Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 9, 25 February 1875 — Kumumanao. NA REV. S. WAIWAIOLE. [ARTICLE]

Kumumanao.

NA REV. S. WAIWAIOLE.

Ileaha na ipu i hoomakaukauia no ka luku, i hoikē ia ma Roma 9:22.. Eia ka heluhelu ana nona mai ka ninau ? Ileaha hoi, ina e manao ana ke Akaa, e hoomaopopo i kona mana, ua hoomanawanui mai ia me ke' ahonui loa i na ipu i huhu ia, i hoomakaukauia no ka luku. Ua lo:ux mai ka ninau 110 ka welau hope o ka pauku, "lleaha na ipu i hoomakaukauia no ka luku." E hoike aku no au. O ka poe hana hewa a pau, o lakou no na ipu i hoomakaukauia no ka lukn ana. Penei ka mea i ike ia ma Ioba 21: 20,30, E ike no kona maka i kona popilikia, e inu no ia i ka huhu o ka meamana. (30) No ka mea, ua waiho ia ka poe hewa no ka la popilikia, a e lawe ia mai lakou no ka la e inainaia ai. Halelii 119:115, E hele aku oukou e ka poe hana hWa, mai o'u aku nei. Ilalelu 39:19, E pepehi io mai no oe i ka poe hewa, e ke Akua ; e na kanaka koko, e hele aku oukou mai o'u aku nei. Hal. 6:8, E hele aku inai o'u aku nei e ka poe hana ino a pau. Eia ka Solomona i olelo ai, " Ilana iho la o Iehova i na mea a pau, nona iho; 'i ka mea hewa hoi kekahi no ka la e poino ai. Sol. 16:4. Eia ka Iehova kauoha ia Ieremia, nana e wānana āku, " No ka mea, ke olelo mai nei o Iehova ke Akua o kaj[seraela ia'u penei; e lawe oe i ke kiaha waina o Ueia ukiuki ma kuu lima, a e hoohaiuu aku ia i na lahuikanaka a pau a'u e hoouna aku ai ia oe i o lakou la. Ielem. 25:15. A penei hoi ma ka Mokuna 18: 4, 6, 7 a me 10, A o ka ipu ana i haua'i nō ka lepo, ino iho la no ia iloko o ka lima o ka potera, alaila, hana hou iho la i ipu e, e like me ka makemake o ka potera e hana. (6) E ko ka liale o ka Iseraela, aole auei e hiki ia'u ke hana e like me keia potera, wahi a Iehova. Aia hoi, e like me ka lepo iloko o ka lima o ka potera, pela no oukou iloko o ko'u lima e ko ka liale o ka Iseraola. (7) 1 ka wa a'u e olelo ai no kekahi lahuikanaka a no kekahi aupuni, e uhuki, e wawahi, a e luku iho. (10) Ina e haua hewa ia imua o ko'u alo, a e hoolohe ole i ko'u leo, alaila e mihi no au i ka maikai a'u i olelo ai e hoopomaikai aku ia lākou. Eia hoi ka Pauio i olelo ai i ko Korineto, " Ua makaukau Iioi makou e hoopai i ka hookuli a pau." 2 Ivor. 10:10. A penei hoi ka Petero hoike ana mai, " Ua hiki uo i ka Haku ke hoopakelo ae i ka poe haipule m'ai ka hoowalewale ae, a e hoana e hoi i ka }»oe howa no ka la hookolokolo i hoopaiia mailakou." 2 Pet. 2:9. Eia ka Iesu i lioike akaka lea mai ai ma ke kanoha hou, " E ka poe i ahewa ia e haele oukou pela mai o'u aku nei iloko ke ahi mau loa, i luiomakaukauia no ka Piaholo a me kona poo anela.* % Mat. 2n:l I. Mataio 7:2t*, " Aole nu i ike ia oukou, o haele oukou pela mai o'u aku nei e ka pv>e hana ino a pau." Pela no ma Luk, Ma ka ike maojM>po aua i na pauku i kuhikuhi ia ua maopopo loa, o ka poe hnna hewa a pau he mau ipu lakou i h«»omakaukauia no ka luku mau h»a i:u A o ; ko lakou hopena, aia pu me ki» OiaUolo a me koua pxv auela. Kia ka uu'ā lioike hou aku, o ka mnna> wa e luku ia'i keia mau ipu. O ka inauawa no a ke Akua, i manao paa uiai «: e luku, oia iho la no ka wa no ka luku aua, e hko me ka una i paiapala i;i. A no ka la e ola'i, a no ka īa *• niake ai. () ka la hv>oko!oki>lo o ke Keikihipa a ke Akua, oia kona lae ulup« mai ai i na īpu miuaiio a pau ai.a i makemake ole ai. Nolaila. e uolu» nu ka makaala inau a hiki i ka hopena.

Kaena hewa e Paulina, aole i oo ka panin. Ma ka nupepa Kuokoa o ka la 13 o keia mahina v ua ike ia kou mau maiiao i knkulu ia ma ke kahua o ka ole, a he ole I<m no. Nolaila, aole he kulana naauao iki iloko ou a me na hoa ki«re, no ka hihia .e pili ana i ke kue ia Apigaila, oiai aole he mau kumu p#le i ikeia maloko o kou kukulu manao, e knlai ana i na* kumu hewa e pili paa ana maluna o ka mea i hoopiiia, Eia wale iho no ka oukou i hilinai ai, oia keia, no ka liana ole ana o Apigai!a Lka waiona, ma ia kumu i hookuu ia'i ka mea i hoopiiia. Ea! lalau loa oukou, o ka iiewa ka i ike maopopo loa ia, aole iho la ka ia he liewa, ea, 'mai hoohilahila ia oukou maloko o ka nupepa, e hoomaikeike ai i na wahi kukulu manao ano ole. | Eia na kumu hewa-maopopo loa, ua i pololei o Keoki ka hoike o ka aoao o ke I 'lii, na Apigaila no i kauoha iaia e hana i j ka waiona, he hewa ia nona; eia ka lua, kona haawi ana i ka waiona i kanaka; a eia ke kolu, ua hele kino oia a hoike maopopo loa kona ae ana'ku iinua o ka Aha Hoomalu. Aole a n ei keia o ka hewa io a moakaka lea iinua ou a me na hoa kiure nana i hookahuli i ka pono, a hooholo iho la maluna o ke kahua o ka nele, a me ka palnlu ana ae a pale i ka mana o ke kanawai i mea ole. Eia na knmu hoohalike e pili paa ai ka hewa maopopo loa. Kauoha o A' ia Iv e inu i ka laau make iloko o kekahi omolo, me ka ike no nae o A he laau make ia f i ka inu ana a mahope make o K, eia ka ninau, owai ka i hewa? o ka mea anei nana i kauoha, a p ka mea paha i inu ? Eia ka haina, o ka mea nana i kaiioha. Eia ka lua, na K i hoopiha i ka pu i ka pauda a me ka poka, ua manao ia i mea ki puaa, eia nae kii'o A i ka pu a-ki i ke- kanaka a make, eia ka niiiau, owai o laua ka i hewa, o ka mea anei nana i hoopiha i ka pu, a o ka mea paha nana i ki i ke kanaka a make ? Eia ka haina, o ka mea o A. Aia la, ua pili paa ka hewa maluna 0 ka mea i hoopiiia, nolaila, na mahalo piha au i ka Lunakanawai Hoomalu, a me ka Lunakanāwai Kiekie Kokua Alna i ke kapae ana i ka olelo hooholo olalau a ua poe kiure nei, a me he la, aia'oukou a pau iloko o ka hihio moeuhane i waiho mai ai 1 ka olelo hooholo imua o ke akea i mea heiK-hene ia. E Pauliuo, ma ko kukulu manao mua, eia na walii olelo ano ole au, penei: "I hewa no i ka lele mua, Eia ko eha ia nei, A puka aku hoi loha oe/" ! Eia ka ninau, mahea ilio la e eha ai, a e i lolia ai ? ole wale. Ea, no ka piha hapa | o kou noonoo, ike ole ai oe i kau mea t ! kamailio uei, ua like pu no oukou ine kej kalii pahu barela i piha hajia i ka wai, kii j aku kekahi a ke poo o ku pahu, hoolulilūli ! ae, nakeke wale no ka M ai, no ka pihaha ! pa, ina e piha pouo, aole e nakeke» peia J noji>e e Paulina, kakaui wale no kou waha j a wikiwiki e koke ma ka nupepa, 1 nolaila, e uoho malie oe e hoohaahaa i kou I wahi naauao iki, i pii ae i ke kulana luv > honu o ka naauao, e uana ae i ka p*n naaiiao i hele a piha, he pvv noho malu lakon. l'a oki au, me ke aloha i ka nupopa h\i I.a/ihL/liiieiuL I, Wii.iama, | Manamana, Fek —, 1$75. » Ke hooko aku nei mnkou i ka 'mea i oUloia rua ka pepa o kela pule, a eui.mai ka " Pepa Pauai uo ka I.ahii IIama kt ano he makaua mauawālea i ko makou |hv» makamaka. " Mai īa H. Kahauu mai, o Kalihi, i ioHe ai n\skou no ka hele ana o kekahi maw mea vlua, he kan«* tm* ka Honolulu aku a i KiH>lau, a i ka Uiki an* ■aku i Kah iluu i ka Pv>akahi iho m-i, hsulv aku la k.i wahiue mai inna aku o kona lio i a inake iv*a ; no\ i hai ia mai ka ino*

Ke waiho aku nei makou i na kolamu aho loa eha me ua huaolelo nakukole hoino a H. feahulu na ko makakaa e hukihuki mai. Ua oi pakiela'ku la kona pakika ma na " kiko " a pela'ku, a ina paha he hulu ko makou inp, la paha me keia ua olohelohe i na mokuna me na pauku Kanawai a ua makamaka nei< Ua hoike ia mai ia makou ka oiaio o na mea e pili anai ke Kamkela Hawaii ma Kapalakiko, a ua hoomaōpo- % po makou no ka pololei o kana mau han% a ke noi aku nei makou e hoih'oi hou ia mai na mea i hoopuka ia nona ma kapepa o kela pule. Ua loaa mai ia mau mea mai kekahi Hawaii i hoi mai nei mai ia wahi mai, a ua "jmi ia e makou mamuli o kana mau olelo hooiaio. * 23Ē* He ekolu poe hui puhi leo mele o keia mau po. 0 ka poe puhi ohe o ka manuwa Adimarala, he u lana malie " ko lakou, na keiki Hawaii hoi o ka Bana, he "lipolipo" hoi ko lakou, a o na iwa hoi o ke ana ahiahi o " Makika " ma, he " hooniponipo " maoli hoi ka lakou; nana'ku oe, nanea ka hoonuu ana i na momona o ka " Lahui Hawaii " i keia mau po, wahi a Bo»e, ko makou wiliki. Ma kalaa ko kakou Moi i ku mai ai, no ka ulnaoa loa o na kaiiaka ua hina iho la kekahi walīi keiki iwaena o ka huakai, a e ole kekahi wahine i holo aku a moe ibo.la maluna o kahi opio, ina ua pepeliilii. E malama e na makna i ka oukou mau keiki aole o ka hookuukau wale. Ua hoike aku 110 makou i kekahi kumunianao e pili ana i keia niea, no ka hoohemaliema o ua makua i ka lakou mau keiki. Ma ka po Sabati iho nei, i ka pau ana ae o ka halawai ma Kawaiahao, a hoi ka lehulehu. ua auwana aku keka- -■ -■ -■ ■ =£* + : . . ■ hi mau opio Hawaii a hoohaunaele aku la i ka maluhia o ko knla hanai, aka ua kipaku ia nmi lakou e ko makou makamaka maikai o k;i moku Hoku Ao. E na opio, mai hooinahui i na hana kolohe c> pilikia auanei na kino, eia no makou ke ao hou aku nei, me ke kahea nui aku i na lima o ke Aupuni e makmila, oiai aole i akaka ka man:iwa o ka enenn e hiki mai ai. E ala e na makai