Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 20, 20 September 1834 — KA MOOOLELO NO KA EKALESIA. [ARTICLE]

KA MOOOLELO NO KA EKALESIA.

§ 6.. Xfo la maie ana o Sclepano. I ka makahiki o ka- Haliu 35, ku e ka poe ludaio ia Setepano, i kekahi o ka poe> Diakona. I kona. hai ana i kaolelo a Jesu me ka wiwo ,o!e f Dui ko lakou a me ka inaina ia ia, ao ia mea, kiolaaku la lakou ia ia mawaho o ke kulanakaolinle, a hoiluku aku la lakoi» ia ia i ka pohaka a make. A aiahope no ka hoozuaauia.inaleka.poe ludaic 3 . ua. ha

poe iu:iaoiek> i i<a heo, a heie lakou a ia aina āku. a.ia aina aku: a i ko lakou liele aaa,-hai pine|.>iue lak )U i ka oLelo maikai. a nui ka noe i 1-ihe me ka paulele ia lesu. pela i mahuahau ae ka Icsu poe .haamana. 7. JSq ka lilo ana o Paulo i kahuna ,yuU. ' I ka makahiki o ka īlaku' 36, halawai pu •o lesu ine Paulo i kona hele aua i Oinnorseko e pepehi 'a īnake i ka poe haipule malaiia, a hoohanau hou mai lesui k»na naau. Mamua, Tse Parisaio o Pauio -Ua ikaika ikona-maneo ma ka a iao o Mose, a nuiko.na inaina ia lesu, a ine ka poe a pau i -pauleīe aku ia ia Ua ae aku ia i ka ma.•ke ana o Setepano; a no ka ukiuki loa i <ka lesu poe haumana, hoomaau aku la ia iakou a hiki i na kulanakauhale o na aina -e. A mahope iho, Ua akaka kona mihi -ana i kona hewa, nui kona aloha ia lesu a me ka poe haumana aua, a nui no hoi kajia hana maikai ana. 8. JVb ka hui ana i ka lesu olelo i ko ■na ainu e. I ka makahiki o ka Haku 41, hoouna 7nai ke Akua ia Petero i kekahi kulana- \ iauhale o ko-na aina e, e hai. aku ia Ko- j a-enelio i ka lesu olelo. A mahope iho, I iai aku la ka poe Innaolelo a pau ia lesu, .a me koea ala hou ana, i ko na aina e a pau loa. Ua kapaiao PaHlo, aio ka poe kanaka e, no ka mea, ua ho ikaika oia i knna hai ana'ku i ka lesu olelo i n'a kanaka a paii o na aiiia e, i haalel'e 2akou i ko lakou mau akiia hoopunipunij A nui no*ka poe. i paulele aku ia lesu>i ko iakou iohe ana ia Paulo. § 9. .Yo ka hoopaapaa ana okekahi poe 7io ka okipoepoe ana. I kamakahiki o kaHaku 49, hele mai la Eeekahi poe fudaio i ka poe hoaiiauau o ko aia aieae a ao aku ia lakou penei, "Ina .aole oukou« okipoepoeia e Hke me kaaoao o Mose, a->le hiki ia oukou ke ola." .He mea kau naha keia i ko na aina e, no ia mea, pii aku la o Paulo laua me Barejiaba i lerusalema e kamailio pu me ka poe iunaoielo ao kela-mea. A i ko lakou hoakoakoa ana me ka inan'ao hoopaa lakou i keia manao. u O ka okipoepoe a- ; na, aohe mea ia e ola'i ka uhane, no ia inea. aole pono no ko na aina e e okipoepoeia." A lohe ko na aina e, olioii ko lakou mau naau. § 10. *'Yb ko Pauh kaehele ana. Mai ka makahiki o ka Haku 50, a hiki ī ka makaiiiki 64; kaahelē o Paulo ma ia wa ji aku a ia wahi aku, e hai ana i ka olelo maikai a fcsu. Hele aku la ia i Korine?o, a rne Gala«ia, i Epeso, a me' Tesalonike, i Kolosa., a me Pilipi, i Makedoeia, a me Roma. !, a ku'nilu oia.i ka ekalcsia ma Korineto, m Rjma, ma ia wahi aku īa wahi akn. INo kona hooikaika ana i kela hana maikni, ku e" mai ka p;»e Ii:ua;o ia ia, me ka imi nui i kona make 2v a ' mahope iho, i kona huli ana ia Kaisara e h >ok«bkoloia'i uā hoounāia oia <e k.i poe ludai*) i ke Alii nui o Roma. I kona hoio aua, mai make ia, a me ka poe- ? h •! > pu »ne ia, i ka :,oaTia. I kona hiki ana i noho oia fnalaila i na makahi-

kieiua, alaila, hoi-mai ia i Epeao, a mo I Kolosa, a hooikaika hou aku i na hau)v.au&. a pa«. I ka makaliiki o k«. Haku 6ō, hele hou aku la o Paulo i Roma, a ua make la malaila i kona poe ene'»i,i ke au ia Nero ; , ke Alii nui o ka poe Ronia. § M. JVb ke hooalii ana o At»*a, a kona hoomoMi ana >i ko ' J īesv, ekalesia. I He alii ino loa o Nero. No kona hewa , mii o ka naau, ua kalniia e ia, o Roma o 1 kela kulanakauhale nui, a naui loa. A mahope iho, ua niakau ke Alii i ka huhu a me ka inaina o kanaka, no ia mea, niania wale aku ia i ka poe haipule, ua nui ka poe o lakou i make. CJa naake kekahi poe ina ilio hihiu; ua make kekahi I poe ma ke kea, a ua make kekahi poe i ke ahi. Ua kaulia o Petero ma ke kea j me kona poo ilalo a make. No ka naau ■ | haahaa, makemake ia e kaulia pela. ! Aole nae e hiki ia Nero, i ua Alii ino la> j ke hooemi ika poe haipule. Mahuahua i no lakou i kēla la i keia la a palahalaha ae ; la ka ekalesia ma na aina a pau, no ka j mea, ua kokua mai ke 'Akua i kona poe j kanaka: pela, ua olelo ia, "o ke koko o i ka poe haipule, oia ka hua o ka poe ekalesia. MOKUNA 111. Mai ka luku ana o lorusaiema, i ka makahiki o ka Haku 70 a liiHi i ke aHi ana o I Konesetine i ka inakaibikr3o(>'. ; § 1. JVb ka hooalii ana o Vtstpasiana 0 nie Tllo. Pomaikai ka 'poe Rbma, a me ko lesu ekaleaia i ke alii ana o a fnp ! kana keiki o Tito. Aoie la'ua'ike'pouh iji lesu; a«'le paulele aku ia ia. 'aku. he inan Aui naauao laua, aole' lauai ae aku i ka honmaahia mai o ka ekaiesia e ka poe euemi. He lVahi Nieh no ka moōplelo ekaīesia. Pehea ka poe lunaoMlo'mahope o ka make ana o :?etepano? I ka mak'aĀiki hea ka huli ana o Paulo? Pehea kona aRo mamua? Ua hoouna mai k-e Akua ia Petero ia i wai ? Pehea mahope iho ? Owai ka lunaolelo no na kanaka e? Owai ka i hopaapaa no ka okipoepoe ana? Heaha ka manao . paa a ka poe lunaolelo? Aia la i hea o Pauio i hele aku ai mai ka makahiki 50 a hiki i ka makahiki 64? .Nokeaha oia i hele aku ai? Owai ka poe ku e mai ia Pauio? Ua huli oia ia wai? Ai la i hea i make ai o Paulo? I ke au ia wai' Healia ke ano o kela ālii? Heaha kaaa hana ana i ko ka ekalesia? Pehea ko Paulo laua mePelen) make ana? Pehea ko Petero make ana? Ua hooemūa mai ka ekalesia i kahana ino ana rnai o Xero? Peheake alii ana o Vesepasiana, a me Tito ? Ua ike poao an&i lauu ia lesu: