Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 4, 21 January 1875 — Untitled [ARTICLE]

Ma na lono a me na moolelo i hoike ia mai no ka ka Moi huakai i Amerika, oia mau no ke ohaoha o na mea e hoolaulea ai i na mamio; no ka mea, ina na walii a pau ana i hiki alii aku ai. ua halawai lua ole mai no ia me na liookipa pumehana ana a na keiki Amenka. Ua piha mau kona manawa o kela la keia la i na mea e hoolana ai i kona manao, na ike.ana, na lululima ana, na makaikai ana i na wahi kaulana, a me na wahi a ina hale nani hoi. I kahi wa ma na anaina pule, i kahi wa, ma na papaaina, a pela aku ; aka, o ke kunu aim, oia wale no paha ka mea nana i keakea rnai i na "hoolaukanaka ana o kekahi la, a me na lioohoihoi ana. Mai loko mai o kana mau hopuna olelo ponoi i pane aku ai i na Komite hookipa o ke kulanakauhale o Nu loka, ke puana ae nei makou me ka hooia ana o kona manaoio no ia: " He huakai oliiōlu ka'u, a o keia mau hookipa ana, he mea e hoomanao ae ai au i na ake alii ana o ko'u lahui iiuku a mamao no hoi. ; Mai olelo loihi aku au, aka, na kē anu o ko oukou i ea lokoino i keakea mai ia'u e kamailio ! ho\\ aku." Ma ka la 18 o Dekemaba, ua hele aku oia e ike i "ka Āhaolelo o Ameiika Huipuia. E hoike ana kekahi mau nu[H?pa Ainenka 110 ke ano hemahenia iki o na lioohanohano ana, a o na hookipa ana hoi i ka Moi ma ka Hale Ahaolelo, aka, ma na olelo liookipi ua ku]ono i ka ii, a ke unuhi iho nei niakou malalo iho i ka moolelo pokule o ia mau hookipa ana : Mamua ae o ka hiki ana i ka hora 12, ua piha-u ae la na gale o ka Hale Ahaolelo i na Icde a me na keoniniana i ake nui e ike maka i ka Moi. Ma ka hora 12 ponoi, ua hoomaikai pule ia, a i ka pau ana o ka pule, ua komo mai na Senate me ka liope Peresidena mamua o lakou. He mau minut<i pokole iho, komo mai la ka Moi me na ukaii ona i alakaiia mai e na Komite o ko na ainae, ku ae la na inea a pau ilnna, alaiia, haawi mai la ka Luna Hoomalu i ka olelo hoalohalolia, penei: u E kk Alii :—Ma ka ooao.o ka Ahaolelo o Amenka, ke hooki|ta aloha mai nei au ia iloko o keia inau keena. O na Senetoa a me na Lunaniakaainana mai na Mokuaina mai, ua hui lokahi lakou iloko o na hookipi aloha ana mai ia oe, a no ka hauoli no kou hiki kino ana mai i ke Kapitala o ka lahui, o w auaiu i ka malihini a ka lahui. 0 kou hiki aua mai e ka Moi iwaena o inakou, o ka ma kamua kvia o ke k<rhi ana o kekahi alii ai-aupuni ina ka lejK» o Amenka, a he mea {Mihaohao no hoi mai ke komoliana mai ka lu lo iui, aole niai ka hikiua mai. Me he la aole he ulia oi ae i hiki ke hoomaemae i ka }x>maikai holomua o kou aupuni e ka Moi me makou nei no ke kt uetnria maiuua o keia ulia. 0 ka ulu hikiwawe ana o ka HepnlH'lika ma na kapakai kinnohana ka nu\i i hooakoa ia akil ai ko makou lanna ana me kou aupuui iiK»kupuni, a ua kotu>ia mai makon a }wu e ike akn i kou akamai, a me kou ]HMuaikui ma ke ano he Moi, a nie kou tnau |h>uo K\»i i htv>kiekieia nm ke uno he kanakiL l'a lu»olauloa ko ma-

kou lahui holookoa no ke ano makamaka 0 kou mau makaainana. Ke paulele nei lakou a hilinai hoi, e mau auanei ka luhia o naiauaa ana o na aupuni elua, e like me"le \<&\ nui e olokaa nei mawa--epa o kakpu, e hoohui ana hoi e 2nawehe a«a ia kakou." ; Ua ho&e ako ka Luniikanawai Alena 1 kona m*ftamina tJO ko ka Moi loohia ana i ke anu, a.ua ha hoi.kona leo e hiki ole ai ke pane leo aku, aka, ua heluhelu aku nae oia i na olelo malalo iho: E Mr. LuKa Hoomalu :—No kau mau huaolelo hookipa oluolu, ke mahalo nui nei au. No keia hoialona maopopo hoi oke aloha, ke waiho aku nei au i ko'u aioha i ka Hale Hanohano 0 ke Sen%te ame ka Poeikohoia. Ua'" ku!ikV loa rne na hookipa oluolu i loaa ia'u mai ke Keena Hooko mai o ke Aupuni, a mai na kanaka rnai hoi a i halawai pu me a'u, mai kuu wa i pae ai aekai oka Pakipika, a hiki i keia wa. Ke hoihoi aku nei au i ka mahalo no ka Lunahoomalu Hanohano, no kana mau olelo i'pili ia'u. Aka, oko makou liolomua ana ma ke ano aupuni, a me *ka hoonaauao ana, ua aie nui no ia i keaupuni ame na kanaka o keia aina. oko oiikou mau kanawai a me ko oukou hoonaauao ana o ka makou no iaj©~hana nei. Ke panai pu aku nei au i ka manaolana, tio ka hoomau ia a me ka ulu ana o na launā pili makainaka mawaena o na aupuni elua. Ua pomaikai nui au ika hui pu ana me oukou e na keonimana ma keia anaina/' Pela i pau ai na kukai olelo ana, a hoolaunaia, alaila, hoi aku la ka Moi a ine na ukali ona ika hale hotele. Maia po iho he ahaaina hula kai haawiia e ka Peresidena ma kona Hale, no ka Moi, a ua hele ae ilaila na ui a pau a me na nani o Wasinetona. Ma ka Ja 23 ka haalele ana ia Wasinetona, a ma ia ahiahi no i hiki aku ai i Nu loka. E hoike ana ka lono hope loa, ua oluolu maikai kona ola kino, a no ia kuniu e hcK>kaulua iki ia ai ka hoi koke ana mai, a hiki iloko o Feberuari, —e hiki ana 1 Kaj)alakiko ma ka la 25 o keia inalama, a i.ka la mua e haalele aku ai i ke kahakai gula no kona Home Mokupuni. 0 ka moku mianuwa An>erika Penesacola ka moku nana e hoihoi mai iaia. 0 ke Knikahi Panaihke ka mea 1 manao nuiia mai na Moi i hala a 'hikii ke au o ka Moi Kai.akaua, a ua hoouna niau ia he mau Ivonnsina imua o ke Aupuni o Amerika Huipuia, e noi e hana ia i Kuikahi Panailike mawaena o ke Aupuni Ilawaii a me ke Aupnni Ameirka, aole nae iae ia. Aka, ma ke kau ana ae lu'i o ke 'Lii ka Moi Kalakaua ma ia wahi, ua noomK) oia aole no e holo ana i na lie mea e ae, a ma ia mea, ua hooholo iho la oi;i maoli no ke hele a e hana ponoi, a waiho iho la i ke Kalaunu maluna o kona kaikaina. A i ka malaina o Hekemahi, ua lawelawe oia i kana oihana nvawiiena o ka Peresuleua Kalani a me na Kuhiua, a ua liooholoia kana niea i manao ai, ktx 4 nae ka waiho ana aku imua o ka Ahaolelo ; a ina no hoi e lux>holoia e like me ka Aha Kuhina, o ka wehe hamama ana no ia oka if>uka o Hawaii nei. Noiaila, 0 kana hana kaulana mua keia o koua wa i kau ae ai maluna o ka Nohoiilii, a auaiuo maluna o kona hokua, a hele aku me he ano Elele la e imi i ]x>maikai no ke Aupuni a me kona lahui. E Hawaii ponoi, oiai o ka wa kupono keia e jk4u ai i na kuli a e ulaa i na kula a n»e na awawa uliuli i na niea kanu o kt»la ano keia ano: e malanm a e hanai i na holohoiona o kela n me keia ano, niai ke lono hakui nei kakou no pono kanlike (Kuikahi Panailike) mawaena o kakou a me Amenkii, alaiku e hai.ini nui mai auanei na waiwai a |v\u i o kakou n*u; no ka nuii, ua wehe hamama akeaii ka ipuka e komo wale mai ai na wuiwki a jvau o waho niai, a pela no hoi na wai wai a jkiu o Hawaii nei ke koino aku ilaila; a e ike auanei kakou il# kahe a 1 wai o ka jK>maikai a me ka waVvai uui ; maluna o ka mea niahiai, a pela hoi ka mea hanai holohōīo! a o ke au e hiki mai , ana, a e ohi auani i i ke gula a nie ke dala, inai loko mai o lia kula a me na awawa momona ou e liawaii.