Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 6, 21 March 1834 — Page 3
LAMA HAWAII.
No kekahi hana kahiko.
He mea hoakaka keia i ka ikaika o ko Hawaii nei kanaka, i ka ikaika i ka pono a me ka hewa. Eia na mea e hooikaika ai.
Ina i ao i ke koa, he ikaika ia e make ai ke kino. Ina i ao i ka mokomoko, he ikaika ia e eha'i ke kino. Ina i ao i ka lua, he ikaika no ia e make ai kekahi kanaka. Ina i ao i ka haihai waa, he ikaika ia e lilo ai ka waiwai a kekahi; a me kana waiwai no hoi kekahi. Ina i ao i ka pahee, a me ka maika, a me ke kukini, a me ka noa, a me ka haihai holua, a me ka hooholo moa, a me ke koi. He mau ikaika pili waiwai keia mau ikaika a pau. Eia kekahi mau ikaika ino. Ina ikaika i ka palaualelo, he aihue kona ano.
Ina ikaika i ka lealea, a me na lealea a pau loa, he moe kolohe kona ano. Eia keia mea ino loa i keia manawa; o ke kake. Ua ike maopopo ia iho nei ka hewa o ke kake, ua oi loa kona hewa mamua o na hewa a pau. No ke kake ka moe kolohe o na aina mai Hawaii a Kauai. Ua oi keia hewa mamua o ke puhi baka, a me na hewa liilii a pau loa. Eia na ikaika pono o keia mau aina. O na mahiai; o ka lawaia, o ke kalai waa, o ke kapili manu i mea huluahuula, o ke kahi olona, i mea upena; a i mea aho lawaia.
Eia na ikaika maikai e pili pono ana i ke kino: oia ka mea e nui ai na makamaka, a me na hoalauna, a me na hale ai kane, a me na hale wahine, a me na hale kipa, oia kapono kahiko o Hawaii nei. Nolaila, ua maopopo ka hewa a me ka pono o ka wa kahiko. Ua maopopo iho nei no hoi ka hewa a me ka pono o keia wa. Eia ko makou hewa i keia wa, o ka hoolohe ole ina mea a ke Akua i kauoha mai ai. Ua nui ka hewa ia makou e noho nei. Ua manalo ka hewa ia makou, a ua awaawa ka pono. Nolaila, hiki ole ia makou ke ola, a me ka pomaikai. No ka mea, ua lou i ka makau a ka po; ua hei i ka upena a ka make, a me ka pouli mau e noho mau ana i ke kino. Aka, o kahi e noho ai ka uhane; aia la i hea? I ka make paha, i ke ola paha. Aole i ke ola, no ka mea ua hewa ka noho ana.
No ka pono io o ka ke Akua.
Auhea oukou e na hoaluhi e luhi nei i ka hana i na hana o ke kula? Ke hai mai nei ka palapala o ka naauao; a me ka pono, a me ka ikaika, oia na mea e loaa'i ka waiwai o ke kino, a me ka waiwai nui e pono ai ka uhane.
Nolaila e huli kakou ia mau mea e hai nei ia kakou. Auhea oukou e na'lii, a me na kanaka a pau loa, e hoolohe mai; mai hookuli ka pepeiao; ke hai aku nei ka olelo a ke Akua, o ka pono a me ka naauao a me ka ikaika o ka manao, oia ka mea e loaa mai ai ka waiwai o ke kino a me ka waiwai o ka uhane, oia ka waiwai nui loa, ua oi aku mamua o na waiwai e a pau loa.
Nolaila hoi, e hoolanakila kakou i ke aupuni o Iesu Kristo maluna o ka hewa; a me ka ilihune, a me ka naaupo, a me ka pouli malalo ke alo o ka make, e huli ae kakou malaila.
O ka naaupo a me ka hewa, ka mea e loaa ole mai ai ka waiwai. No ka mea ua lohe kakou ia Parao ke alii o Aigupita i kona hoolohe ole i ka olelo a Mose i olelo aku ai ia ia.
Nolaila e huli kakou e like me ka Mose olelo ana aku ia Parao, a me ka na kumu e ao mai nei ia kakou. E imi pu kakou e na'lii i ka pono o ke aupuni, a me ke aupuni o ke Akua nui o ka lani, o hoole mai auanei ke Akua ia kakou, a pau kakou i ka make maloko o ka hewa. E aloha aku i ke Akua me ka naau a pau, a me ka manao a pau e like me kana olelo ia Mataio.
Eia kekahi, no ka hewa i kaua mai nei ka makuakane o Maria me ia, aia i Potugala. Mai hana hewa hou, o kaua auanei kakou me ka make mau loa i ke ahi pio ole oia ka pahi kaua nui a ke Akua, oia no hoi kana pu a me kana o.
No na la hoike.
Eia na la hoike kanaka o keia mau aina mai Hawaii a Kauai. O ka la hookupu ukana, o ka la koele o na kiaaina; alaila, o ka mea i nui ka ukana, aole ia e hemo, no ka nui o kana waiwai. Aka, o ka mea waiwai ole, e hemo no ia no kana waiwai ole ana, a hele ia pela. No ka noho pau ana o na kanaka ma ka honua nei ma ka hewa i kela manawa a hiki i keia manawa, e noho ana no kekahi ma ka hewa, me ka hoomakaukau ole ia ia iho i na mea e pono ai ke kino a me ka uhane.
I keia manawa e noho nei kakou, ua hoomakaukauia ma ka poe pono ma ka lima akau o ko kakou Haku o Iesu Kristo. Aka, o ka poe hewa, e ola ana no ke kino i keia ao, a e make auanei ka uhane i ke ahi make mau.
Auhea oukou e na haumana o ke Kulanui o Hawaii nei? E ao oukou o lilo ko kakou mau waha i lua kupapau, no ko kakou uhane i kela ao pau ole. No ka mea, e poino loa ana ka poe a pau ke haule ia lakou ke kanawai o ke Akua, a me ke kanawai o ke alii. O ka poe e noho ana i ka malu o ka po, a i ka pouli make, no lakou ka hewa kala ole ia mai; aka, o ka poe hoomana ia Iesu Kristo, ua kala ia ko lakou hewa, no ka mea, ua huli lakou ia ia.
HE UI NO KA HELU 5.
No ka ikaika o ka Hipopotamu
Pehea ka ikaika o ka Hipopotamu?
Ina he hae loa ka Hipopotamu e like me ke Tiga pehea iho la?
No ka pule hoomau.
Heaha kekahi hana a ka poe haipule ma Amerika?
Ua maopopo anei he pono ia pule?
He mea maikai anei ia kakou?
Auhea ka maikai?
Ua holo anei kekahi poe ma keia pae aina?
No ke Kamelo.
Pehea ke kiekie o ke kamelo?
Pehea hoi kona loa?
Heaha ko ke Kamelo?
Pehea ke ano o kona kino?
Pehea hoi kona wawae a me kona ai?
Pehea kona hele ana?
Mahea kona wahi noho ai?
Heaha kona mea ai?
Heaha ka waiwai o ke Kamelo?
He mea lawe ukana anei ke Kamelo?
Pehea kona hoomanawanui i ka ai ole a me ka inu ole.
E hiki anei i ke Kamelo ke noho ma na Aina anu?
Ua ahonui anei ke Kamelo?
O ka mooolelo no ke Kamelo he mea ia e ao mai i ke aha?