Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 25, 26 December 1834 — Page 3

Page PDF (245.95 KB)

LAMA HAWAII.

 

ua poe hoolimalima pepa la, iuka o Lahainaluna, a hiki i kauhale o kamaaina kahiko olaila. Ninau aku la lakou, i kamaaina kahiko; Eia la mahea ke ala e hiki aku ai i kahi o Aneru? I mai la kamaaina. Aole no ka oukou i ike? I aku la hoi ka poe hoolimalima. Aole. Ninau hou mai la na kamaaina. Nohea oukou? I aku la ka poe hoolimalima, no Olowalu. I mai la ka poe kamaaina ia lakou. A, heaha ka oukou o ka hele ana mai nei o kahi loihi? I aku ka poe hoolimalima. He olelo. I mai la ka poe kamaaina. Make loa ka oukou hana ana i ka pepa. Aole me ka oukou ka Lahaina nei e hana nei la, he lole ka anei e hana nei, hele a pela ka oukou hana, make loa Lahaina nei i ka oukou hana.
            Aole o Lahaina nei manao nui i ka pepa. He lole ka Lahaina nei mea manao nui, he 20 pahu, hookahi apa, ninau hou mai la ua poe kamaaina la. Ehia olelo o ka pahu hookahi. I aku ka poe hoolimalima penei, 3 olelo hookahi pahu, 2 olelo hookahi pahu. Olelo hou mai la ka poe kamaaina, o ka oukou hooikaika ana, a; i ka pepa waha hamama; a; ina ua pono. No ka mea, oia ka mea i pili pono i ke kala. I aku la ko Olowalu, ua nui ia ia makou. I mai ko Lahainaluna, a heaha ka olelo i koe ia oukou? I aku ko Olowalu. He Anahonua a he helunaau, a me ka hoike hoikehonua no ka palapala hemolele. I mai la ko Lahainaluna me ka huhu, penei; aole no ka hoi o ka make loa o ka oukou hana ana. I aku la ko Olowalu. Aole makou i hele mai mai kahi loihi mai e e; he lole ko makou manao, i hele mai ai. Ko makou manao i hele mai ai; o ka mea pono a oukou i hoino ai, oia ka makou mea i manao nui ai, aole o makou manao nui i ka lole; no ka mea, he mea nahaehae wale ka lole, hookahi no la o nahae ka lole. O ka ike aole ana e nahaehae, e nana oe a. O ko Niihau o ko Kauai o ko Oahu, a me ko na aina a pau, eia ianei no ka ike; oia ko lakou mea i akoakoa ai a pau ianei. Alaila, olelo mai lakou me ka nawaliwali. Aole no ia o Lahaina nei manao ia mea; eia no ko onei manao ma ka lole, (O ko Lahainaluna ka i nawaliwali.) Pau ka hakaka ana i Lahainaluna.
            Eia ka hakaka ana i Lahainalalo. Hoi aku la lakou mai Lahainaluna aku a hiki i Lahainalalo. Kipa aku la lakou i kauhale, a ninau aku la i kamaaina. Aole o oukou wahi baka? Ninau mai la kamaaina ia lakou, heaha ka oukou mea e hoolimalima nei? I aku lakou; he olelo. I mai la na kamaaina ka inoa he lole ka oukou e hoolimalima nei. Eha hewa ko oukou kino. I mai la kekahi wahine. Hiki no hoi ko oukou uhane i ke lele iluna. I hou mai la kekahi wahine, aole e hiki ko lakou uhane iluna ke lele, he kamalii. I mai la ke kolu o ka wahine, ina he kanaka makua, hiki ko lakou uhane ke lele iluna. I mai la ka ha o ka wahine, aole e ole ka hiki o ko lakou uhane iluna ke lele, he kamalii, hapai pu ia ae no hoi ia me ke kino. I aku la ua poe kamalii, aole pela ko makou manao, ka hapai pu ia ae iluna me ke kino. O ko makou, manao o ka malama ma ka pono, oia ko makou manao. Ina oukou i nana he hewa kahi ma Olowalu, ina ua pono ko oukou manao, i i mai ai oukou pela, e hele pu aku malaila, me ko oukou manao; e olelo mai la, aole. Mai Lahaina nei no ke kumu o ka hele ana ae nei a Olowalu, olelo ae ia ia ia makou ma ka pono o ia ka makou i hele mai nei.

No ka pii ana aku.

            Pii aku la makou me ka olelo ana a makou i na olelo e make pono ai ka pahu one, ekolu pahu ina ekolu olelo pau no kakou a ekolu. Pau ka lakou olelo ana ia lakou iho. Hiki mai la kekahi poe hali one mahope mai o makou, noho pu iho la makou, a ninau mai la kekahi o lakou ia makou o Kahele kona inoa, he one aha ka oukou e hali nei? I aku la makou he one hoolimalima olelo ka makou. Olelo mai la kela, make hewa ka oukou hoolimalima ana, ia pepa wale no. Oia no ka hoolimalima i ka apa lole i mea wahi mai i ke kino. I aku la o Pepee, no Olowalu ia. Ua pono no i kou manao ina i hoolimalima oe i kou apa lole, a loaa mai, manao oe e humu i wawae, i palule paha, i puliki i Iakeke i kaukini i kamaa i papale i hainaka kilika, kaei ae la oe i ko ai, huki ae la oe i na pihapiha o ko palule, lawe ae la oe ia oe a aiku, manao iho la oe ua maikai ko kino, kilohi iho la oe ma ko aoao, a ma ko alo paha; aole e pono ia oe ke hele malie e awihi aku auanei oe i kekahi wahine, no kou manao ana ua maikai ko kino. Pau ko makou manao.
 

He manao no na 'lii

            Eia kekahi au i lohe ai, e hookawale ana lakou i na alii, aole o ke kane ia, aole hoi o ka wahine keia. Eia ko'u manao hooikaika ia oe e ke Alii. I kou wa i noho ai ma kou aina, a loaa ia oe keia manao e kau i ke kanawai, mai lawe papalua oe i loko o kou naau, aka, i hookahi no ou mea e lawe ai, o ke kanawai au i manao ai e kau, mai lawe oe i na mea pau wale o ka honua nei. Auhea oe e. Ina i hana oe i na mea a pau o ke kanawai, alaila, o ke Akua pu kekahi me oe, e hoike mai ana o Iehova kou Akua ia oe i na mea a pau au e makemake ai. Aka, ma kou lehelehe o Iehova, a ma kou naau o diabolo, ua pono ole keia hana ana au. I kou hiki ana mai, manao iho la makou he oiaio kou manao, a mahope iho, lohe iho la makou he aina kekahi hana au, nolaila, lilo ae la kou manao i mea ole. Ua pau keia.
 

No ka poe puhi baka.

            Auhea oukou e na haumana o ke kulanui? O ka poe ekalesia i puhi baka, a me na haumana puhi baka i komo i ke kulanui. Olelo mai ko Lahainalalo poe kanaka, ua haalele makou i ka baka, o ko Lahainaluna poe koe; lohe na kumu a kakou hilahila lakou.
Dek. 25, 1834.