Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 15, 25 July 1834 — Page 2

LAMA HAWAII.

no ia i ka bufalo, a waiho ia ia ma kona ai, a paa ke poo ma kona waha, a holo mama no, e like me ka holo ana o ka alopeke me ka nene.
            No ka hae loa o ka Tiga aole loa lakou e noho pu ma kahi hookahi. Nolaila, aole ike nui ia lakou, ua ike mehameha ia wale no a no ka hele pu ole o kekahi Tiga me kekahi tiga, nolaila, aole lakou e kokua kekahi i kekahi.
            Ua like na helehelena o ke Tiga me ko ka Leopadi. Ua like no hoi ka oho. Ua eleele, a ua lenalena. Eia kahi like ole. Ua onionio ka Tiga, a ua kikokiko ka Leopadi. He nui no hoi ka Tiga, uuku iho ka Leopadi. Ua nui ka huhu o ka Tiga, he hapa ko ka Leopadi. Ua hoolakaia kekahi Leopadi, a olioli, no ke ike mai i ke kahu, aole oluolu ka Tiga ke ike aku i ka mea e, o ka mea ana e haehae ai wale no.
            Ua makemake nui ia ka ili o ka Tiga, no ka onionio maikai; a he mea kuai nui ia. Aole mea maikai e ae o ka Tiga.
            O ka Tiga ea, aole ia he mea waiwai, he mea maikai no nae ke ao mai i ke kanaka.
            Ina e ninauia mai kakou. Ua hana ke Akua i ka Tiga, i mea aha? E hiki no ia kakou ke olelo, I mea ao mai ai ke kanaka.
            Ua oi aku ka maikai o kona kino mamua o ko na holoholona a pau. He kakaikahi ke kino maikai e like me kona.
            Aka, o kona ano, o ke ano ino loa ia o na holoholona a pau. I ka like ana aku i ke Tiga, ua maopopo keia, aole ma ke kino ka maikai io, aia ka manao wale no. Ua ino loa ke kino o ke Kamelo, aka, he mea waiwai loa, he kino nani ko ka Tiga, aka, ua oi aku kona ino mamua o ko na holoholona a pau.
            Ua hoike mai no hoi ke Akua i kona manao malama, i kona haawi ana i ka Tiga i ke ku e kekahi i kekahi. Ina i holo pu na mea he nui loa, e like me na hipa, a me na bipi, a me na hoki, alaila, pau loa na holoholona i ka make ia lakou, pau pu na me kanaka. Ina pela, Aole hiki ko kanaka ke hele makaukau ole, e noho loa no ka pono maloko o na kulanakauhale i paa i ka pu. Aka, no ko ke Akua haawi ana ia lakou i ke ku e, kekahi i kekahi, nolaila, aole i nui na holoholona i make ia lakou, aole hoi i make nui na kanaka.
 

No ka Lama Hawaii.
            "A o ka wahine palupalu, a maikai ke kino, ka mea pono ole ia ia ke hehi kona wawae maluna o ka honua no ka maikai, a no ka palupalu, e nana ino aku kona maka i ke kane o kona poli, a me kana keikekane, a me kana kaikamahine. A me kona iewi i puka mai iwaena o kona mau wawae, a me na keiki ana i hanau ai: a no ka nele i na mea a pau, e ai malu no ia ia lakou, no ke kaua, a no ka pilikia a kou poe enemi e hoopilikia ia oe ma kou mau ipuka." Kanawailua 28: 56, 57.
 

            I ka makahiki o ka Haku 70, ua pau ae la o Ierusalema i ka lukuia e Tito, ka luna o ko ka poe Roma koa. Nui na mea e poino ai ko Ierusalema poe kanaka ia manawa. Poai o Tito me kona poe koa i ke kulanakauhale, kiai aku la ia i ke ao a me ka po, o puka mai kekahi iwaho, a pakele ae la. A lilo koke ua kulanakauhale i ka haunaele. Ku e ka poe Iudaio kekahi i kekahi. I ke ao, hele lakou iwaho, e kaua ikaika i ka poe Roma; i ka po, hoi mai lakou a kaua kekahi i kekahi, nolaila, kahe mai ke koko maoli me he muliwai la. A mahope iho, ua pau ka lakou ai, a nui loa ka poe i make i ka pololi. No ka nui loa o ka poe i make, aole hiki i ka poe ola ke kanu aku, no ia mea hoopiha lakou i kekahi hale i na kupapau, a hana paa i na puka.
            Nani ka popilikia o kanaka a pau ma Ierusalema ia wa. Ua noho malaila kekahi wahine waiwai, o Miriama kona inoa: Hele pinepine ka poe pololei kona hale e lalau aku i kana ai a pau wawe kana ai. Mahope, nui ka pololi o ua wahine la, nui ke kaumaha o kona naau. Noi pinepine oia i ka poe koa e pepehi mai ia ia a make, aole lakou i pepehi. A i kekahi la lalau aku la ua wahine la i kana keiki ponoi, a oki ia i kona ai i ka pahi maoli, alaila, bailaia ke kino o kana keiki i ka wai, a ai ai, i kekahi o kona io, a huna iho la ia i ka mea i koe. A ike ae la kona poe hoalauna, i ka honi ana i ke ala, aia no ka ai maloko o kona hale, hele wawe mai lakou malaila, i ka i ana mai, "E haawi mai oe i ai na makou o hooluhi aku makou ia oe." Ae mai o Miriama, i ko lakou makemake. Haawi aku la ia lakou i ke kino bailaia o kana keiki. Kahaha ka naau o ka poe hoalauna, haalele wawe lakou i kona hale me ka makau.
            Pela, ua koia ka olelo a Iehova i olelo mai ia Mose i ka wa kahiko. No ko lakou haalele ana i ko lakou Akua, aole lakou i malama, kau mai oia i ka poe mamo a Iseraela, i keia mau mea a poino nui ai, a pau lakou i ka make, a pau ko lakou kulanakauhale i ka anai ia, a o ka poe i koe, e hele liilii ana, i keia wa e noho nui kakou ma na aina a pau loa. E pau kona olelo oluolu, a me kana olelo weliweli i ke koia. Nolaila, he oiaio maoli ka make mua loa o ka poe hewa. Aole lakou e pakele. "Mai kuhi hewa oukou, aole ke Akua a hoomaewaewaia'ku; no ka mea, o ka ke kanaka i lulu, o kana hoi ia e ohi mai."
 

NO KA MALAMA I KA LA SABATI.

            Manao ae la kekahi poe, he mea oolea ke kanawai o Iehova; E hoomanao i ka la Sabati no ko lakou makemake i ka lealea a me ka imi waiwai. Manao no hoi lakou, he paakiki ka Haku i kana kauoha ana mai, e haalele i ka hana a me ka imi waiwai i ka hapa hiku hookahi o ka manawa. Aka, aole lakou i hoomanao i na hapa hiku eono o na la ana i haawi mai ai no lakou iho.
            Kamakamailio pu kekahi kanaka haipule me kekahi kanaka malama ole i ka la Sabati i ka hewa o kana mea i hana'i; i aku la ia, ina paha ia'u na hapawalu ehiku, a i ko'u halawai ana me ke kanaka ilihune, i haawi wale au i eono hapawalu nana, pehea la ia? I mai la kela; ua lokomaikai no oe, pono ia ia e aloha mai ia oe.—I hou aku la ia, ina paha i huli mai ua kanaka la a pepehi mai a hao mai ia'u i ka hapawalu hookahi i koe, pehea la ia? I mai la kela; ka, ua hewa io, pono ia ia e make. I aku la ia, ae ka hoi, a ua pili no hoi ia oe, o oe no kela kanaka!—Haawi wale mai o Iehova i eono mau la no na kanaka, na lakou e hana, a e imi i ka ai a me ke kapa a me ka waiwai e pono ai ke kino, a hookoe mai oia ia ia iho i ka hiku o ka la; aole nae oe i walea malaila, ua hao aku oe i ka Iehova ma ka imi waiwai ana i ka la sabati. Pehea kau mea e loaa'i? Pilipu iho la ua kanaka la.
 

NO KE KUAI.

            I keia ulu moku, he kanakolukumamakahi moku i ku mai ma Lahaina nei. Aole i like loa ko lakou kuai ana. Aka, ina i hoohalikeia, penei paha ka pololei o ko lakou kuai ana.

Hookahi moku.

            40         Pahu uala,         80         Dala,
            20         Pahu Uhi            60         "
            20         Kao                   40         "
            200       Ipupu                20         "
            200       Kakipi                20         "
            300       Ipu ai maka       20         "
            20         Palahu               20         "
            200       Wahie               14         "
                        Maia                 20         "
            1          Pahu papapa      6          "
            2          Pahu Ualakahiki 6          "
            20         Moa                  5          "
                        Na mea liilii        20         "
                        I ka hui ana       331       dala.
            Oia na mea a ka moku hookahi i kuai ai. Ina pela ke kuai ana o na moku a pau i ku mai i keia mau hebedoma; alaila, he 10,261 Dala, maloko o na mea i lilo. Aole nae lakou i haawi nui mai i ke dala. Ina o ka lole wale no, alaila he 10,261, anana lole. A o ke dala hoi o ke alii 310 ia. O keia kuai ana ea, he mea ia e waiwai ai ka aina. He hooikaika pono ia. Aole papaia mai maloko o ka olelo a ke Akua. Aka, o ke kuai rama, o ke kuai baka, o ke kuai hoonui, he mau mea ia e pono ole ai ka aina.
            E hooikaika kakou ma Maui nei, ma na mea pono, aole ma na mea e pau ai ka waiwai, aole ma na mea e haumia ai ka aina, aole hoi ma na mea e make ai ke kanaka, a me kona uhane.
            O ko'u manao ia ia oukou i na haumana o ke kulanui, a ia oukou? I na kanaka o Maui nei.
 

            KE ALELO. He mea kolohe loa ke alelo kanaka. Ke i mai nei o Iakobo, "He ahi no ke alelo." "Ina i manaoia kekahi he haipule ia, aole hoi oia e kaulawaha i kona alelo, ua lapuwale kona haipule ana" Eia ka pono o ka pani paa loa i ka waha, aole olelo wale aku, a loaa ka manao maikai, alaila olelo, aole nae e olelo nui. I nui ka noonoo, i hapa ka olelo, oia ka pono.