHIKANANA VERO ONEGA

Ke Kaeaea o ka Hema A O KE Pookela o na Makaikiu

(Hooinauia) MOKUNA XXIII. Hauhili Hou Nei Heiw a kk Alii—Ke A.la Kuaiiiwi —Ka Ilina o na Pio. O ka hora elua ia o ka wanaao. ua hiki aku la 'akou ma kekahi wahi hale hookipa e kokoke ana i na wawae o ke kuahiwi, a malaila, ua lele iho la lakou mai ko lakou mau lio mai, a hele nui aku la e hoola i ka haku o ua wahi hale la. Mahope iho o ko lakou ai ana i kekahi mau mea ai mama, ua kau hou ae la lakou maluna o ko lakou mau lio, a mahope o ka hapalua bora o ko lakou hele hou ana aku no niua, ua hiki aku la lakou mawaho o kekahi halepohaku o ke kulana kahiko loa i kukuluia i waena o kekahi wahi i hoopuniia e na piko mauna kiekie. He wahi mehameha kanaka ole maoli keia a ka kakou hiwahiwa e ike nei, a he wahi hoi e hiki ai me ke kuia oleia ke hanaia na hana hookahe koko ma keia wahi. Ma keia wahi i ku nui iho ai ua puali hololio la, a pane ae la hoi kekahi o lakou: "Eia ka home o ka kakou mau pio." "Pehea kakou e'hana aku ai ia lakou''" wahi a ka ninau a kekahi. "E lawe pakahi mai ia lakou no waho nei a li aku!" "Aole pono oia!" wahi a kekahi, "he hoonui hana a hoopau manawa wale no ia'" "Pehea kou manao?" ka ninau a kekahi i kekahi. "Ua hoopaa kaulahaoia anei lakou?" "Ae." "Ina pela, alaila, e hoailona kakou; ao na mea e ku ai o na hailona, alaila o lauake komo aku iloko a hoopa-hu aku i ko lakou mau puniu." "Pehea aku ko lakou mau kino?" "E waiho no ia lakou malaila a hiki i ke kani ana o ka o-le no ka hoala ana i ko keia Ao."

Ma keia maūawa a na powa e hoakaka nei i ko lakou mau manao no ka mea e hana aku ai maluna o na pio, eia ka kakou hiwahiwa ke ku malie nei me ka noonoo nui ana no kana hana e hana ai i mea e pakele ai o na pio. Ua wehe ae la kekahi i kona papale, a mahope o ka hookomoia ana o na helu pakahi o lakou īloko o ua papale la a i kakauia hoi maluna o na apana pepa liilii, ua huki ae ] a ka mea nona ka papale- i kekahi apana pepa me ka hooho ana ae: "Helu Eiw?." "Pakele oukou!" wahi a Vero iaia i lohe aku ai i kona helu. Ua hukiia ae la ka lua o na apana pepa, a ia wa 1 maopopo ae ai na mea na laua e hooko aku i ka hana a lakou i hiki aku ai ma ua wahi la oia po anoano. Ua haawi aku la ka huakai o ua puulu powa la 1 ka huihui-ki i ka Ilelu Eono, a oia ka ua helu la i pane ae ai: E au kaua, e Helu Eiwa; a pau aekeia wahi hana iloko o ka manawa pokole?" O ko u kuleana ia o ka hiki ana mai nei i keia wahi o ke aumoe, a ke hai aku nei au ia oukou, he pono i na ilio liilii ke hooneleia me ko lakou mau papaniho i pau ai ko lakou aoa ana." He mau olelo ahikanana maoli keia i hoopuka ia e ke kae'ae'a o ka hema, a he mau olelo hoi i hoomaopopo oleia o kona kaona e keia puulu powa. M Hele mai,' wahi a ka Helu Eono, "hele mai maanei e kualehelehe ai," oiai ua Helu Eono la e haloke ana i ka huihui-ki ma 'ka laka-puka. Wehe aku i ka puka, a o ka apana hana aku i koe, na J u ia e hana aku. ,? MOKUNA XXIV. Ma ka Heana ona Kanaka Ola—Ka Manawa o Umi Minute—Helele'i na Kupke. O ua puka la a Helu Eono e wehe ana, eia ua puka la i keia manawa ua ai a ka wehe, ai a ka hamama a ua ai a ka hemo kona pili ana mamua; a eia ua mau kanaka la ke komo nei noioko o ka rumi pouli, poele, kakawa-u ? puanuanu a polopolona o kona ea; oiai hoi ka nui o ewalu i koe iho mawaho e hauoli ana i ko lakou alo ana ae mai ke kau ana mai o ua hana la maluna o lakou. Mamuli o ke kamaaina o Helu Eono i na nukee, na kuono ame na alahele o ua rumi la, ua lilo ia i mea kokua nui mai ia laua ma keia huakai. "E loaa ana ia kaua na lealea maikai ana no

keia hana a kaua," wahi a Helu Eoao ia Helu JĒi\va. "Ileaha ke ano o keia wahi?" i ninau aku ai o Ilelu Eiwa i kona hoa. 4< lle wahi keia i hooliloia no ka kaua hana i hele mai la.'' "Ua alakai aku o Ilelu Eono i ka kakou hiwahiwa a hiki i ko laua ku ana ma ke poo o kekahi alapii e moe ana no ka hale o luna, a malaila laua i pii aku ai no kahi i hoopaaia ai o na pio; a mamuli o ke alakai ana a na malamalama kukui e paaia ana e Helu Eono, ua hiki aku la laua no luna kahi o na lawehala e paaia ana, a ma keia wa i halawai mai ai me ka kakou hiwahiwa na hiohiona e hoeha ana i kona noonoo; he hiohiona hoi nana i hapa' ae i na manao aloha iloko ona no ka hoakanaka; ka poe hoi i lilo he mau moepuu no na hana haihai kanawai a na powa. Ua loaa aku ia laua he ekolu poo kanaka i ku})oeia ko lakou mau lima i ka paia pohaku o ua runii la, ho poe kino ikaika, oiai aolo lakou i hooneleia aku me ka ai i kela anie keia a pela i mau ai ka ikaika īne lakou iloko o na la loihi o ko lakou nolio pio ana. U E, i kanakolu sekona no ko oukou pule ana. ī hele mai nei maua e lawe i ko oukou mau ola," v, ahi a holu eono me ka leo ka-ka-na. u ]lana aku elike me ka olua i manao ai! Aole makou e noi aku ana no ko olua aloha niai." l< Oia mau no ka ka loihi o kou alelo e Selatona I£evesa, ina aole oe i hoolilo ia oe iho i mea aihemu mahope o ke aupuni ina aole oe e hiki mai ma keia wahi/' O keia Selatona Revesa, he kanaka keia i ike nuiia ma na mokuaina oka hema, He Konela kona kulana iloko o ko ka hema mau pualikaua, a he kanaka hoi i ike nuiia kona koa a wiwo ole. Ile makaliiki a oi ka nalowale ana o keia kanaka, a ua manaoio na poe a pau ua make oia, a ina e, lioea hou aku ana oia imua o kona mau hoaloha, alaila, ua like ia me ke kanaka i oili aku mai ka lua-pa-u aku o kn make. Aole ua Konela la i pane hou mai no keia pane a helu eono, a oia ka helu eiwa i pane aku ai: u O ke kauoha, e hele mai maiia e hoohamau i ka iianu ola iloko o oukou! Aole o'u mak'Mnake e hooko aku i keia liana limakoko o ke kulana haaliaa ]oa, nka, oke kauoha he mea mana, aua loaa aku la la oukou he kanakoiu sekona wale no!" "IC hana mai olua elike me ke kauoha," ka pane a Konela Revesa. No keia pane a ua konela la, ua lmli mai la o helu eone a pane mai la i keia mau olelo ia helu eiwa:

U Ē hanai taro aku oe ia lakau nei. He hoaloha 0 Konela Selatona Revesa no'u, nolaila, nau hooko aku ke kauoha." 4< Ma ke ola ana o na kanaka noonoo hoopono, makemake anei oe na'u e lawe i ko lakou nei mau ola?" <c O oe o lielu eono. Owau o helu eiwa, o kou iielu aia ia m.imua o ko'u helu, nolaila, o oe ka mua ma ka hooko ana ?;,ku i keia hana!" Ua hiki ole ia helu eono ke alo ae no keia pano a kona hoa, nolaila. ua hapai ae la oia i kana pu-pa-napana me ke kau pono ana aku ma ke poo o Selatona Revesa. Mamua o ka loaa ana he manawa 110 helu eono e hooko aku ai i ka hana, ua hoopa malie aku la o helu eiwa i kekahi o kona mau manamanalima ma ka pepeiao o helu eono, a me ka leo malie ua pane aku la oia: O lilo oe i kanaka make!" Ma keia wa a ka kakou hiwahiwa i kamailio aku ai ia helu eono, ua wehe pu ae la o Vero Onnga 1 kona uhimaka, a o kana pu-panapana, eia ke kau nei ma ka lae o helu eono. "Mao na daimonio la! Heaha kau e hana nei?" ka ninau a Helu Eeno, me nahelehelena haikea, iaia i emi hope aku ai me ka manao e kau mai i kana pu no ke ki ana ia Helu Eiwa. 4t Mai hapai i kou lima!" I waena o na powa, a iloko hoi o ka manawa e kauohaia aku ai o kekahi mai hapai i kona lima, he kauoha mana loa ia, a o ka make waie no ka uku pololei no ka mea e ku-e ana i keia kauoha. "Heaha keia hana au?" ka ninau elua a Helu Eono. 4t E pepehi ana anei oe i keia poe me ko lakou mau koko puanuanu?" ' % Oia ke kau6ha !" 4t Aole lakou e pepehiia." ''Heaha ka hoi k"oiTmea o ka hele ana mai nei o keia wahi me kou makemake ole?" "O ko'u kuleana ia!' 1 Ma keia wa i emi hope aku ai o helu eono no ke poo o ke alanuipii. *'E hele ana oe i hea? 1 ' ke kauoha a helu eiwa. ( 'E iho ana au ilalo.' 1 <( Ku iho malaila!' 1 "Owai oe?" No keia ninau a helu eono, ua minoaka iho la na papalima o helu eiwa, a o\z kana o ka pane ana aku: "O Vero Onega au." Eia ka makaikiu ke paa nei i kana pu-pana-pana ma kona lima hema me ka hookuu ana iho

ilalo, a no ka ike a.na mai o helu eono i keia kulana hoohemahema o ka makaikiu, ua kau mai la oia i kana pu-panapana. Ua loheia ke kani ana oka pu, aka, aole nae o ka pu a Helu Eono, aka, o ka ka hiwahiwa a na kini heluhelu, no ka mea, eia o Helu JĒono ke oni nei iluna o ka papahele ia wa. Ma keia wa i hele aku ai o Vero Oneo'a. no kahi e hoopaaia ana o Seletona Revena a pane aku la: 4< Ua palekana oe." <c Owai oe?" "Owau no o Vero Onega 5> me ka wehe pu ana hoi i na kupeehao i ai o ua Konela la. He umi wale no minute mai kamanawa i komo mai ai o Helu Eono ame Helu Eiwa iloko o ua rumi la i hoopaaia ai o n? A pio no ka lawe ana i ko lakou mau ola; a ma kahi o ka hooko ana aku elike me ke kauoha, ua hookuuia ae la e ke kaeaea, ke ahikanana, ke koa a o ke pookela o na makaikiu o ka hema. Aole i pau.

O ka Ka Lanakila mau no, he mikololohua a kuli una Hianao ho*u-he-u-hene. He ono.

Kupanaha ka ike o na loea kilo-hoku o na pohai kalaiaiaina hoopau manawa i keia mau la e hailuku mai nei i na popo lepo o ka pauda uwahi ole. Aole i huli pono a ninaninau i na a-ipuupuu ia lakou ka uhao ana o ka ai iloko o na umeke, i ke kumu oka pehu ole ana o ka ai iloko o kahi mau umeke, alawiki e no ka hoopuka i na manao hookekeue e hoopunihei ai i ka lehulehu ma na manao oiaio ole. E imi mua a ike ika mea oiaio.