Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 20, 20 September 1834 — Page 1

Page PDF (207.67 KB)

KA
LAMA HAWAII.
HE MEA IA E HOOLAHA IKE, A HE MEA HOI E PONO AI KE KULANUI.
"I naaupo ka uhane, aole ia he maikai.".................NA SOLOMONA.
Makahiki 1. MAUI, LAHAINALUNA, SEPATEMABA 20, 1834. Helu 20.

 

HE KOUGA.
 
NO KE KOUGA.

            Ua like ke kiekie o ke Kouga me ke kiekie o ke Leopadi, aka, ua oi aku kona loa a me kona puepue i ko ka Leopadi. Elima a me ka hapa kapuai ka loa o kona kino, a elua a me ka hapa ke kiekie, a ua like ka loa o kona huelo me ka hapalua o kona kino.
            Ua like kekahi ano ona me ko ka popoki, a ua oi aku kona nui mamua o ko na holoholona ano popoki a pau ma Amerika.
            Ua like na helehelena o ke Kouga me ko ka popoki, a me ko ka Leopadi. Ua loa kona kino, a ua haahaa; ua uuku kona poo, ua loa kona huelo, a o kona mau niho a me na maiuu ona, ua oi, a ua ikaika.
            Ua ahinahina ulaula kona huluhulu; he eleele ulaula nae ma ke kua a aneane keokeo no. O na pepeiao ona, ua eleele mawaho, a maloko, ua keokeo olenalena.
            Ua loaa ia holoholona ma na ululaau nui ma Amerika. I ka makahiki mamua aku nei, nui na Kouga ma ka aoao hema o Amerika huipuia, a ua loaa no hoi ma ka aoao akau. I keia manawa hoi, ua kuaia ilalo na ululaau, nolaila, ua holo aku ia holoholona, mauka lilo, ma na kuahiwi, a ma na kahawai, malaila wale no e loaa ai e noho nei.
            Ua hae loa ke Kouga, e like me na ilio ano popoki a pau. Ua hihiu loa, a o ke koko kona puni. Ua maalea loa kona kaua ana, a moe malu no ia e like me ke Tiga a me ka popoki, a kolo malie paha, alaila, lele koke a paa ia ia na mea ana i lele ai. I kekahi manawa, pii oia maluna o ka laau, a kakali malaila a hele e ia, kekahi holoholona, alaila lele koke aku ia a paa no.
            O ka io o na holoholona, oia wale no ka ai a ke Kouga, a nana iho no e pepehi. Luku loa oia i na hipa, ke loaa lakou ia ia. E like me na holoholona ano popoki a pau. I ka po no kona imi ana i kana ai, a moe malie no i ke ao, maluna paha ma ka laau, malalo paha maloko o na laulaau.
            Ma ka huluhulu ka like ole loa o ke Kouga me ka Leopadi; ma na helehelena ua like. He ahinahina, ulaula ke Kouga; he olenalena ka Leopadi me na kiko eleele. Ua loloa ke Kouga, a ua uuku kona poo. Aole pii ka Leopadi maluna i na laau. Ma ka hihiu hae loa ua like ia mau holoholona, he ikaika no nae ke Kouga.
 

Honolulu Sep. 9, 1834.
            Eia malalo nei ka manao o kekahi ma Honolulu. Ua loaa iho nei kana palapala. He poe ike maka kakou i ka hope o ka hookamani a me ka hewa. Poino ka poe i huli hou i ka hewa i keia ao, a poino loa hoi i kela ao. Auhea ka waiwai o ka hookamani? Pokole wale ka lealea o ka poe hewa aole liuliu a hiki mai ka manawa i uluhuaia'i ka naau. O ka aoao pono, oia ka aoao oluolu, he hope oiaio kona. Pomaikai ka mea i loaa. Penei ka palapala ana.
            "Ua make iho nei he mau ekalesia ekolu. Ua hiki mai ka hoopai ana i ka ekalesia a ke Akua; aole nae i make ka poe hewa. Ua kau ae la ka lima o ke Akua maluna o ka ekalesia me ke ano o ka mea pepehi la, a he pono ia kakou ke manao aku.
            Aia no ma ka hewa ke alii a me kona kaikuahine. O aku no ke alii i kekahi punahele ana, a eha; o ka lili paha ke kumu. E haunaele auanei ka poe hewa kekahi i kekahi.
            O kela la Sabati, oia ka makou la ahaaina a ka Haku. He anaina nui. I kekahi mau la mamua o ka ahaaina, hai mai la kekahi poe, eha paha elima paha, i ko lakou hewa, o ka ona rama; a lele iwaho. I mai la kekahi, "Ina he pono ia lakou nei ke lele iwaho, nohea ka poe huna, aole i hai mai." O ka maopopo no ia, ua hewa kekahi poe e ae, a huna i ko lakou hewa. Ina maemae ka poe ekalesia ea, aole o'u hopohopo iki i ka hewa o ia aupuni. Aka, he makau nui ko'u i ka hewa nui o ka poe ekalesia; ua like paha me kekahi poe mawaho, aole kawalawala. Pono i ko waho poe ke ninau mai, "Heaha ka oukou mea i oi e aku ai?"
 

KA MOOOLELO NO KA EKALESIA.

ยง          6. No ka make ana o Setepano.
            I ka makahiki o ka Haku 35, ku e ka poe Iudaio ia Setepano, i kekahi o ka poe Diakona. I kona hai ana i ka olelo a Iesu me ka inaina ia ia, no ia mea, kiola aku la lakou ia ia mawaho o ke kulanakauhale, a make. A mahope iho, no ka hoomaauia mai e ka poe Iudaio, ua pau ka