Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 1, 1 January 1875 — Untitled [ARTICLE]

E lik« me ka-hoea ana mai o ka maka)iiki 1875, i panee emoole īa mai nei e ke aii nee naua oka manawa—i fcookabua ia maluna o ke kaa poai hoomaha ole) ana o keia poepoe; pelahoi e kaalo malihini akunei imua o oukou e ka Lahui Hawaii, he makamaka no ka oiwi ,pOnoj['a Kea; he kamaaina kupa i kuluma ia oukou e na makam.aka r a he ewe kanu- hoi no ka ai«A ake aloha i hoohihi ai. He muli keia no ka kakou " Lau Oliva" ka mea Hona na kipa mua ana'ku i maa ia oukou; aka, ua hoololiia ae ma ke pani ana ma ia wahi, he inoa hou, a h6 hopuna olelo makamae i laha puni, oia hoi "Ka Lahui Hawaii !" O kona mau hooponopono ia' ana, aia no ia malalo o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii nei Pae Aina, a o kona mau aiakai ia ana me na hookele ana imuao ka lehulehu, aia no malalo o na hooponopono mua ana i like me ko ka Lau Olim ; ua manao nui ia no hoi e hoakea aku kona mau kaAakalai ana fio nā pono pili laula i ■ ku i ka pomaikai holomua o ko kakou la- • hui, e like me na loina hoakaka a makou e waiho aku ai malalo iho nei. Ua hoalaia keia nupepa no ka pono holomua o ke kanT%a Hawaii, a no kona mau ftono hoohaiki ole ia ma ke kamakamailio akea ana, me ka pono kaulike o kela a me keia. He miLimiU hoi nana ka lawe haaheo ana i ka inoa ihiihi laha puni o na makaainana o na paemoku o keia waena kai hohonu o ka moana Pakipika, i pahola ia'ku e na elieu ahailono o ka manawa a puni ke ao, a makou e puana hou ae nei a mau ".Ka. Lahui Hawaii!" He inoa na ke kanaka aloha aina oiaio, aloha lahui, a aloha alii e haaheo mau ai nona iho, ano kona lahui; a e hamama ae no kona puuwai waipahe e hookipapumehana aku i ua inoa la me ka ae ole e luaiele ia i> «© ke komohewa, Ji l 'e rae ka akena ana o ke kanaka Pelekane uo kona Pelekane ana, a o ka Amerika hoi no kona Amerika ana, a o ka Farani hoi ia ia iho. a o ke Geremania hoi nona iho; pela no oe e akena ai e ke kanaka Hawaii no kou Hawaii ana, a e haaheo hoi, aole no ke kaulana a hanohano paha o ke kulana, aka, no ka iini makee i kou inoa lahui ponoi iho. Me ia ano makee aina, me ia ano makee lahui, me ia ano aloha i kou oiwi ponoi, a nīe ia ano makamae hoi i kou inoa laahia a me oe iho, me ia ano oe e mawehe ae ai i na ipuka oka punihaniha, a hookomo aku i ko kakou pokii o ka pupuu hookahi; i hookahi ke kuilima pu ana, ke kulolia ana, a hookahi ka u haele like ana ike "ana o Waikaee e." I hookahi ka luana ana, ka heahea like ana—he mai ! I hookahi ka manao a me ka hana, alaila, e nui auanei oe e "Ka Laiiii Hawaii " ia oe iho. —Me 11 a haili oka manaolana, e apo like mai no ko Hawaii o Keawe, hoi nona na kuahiwi koiuiui puluelo mau i na omaka wai oka hau Miihui—a e hiipoi aku iaia me ka puuwai pumehana o ke aloha oiaio; ko Maui o Kama hoi, ka aina iaia ka malu ulu o Lele, na wai eha, a me ka ua lawe a ka makani he ukiu, a i kauīaua ae ai lioi ia ka piko o Ualeukala e pulama aku no, nie ka leo o ka hoaloha kupaa e heahea niai iaia; aole hoi a Oaliu iiei o Kakuihewa, ka in>i iaia fta inakani waianuhea, i hoo} ia me ke ouaoua ona lau nahele mai na paHhulilua, e hoolawa ana i na omaka o ke onaona ma na paia o ke kulanaīkauhale alii nei—e hiipoi aku no oe ia ia, no ka mea, nou nei mau iwi i hooipo ia'i; ao oe hai o Kauai o Klepulukahoiiua, nou na kula, na awawa a uie na jtovu hauliuli, i hoonani ia me na kahawai elino* lino ona ululaau—e. hookipa aku ana no oe me ka Uh> aloha mai ka pane poo mai o j Waialeale ; aia oakou hoi ena moku ik ; ' ua hoolawa ia ng sne na puuw i piha i ua iini walania Wta oiV»

ke one hanau—aole no i kanalua la ko oukou mau maka hoalohaloha me na lima maāftW'aTea. A ke waiho aku nei makou inma o oukoū, me na paulele ana i ko oukou mau hookipa aloha ana'ku, i na kulana nui o ko makou hoala ana i keia pepa, a me na loina hoakaka: E wāiho aku no makoai na manao hoakaka no ka hoonaauao ana i ka lahuima ke āno oka noho kino- uhane. . A e hoeueu no hoi makon e hoolloihoi aki| ma na mea a pau e hooholo mua ia ai ko kakou mau pomaikai. ■ . .. .. E kokuano makou no nS mea a pau i ku i ka gono„ a e pale ikaika hoi i na kumua. pau e hookuemi hope ai i ka lahui. E hookuu akea aku no makou i kekahi o kona mau kolamu no na manao maikai a pau o ka lehulehu, a no na kukakuka ana hoi,V me na kalakalai olelo ana no na ninau ano nui a pau o kela me keia ano, i kulia iloko o ke au o ka manawa e panee ia mai ana. E haawi aku no makoiy na nuhou kuloko ano nui, mai na mokupuni a pau o ko kakou paeaina nei. E hoolawa aku no makou i na Auhou kuwaho o na aupuni nui me na mokuliilii mawaho aku o na kaiaulu q ko kakou palena ana mai. E hoonanea aku no makou i na maka maka me na moolelo, "na kaao, a me na anoai maemae imua o na maka o ka lehulehu. He mea no hoi na makou e mikiala me ka hoohala ole, kā hooikaika ana e waiho aku imua o oukou, na manao noka pomaikai o ka aina, ka holomua o ka lahui, ma ke aho hoopono, ka noho'na kuokoa, me ka lokahi. E hooikaika aku no makou no ka hoonipaa ana i ko kakou aloha i ka aina oiwi, a mena Alii hanau o ka aina, me kaiahui. E malama no makou me ka hoomanae i ka inoa, me ka pono-kaulike o ke kanaka, me ka hoopalaimaka a hoopilimeaai ole, ke kupAa kuolioa kiw pono 1 ua u . : nawa a pau. O na kue pilikiho, na hoopaapaa hakukole ana mawaena o kekahi a me kekahi, aole-loa makou e ae e auamo ia e kona ho kua. Ke papa loa ia aku na mea a pau mai kakau mai i na manao pili-kino 110 keiapepa. A inaluna ae o na mea a pau, e laweno makou i na huaolelo kaulana a ko kakou mau kupunai keehina no ko makou kulana, oia hoi: " Ua mau ke ea o ka aina ika Pono /" Me na welina paumako o ka hauoli raakahiki hou, ke panai aku nei makou i ke aioha kuhohonu o ka hauoli makahiki hou- " Hapenuia Pau Loa jcs- Hē mka ano nui no ka hooiiiiui ia'na o ko kakou kuokoā, a no ka hoomauia hoi o ko kukou noho na he aupani irtii i hoo}x>noj)onoia maialo o ke Kuiuukanawai, ka ike e ana, owai la ka nun e manaoia nei he a i ole, he ilhia oka inanaolana no ka hooilioa kalaunu o ko Hawaii Pae Aina. Ko ka m», ik>k® o keia wa anoninoni nui o ko kakoli ni, a iloko hoi o. keia wa hoolelehauli o na manaolana mawaena o ka poai he mea {>ono fu kakou ke makaiūa akahele loa ma na ano a pau, a inainaiuwa hoi a pau, no ko kakou kulana iua ko ano he lahui, a ma ke ano hoi be aumni alii. Ke nune nui nei kakou i keia wa ik ke emi o ka lahui—ke kau nei hoi ka hiaolelo Z/oon/« /.-(lAwi', me he lioku ah&ai la no na puuwai o ka lehuiehu—ke ala mau nei kakou e hoao e kinai ibo i na ino a me na„tj§.tvi e hoomimino ai i ka lahi4 c me ka hiki i** k*»*mai; e * * pi* aku hoi k?kahi i k* kuhuuk 0 m ma ka noho kalaunu, a e ike e^®

nui ?. Ke olelo nei makou me ka oiaio IK foa. I Ke nana aku nei ka lehulehu me ka i haawi pu i ko lakou manaolana maluna i o ke Keiki Alii, oia auanei ko lakou hoka aj&kai no keia hope aku. Ama ko makou ano waha olēlo ka khulehu, a iia iahui pomaikai iike hoi, nolaila, he mea poiio ia makou ke hoomahui akii; e h'oōmaikeike īa mai makou, a i ole,alaila 6 lild i tn&a'6noonob nuiiā, e hiili i hoa nona, a e hoopalau e ia hoi i keia wa ma-=-mua. o ka hiki ana mai o ka manawa Jcipono. No ka mea, oka wa kupono loa keia i oi ae ka māikai "no ka noonoo ana ia mea, i mea e hoolanaia ai na manao o ka lehulehu, o noho au&nei lakou iloko o ke" poluluhi o na hopuepue o ka manawa. Ma ke au ana ae iwaena o kakou nei, aole paha e loaa kekahi hoa hookahi i like ke kulana me kona, aka, ina ua nele maloko nei, alaila he- pono no ke imi ia mawaho aku o na palena o ke Aka hoi, aole no he hewa, ina maloko nei a mlawaho paha; oka mea nui wale no ka loaa ana o kona hoa kupono iloko oka wa maikai. Oiai, he au ko ka manawa e hiki mai ana, a o kahi kuhihewa uuku i hanaia ma keia mea, e lilo auanei! ia he mea nui e paoioi ai ko kakou noho ana aupuni malaio o keia lalani alii.