Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 17, 8 August 1834 — NO KA LAMA HAWAII [ARTICLE]
NO KA LAMA HAWAII.
E Aneru, Manao au e hai aku ia oe i ka ilihune o Maui Hikina, a me ka hemahema o kolaila poe kanaka, ke haawi ole ia mai kekahi poe misionari hou. O kela hebedoma i hala iho nei, hele au a puni ka aina. Ua paa ka manao o Mr. Limaikaika e noho ma Haiku, ma Hamakua loa. Pomaikai kolaila poe kanaka i ke Akua, i kona ae ana mai i ko lakou makemake. Manao au he wahi maikai o Haiku no ka noho ana o kekahi misionari. Aole nui loa kanaka malaila, aole noho paapu, aka, e hiki no i ko Hamakua poko kanaka ke hele ilaila i ka la Sabati; a e hiki no i ko Haliimaile poe, a me ko Makawao poe, ke hele ilaila i ka la Sabati. A i ko'u manao he nui no kanaka, ke hoakoakoa lakou i kahi hookahi. E pono kakou e na hoahanau, ke pule i ke Akua, i kokua mai oia mamuli o keia manao. E haawi aku ia lakou i ke kumu e kuhikuhi imua o lakou i ka pono a me ka hewa. I ko maua me Mr. Limaikaika hele ana a puni ka aina, nui ko maua makemake i kekahi poe misionari hou. Manao maua, aia no ma Koolau, ma Waianu kahi maikai e noho ai kekahi. He aina pali o Koolau. He aina ua, oluolu no nae. Ma kahi kokoke i Waianu, kanaka no. E make ana kanaka olaila no ke kumu ole. Aloha ino i ko lakou noho ana pela!
I ko maua hiki ana i Hana, ua akaka loa ka pono o ko kekahi mau kumu noho ana ilaila. Manao maua elua kumu ka pono. Ma Wananalua kekahi, a ma Hamoa paha kekahi. He aina maikai o Hana. He oluolu no, a nui na kanaka. Ua noho paapu lakou. Eia ka mea e pono nui ai. Makemake no o Mr. Limaikaika i ua aina nei, hookahi mea wale no e poino ai, o ka loihi o ia aina mai kona poe hoahanau aku.
Mai Hana aku a Kipahulu holo maua ma ka waa, a pae ma Maulili. Kanaka no ma Kipahulu. Makemake no lakou i ke kumu, a i ka hele ana a kekahi malaila, ma Maulili kona wahi paha e noho ai. Kanaka no ma Kaupo. Aole maikai loa ka aina. He aina aa, aole wai kahe. He wai no ma Mokulau, ma ke kihi o ka aina: aole akaka loa kahi maikai e noho ai ke kumu o ua aina nei. Ma Puumaiai paha; ma Mokulau paha. Aloha ino i kanaka o Kahikinui! He aina ino loa. He aa, he wela, aole wai ono, aole ai, mauka wale no ka ai. Kawalawala na kanaka. Aole pono paha kekahi misionari malaila. Pehea e ola'i kolaila poe? He aina wela no hoi o Honuaula. He aa, he ino ma kahakai. Kanaka no he nui wale. E hiki paha i ke kumu ke hoomanawanui a noho malaila, no ka mea, he nui no ka poe e make ana ma ia aina, no ka ai ole o ka uhane. Eia ka hemahema o ka aina o Maui Hikina. Aloha ino i keia poe kuaaina. "Pehea lakou e kahea aku ai i ka mea a lakou i manaoio ole ai? pehea lakou e manaoio aku ai i ka mea a lakou i lohe ole ai? a pehea lakou e lohe ai i ke ole ka mea nana e hai aku? A pehea lakou e hai aku ai, ke hoouna ole ia'ku lakou?" Kou kaikaina, GERINA. Wailuku, Maui Hikina. Augate 4, 1834.