Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 8, 4 April 1834 — He muliwai kupanaha. [ARTICLE]

He muliwai kupanaha.

'Ma ka okana o Ancdelusia jpania he muliwai, o Timto kon oa; he melemele ka wai. He ano f >na wai. Ina ehaule ka pohaku a wai a 'wuiho m iluna o kekahi po iku e ae, ;i hala paha ka makahik >okahi, pipili loa ua mau pohaku h lilo i pohaku liookahi. Mae aku na mea kupu a pau ma na kap£ ia muiiwai ke hu ae la ka wai ole e kupu kekahi mea ke pulu ik a lepo me ia wai. Aole ia maloke ia muliwai aole hoi e hiki ke hok aila Aia ke poo o ia muhwai m< "a mauna Siera Moiena. 'No ka murk i o ka Hoolahaike. Aole loa e hiki i ka poe naauao •<. a u loa ke hana kolohe, aole hoi ( iki ke p-.laualelo. Hiki ji.o i keka palia a i elua paha aole i na me? ui. O ka noonoo ana, oia ka pai ai aku i kekahi i kekahi aole i kai ui ka manao ma na mea ai wale n( me na mea o ke kino e like me k; ea naaupo. A loaa i keka'ii k; aauao, ua ikea m .i na mea kupana a a me na mea ano e, a ikaika oia m a imi i ke ano o kela mea keia mea la ka noonoo ana, he mea kupana a loa no kona kino iho. I!e me; upanaha no kona mau lala iho. C a lima, k;i makn, ke poo, na iwi, n; lona a me ka pili fina o ka uhan< ne ke kino, ina e noonoo nui kekah na ia mau mea, e mahalo no ia i k< kamai o ka mea nana i hana. A na noonoo oia i ke ano o ka honu< > me na mea maluna iho, maopop( la mana a me keakamai, a i ke ka nakamailio ana me kekalii mea e ae. mi pu, a noonooi- pu, a pela aku ela kanaka keia kanaka a ike n. nea he nui loa. Laāana *flugate 36 i833. Aia he nai ahulau ma Ladana a nui ka poe make ma na kapa o ka muliwai e Pela no hoi ma na wahi aahaa ma a me na wahi ae. Ma Livepola no kekahi. Aole» ili i ka poe ilihune wale no i ka poe '•iwai no hoi kekahi. Pokole ka ra,mai, emoole a make. , Ca manaoia 4, 000, 000 dala i lilo

wale raa Lomsiana ma Amenka aW! ma ka make ana o na JS T egero i ka I mai ahuLu. j| r.nsioxAßi. ;i Ma Sepetemaba !533, holo kekahi mok-u ma Piiadel«*pia aku a i'Afe-ij rika. Lawe 110 ua mok'u la i kekahi poe Negero i hookuuia i ko lukou aiua iho. Manao lakou e lilo i panalaau hon, kokoke i ka iae Pama.; 0 Mika Wiles na oia ka Misionari holo pu me ou, ama keia hope aku paha, e lilo oia i kahuna pule no lakou. Ua oleloia, ua holo mai na M'\s\onari elu.i mai Ameiika mai a i Patagonia. Aole maopopo kauwahi a laua e p e iuka'ai. E makaikai p ;ha laua, a i pono, e noho lo'a laua malaila e ao aku i kolaila poe kanaka. Ua oleloia he poe kan.ika kino nui lakou—he poe ai k-inaka. E pule mau kal ou i hoolilo mai o lesu 1 ko na aina naaupo a pau loa i poe nona. | No XA KULA 0 MACI HIKIN'A. T ka malam.i o Augate, o kn makahiki i hala ihonei. hele kek hi Mi- : sionari o Wailuku, a puni o Maui hikina- Eia kana fhea e hele a puni—E hoike mai nakulaa pau loa; e mare aku i ka poe hoop.iiauia—a e. hai aku i ka īesu olelo maikai i ka poe ilihune. I kela hoike ana, ua heiuia, ka poe ike wale no. Eia ka papa e akaka loa ai ka poe ike ma ,/Uaui hikina: kane wahine Hamakuipoko 30 . 24 //amakualoa 97 1(;9 Koolau 137 154 J7ana lb7 ]53 Kipahulu 125 144 j Kaupo 195 203 Kahikinui 26 32 Honuaula 140 142 . Kuia 103 104 JV/akawao 27 24 Kaiepolepo 18 15 //aiiimaile 38 29 Pau loa 1117 1 133 Eia ka poeikei heluia ma Waiiuiu nei ia manawa. kane wahine Waikapu 170 155 Waikapu 34 54<

! Napoko 3i 29 | Waihee 20 2\< | Waiehu 53 61 311 323 I huipuia lakou a pau 2 SS4< halumana ike' ma kela hoike ana. Eia ka mea kaumaha ī ka manao o ria JVlisionari i hele a pu-ni ka aina; 0 ka hoike oie ia m ii o na kama i . :Ua nui no na kamolii a ia wahi ; li ia wahi aku, aole lakou i ike i ka palapala, aole lakou i komo iloko o :ke Kula! I ko'u manao, aole loa e pau ka pouli o keia pae ain , .aole e pau ka naaupo a aoia mai nn ka--1 malii. Nowai ka hewa oko lakou komo ole ana iloko o ke kula? I no'iu manao e pono na'lii, a me na kumu, a me na maku i ke hooikaika pu me ka hoomaha ole a-huli na kamalii a pau m i keia pae ainn i kā palnpala v a* ike la. ou īka heluhelu ana. Alaila, pono iki ka aina. Aloha oe e Aneru a me kau poe haumana. E noonoo oukou i ka , mea e pono ai na kula. HE UI NO KA HELU 7. ! Hc mea aha ka I.i >? ! Pehea ke ano o kona kino? ; He olu' lu anei ka Lio? Peheaiai ka hana? ji| E hia niho? . H okahi anei ano o ka liulu? " | Heaha ka mea oi aku ka maikai mamua'o s'j5'j ka Lio? l'i Ua maikai J{a Lio ike aha? ;j ]Soho no ka Uo ma na aina hea? l ! Mahea la lakou e noho hihiu ai? H Mahea kahi ona I.io maikai loa? 1 ' Ma kahi hea i hoohana i<i ka Li>.? Mahea ka like ole o kal.io a hoki? JYi> na hale malumalu. Heaha ke kuniu o na hale malumalu? Pehea ka hana ana ■» ka hale malumalu? Jib na HaleLwa. Heaha ke kumu o na halelewa? Ua hanaia me ke aha? Hiki anei ke lawe ia halo? He halele\va anei ko kekahi poe i keia wa'? JY<> iia kula Ki ihi ma Apenila hana. Heaha ke ano o ka poe Hotenetote? Pehe'a ka manao o na ke liula? Pehea ka lakou hana ana? Heaha ka inea kupanaha malaila? JVo na mol. it . Ehia moku i ku n,a Lahaina i ke kau i hala aku nei ? Ehia ba ela āila iloaa i kela kau hookalii? Ehia ba ela a pau Joa? Ehia dalao ia aila ke kuaiia? JVd ke kauoha a Kaaliumami. ; -Pehea ke •kauoha ana? | Heaha kana i kaahele ai oia i keiapae aina? | He oluolu anei kona make ana? ! JVo na mea pono e haalele, j He pono ia kakou ke haalele ike aha? 1 lieaha kekahi hana ino?