Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 15, 25 July 1834 — Page 1

Page PDF (198.04 KB)

LAMA HAWAII.
HE MEA IA E HOOLAHA IKE, A HE MEA HOI E PONO AI KE KULANUI.
"I naaupo ka uhane, aole ia he maikai." NA SOLOMONA.
Makahiki 1. MAUI, LAHAINALUNA, IULAI 25, 1834. Helu 15.

 

HE TIGA.
 
NO KA TIGA.

            Ua like kekahi ano o ka Tiga me ko ka popoki.
            Ua like ka nui o ka Tiga alii me ko ka Liona. Ekolu kapuai, a ekolu a me ka hapa kona kiekie, a eha kapuai kekahi. Ewalu kapuai kona loa, a he umi kekahi.
            Ua like kona mau helehelena, me ko ka popoki, he nui no nae kona mau wawae a ua ikaika loa. Ua uuku kona mau pepeiao, ua palahalaha ka waha, ua loihi loa na niho a me na maiuu, he mau mea weliweli loa. No ka olenalena maikai o ka Tiga, ua nani ia ke nana aku. He olenalena ka nui o kona kino, onionio nae, he eleele kekahi. Ma ke kua ka lena loa. he lena ula, a ma na aoao he hapa ka olenalena; a malalo o ka ai, kokoke keokeo.
            O ka Tiga ka ilio hae o na ilio a pau, oia hoi ka ilio puni koko, aole mea e like ai.
            No kona hae loa, aole loa ia e hoomaha iki i kona pepehi ana, ke ike aku ia i ka mea ola.
            No kona makemake loa i ka pepehi, aole ia e ai, a pau na mea ana i ike aku ai, i ka make, alaila ai. Ina maona, pepehi wale aku no ia, no ka mea oia kona olioli.
            He kamaaina ka Tiga ma Asia, a ma Aferika. O na wahi wela loa, oia kona wahi hae loa, ma Inia hoi. Holoholo oia ma kolaila Ululaau, me ka pepehi aku i na mea ola a pau i loaa ia ia.
            Aole loa i hoolaka pono ia ka Tiga, a lokomaikai i ka malihini. Ua noho pono nae kekahi Tiga opiopio me ka ilio maoli, aole i pepehi mai ia ia.
            Ina i lokomaikai aku ke kahu ia ia, a i lokoino aku, ua like wale no, aole ia e laka mai. E nahu mai no ia i ka lima i hanai aku ia ia, e like me kona nahu ana i ka lima hahau ia ia.
            I kona wa e huhu ai, e hae aku no ia i na mea ola a pau o ka honua nei. O ka Elepani a me ka Laehaokela, oia wale no kona mau mea makau iki, e hao aku no nae ia laua i kekahi manawa.
            No kona hae loa, aole ia e makau i ke kanaka, aka, ina ike aku oia i ke kanaka ma kahi mehameha, lele aku no oia, e like me ka popoki, aole loa e pakele iki ke kanaka. A i kekahi manawa, ina ike mai oia i na kanaka he nui loa, lele mai no ia, a paa no kekahi a laweia ‘ku.
            Ina ike aku ke Tiga alii i ka Liona, aole ia e holo; aka, ina kii mai ka Liona ia ia, hakaka no, a ua oleloia, ua make no kekahi Liona i ke Tiga, a i kekahi hakaka ana, make pu no laua elua.
            Ua oleloia ke Tiga, he ilio maikai loa ke nana aku. He kulalani wale no ka onionio, he eleele loa a he lenalena loa, a ua hinuhinu maikai kona oho. A he maikai wale no kona mau helehelena. Ua ku no i ka ikaika a me ka mama.
            Ua like loa ka lele ana o ka Tiga, me ko ka popoki. Aole hahai ka popoki i ka iole, e like me ka hahai ana o ka ilio maoli i kana mea e hahai ai. Aka, holo malu no ka popoki, a hiki i kahi kokoke o kona lele no ia, a paa ka mea ana i ike aku ai. Pela no ka Tiga. Moe malu no ia ma ke ala kahi e hele ai ka bufalo, a o ka bipi paha, a hele naaupo kekahi o laua, a kekahi holoholona e paha, o kona lele no ia, a paa koke ua mea nui la, i kona maiuu a me kona niho.
            No ka ikaika loa o ka Tiga, e pepehi