Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 10, 4 March 1875 — Page 4

Page PDF (1.03 MB)

Na Ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili.

Halawai kakahiaka, la Sabati .... hora 10½
Halawai po ..... hora 7½
Halawai Apana auina la ..... hora 3½
Kula Sabati ..... hora 9½

NA KULA SABATI.
NA HAAWINA.
Ma r. 28.—Ko Iosua manao paa.—Iosua XXIV:13—15.

          13 A haawi au ia oukou i ka aina nona oukou i hooluhi ole ai, a me na kulanakauhale i kukulu ole ia'i e oukou, a ke noho nei oukou malaila; a ke ai nei oukou i kona malawaina, a me na mala oliva a oukou i kanu ole ai.
          14 Ano la, e makau oukou ia Ieho va, a e malama iaia, me ka manao maikai, a me ka oiaio; a e haalele oukou i na akua a ko oukou mau makua i malama'i, ma kela kapa aku o ka muliwai, a ma Aigupita; a e malama oukou ia Iehova.
          15 A ina he mea ino i ko oukou manao ke malama ia Iehova, e koho oukou i keia la i ka oukou mea e malama aku ai: i na akua paha a ko oukou poe kupuna i malama'i ma kela kapa aku o ka muliwai, i na akua paha o ka Amora, no lakou no ka aina e noho nei oukou; aka, owau, a me ko ka hale o'u, e malama makou ia Iehova.

——:o:——

          Eia na mea i ike ia iloko o keia mokuna. I ko Iosua hooikaika ana e hookupaa i ka lahui o Iseraela ma ka hoomana oiaio i ke Akua, i haalele ole lakou i ka pono mahope o kona make ana. Mamuli o keia manao ua kahea oia i ahaolelo nui, a hai aku la oia i na hana nui a ke Akua i hana'i no lakou a no ko lakou poe makua, pauku 1 a hiki i ka 13. Alaila, kauoha aku la oia ia lakou e malama i ke Akua, pauku 14. Hanaia iho la he olelo aelike mawaena o Iosua a me ka lahui, pauku 15 a hiki i ka 18. Hoopaa iho la ka olelo aelike me ka berita, pauku 25. Oia na hana a Iosua i hooikaika ai no ka hookupaa ana i kona lahui. 11. Ka hopena o keia moolelo, me ka make ana o Iosua me kona kanu ia'na, a me Eleazara, pauku 29—30.
          Mai ka pauku 13 a hiki i ka 15 ka haawina no keia la. Pauku 13, ua loaa ia lakou ka aina maikai me ko lakou luhi ole; na hai i kukulu a no lakou nae ka pomaikai; na hai i kanu, a na lakou e ai i ka hua.
          Pauku 14, ma ka hapa mua o ko Iosua haiolelo, ua hoike nui aku oia i na hana o ke Akua, he mau hana lokomaikai; ma keia pauku ke hoopili pono aku nei oia i kana olelo i ka lahui. 1. E haalele i ka hoomanakii. 2. E malama ia Iehova—ua malama mai ke Akua ia lakou. Aole no ka hoomanakii mai ko lakou mau pomaikai.
          Pauku 15. Hooikaika o Iosua ia lakou e koho lakou i ka mea a lakou e malama ai, me kona hai aku ua koho oia ia Iehova i Akua nona. Pela ko Elia ao ana, 1 Na Lii 18:21.
          1. He mea e pono ai, a he hanohano hoi no na'lii a me ka poe kiekie, ke hookauwa lakou no ka pono o ke Akua, a ke koho hoi lakou Iaia i Haku no lakou, e like me keia Kapena kiekie o ka Iseraela.
          2. E alakai na poo o na ohana i ka lakou poe a pau e koho pu i ka pono, a e malama pu i ke Akua.
          3. O ka poe alakai i ka lahuikanaka ma na mea kino, o lakou ke alakai mua ma ka malama ana i na kanawai o ke Akua e pono ai, e like me keia Alakai o ka lahui o Iseraela.
          4. Ina e hana ino na mea e ae, e koho kakou i ka hana pono no kakou iho.

          He nui na palapala i loaa mai ia makou mai na makamaka mai e mahalo ana i ko kakou nupepa: No ia mau olelo mahalo ke haawi aku nei makou i ko makou hoomaikai ana a piha, me ka hai pu aku no hoi i ko makou manao paa e hooikaika i lilo keia pepa i waiwai e pomaikai ai ka poe heluhelu, a i makamaka, a i kokua kupaa no na pono a pau o ka LAHUI KANAKA HAWAII.

KA HANA WELIWELI A NA POWA.

          "Ua haalele iho ka mokuahi Spark ia Canton,'' wahi a ka mea kakau nupepa ka Manawa o Ladana, "i ka hora 8 o ke kakahiaka o ka Poaono iho nei, me hookahi eepakeke haole oia o Mr. Mundy, me 300 pake. Ua holo aku lakou me ka maikai a hala paha he hapalua o ka loihi mahope, mawaho ae o Laukit, ma ka muliwai o Canton, malaila kahi i hoomaka ai ka powa e hooko i ko lakou makemake. He 20 a 30 paha ka heluna o na powa, a ua kau mai lakou mai ke kulanakauhale mai o Canton, ma ke ano he poe ohua, me na wahi lole wale no i ka ili, he mau puolo kakaikahi, a he puolo pahi me na mea make ka kekahi, i ike ole ia ia manawa. I ka hiki ana o ka moku i kahi i olelo ia maluna, ua hoomaka ae la na powa e hoala i kekahi haunaele mawaena o lakou iho no. Ua hooikaika nui ka malamamoku e hoopau i ko lakou mau ano huhu, aka, ua hooi loa aku lakou i ka walaau ana, me ka pioo ma o a maanei a ane e lilo i haunaele nui loa. No keia mea, ua hoomaka aku la ke kapena e hoomalimali, aka, i kona manawa i hoea aku ai o kona manawa iho la no ia i hahau ia mai ai me na laau, a houhou mainoino loa ia me ka pahi. Ua kau aku ia i kana pu panapana, aka, aole i kani iki aku, a ua hoomau mai la no na powa i ka houhou ana i kona umauma me ka pahi. Ua hemo mai la no nae ia mai na lima o ka powa, a hoi pololei aku la a kona rumi, a ua manao wale ia aole i liuliu, make iho la, no ka mea, ua loaa aku kona kino make, me ka lana o ke koko a puni kona rumi.
          Ua hooikaika o Mr. Mund y me ka makau ole. Ua hina aku la elua o na powa iaia, a e aumeume ana ia me ke kolu, a hou ia mai la i ka pahi ma ka umauma, hookahi moku i hiki loa aku i ka puuwai. Me keia mau pilikia ona, ua manao ia e ola ana no. O ka malamamoku me ke kupakako ua lele aku laua iloko o ke kai me ka mokumoku mainoino o ko laua mau kino. Ua loaa aku ka malamamoku mahope mai, a o ke kupakako, ua poholo koke no ia mahope iho o ka lele ana iloko o ke kai. He pake puhiahi me eha mau pake eepakeke kekahi i pepehi ia a make. Ua manao wale ia o kekahi mau powa keia mau pake eha, aka, mahope iho ua ike maopopo ia he mau eepakeke wale no lakou. Mahope iho o ka lilo holookoa ana o ka moku malalo o ka lima o na powa, ua pani ia iho la na puka oneki a hoomaka aku la e huli i na waiwai, ua manao wale ia ua hiki aku ma ka $10,000 ka huina dala i loaa aku. Mahope iho hoomaka aku la lakou e hao wale i ka waiwai o na ohua, me ka lima ikaika i na wahine pake i loaa mai ai na waiwai.
          He mau hora ko na powa paa ana i ka moku malalo o ko lakou mana a hiki i ka loaa ana aku o kekahi waapa pake e kali ana ia lakou, a kali aku la me na waiwai a pau a haalele mai la i ka moku. Na kekahi puhiahi a me kekahi pailata i hoihoi ae ka moku a ku i Macao i ke kakahiakanui o kekahi la ae; pomaikai keia mau kanaka i ko laua pee ana. Ua hai koke ia aku la keia moolelo weliweli i na luna aupuni, a ua hoomakaukau koke ke kiaaina o Macao e huli i na powa. Aole i ae ia na eepakeke e haalele i ka moku me ka haawi ole mai i ko lakou mau inoa a me kahi noho, a ua hoouna ia kekahi moku kaua Pukiki ma ka muliwai Canton. Ua hoouna ia aku ka lono i Hong Kong ma kekahi mokuahi i hoomakaukau ia no ia hana. Ua haalele koke iho ka Elk, a holo aku la i Macao. Ua hoouna pu aku ke kiaaina o Hong Kong he mau elele ninaninau. Ua haawi ae neei ka Hui Mokuahi he makana $2,000 i ka mea e loaa ai na powa. Aka, iloko o ka imi ikaika o na moku kaua Pake a me ke Pukiki, ua nalowale loa lakou.
[Mai kekahi pepa Amerika mai.]

G. WEST!

HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana hou ia no hoi na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia na kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii.  7-1y

          E KA LAHUI HAWAII.—He nui loa na mai pake. Eia ma ke awawa o Kalihi-uka e noho huikau nei me ka poe ola, he poe mai ua ino i ka nana aku, ua pehu ino na maka, ua ano e ka waha a helelei ka ili, ua ku i ka hooweliweli ke nana aku. Eia ka mea ino loa, o ka noho mai o keia poe mai mauka e auau ai, a e holoi ai i na wahi lole me na welu i paele iloko o ka wai; a inu aku ka lehulehu ma kai nei i ka wai, nolaila, eia ka wa pono e hookaawale aku ai i keia poe. Ua pau ka'u, o ka ke aupuni mai koe.  HEKEKIA.
Kalihi-waena, Oahu, Feb. 23, 1875.

MA RE.

F e b 4—mareia o Kinikake k me Kawelu w na Rev. H. H. Paleka i hoohui.
F e b 12—mareia o David Nahoolewa k me Kenakena w na Rev. H H Paleka i hoohui.
Feb 13 —ma reia o W. Kamahiai k me Malie w na Rev. M Kuaea i hoohui.
Feb 16 —mareia o Kahaialii k me Kawaiala w na H H Paleka i hoohui.
F e b 17—mareia o D Mana k me Emele w na Rev H H Paleka i hoohui.
F e b 19—mareia o Akoni k me Loke w na Rev. H H Paleka i hoohui.
Mar 1—mareia o Kanoa Kiekie k me Malao w na Rev H H Paleka i hoohui.

HANAU.

1875 Ian 2—hanau o Hakolo w na Kahalew me kana kane.
Ian 3—ma Kealakaha Hamakua Hawaii, hanau o Keaweikekahi k na Kekaimimiki w me Mataio.
Ian 10—ma Waimanalo, hanau o Umipukaioholani Kawelo w na J W Kawelo me Keapuni.
Feb 21 —ma Makapala Kohala Hawaii hanau o Rehela Kuamoo w na J Heanu k me Luukia w.

MAKE.

Ian 3—ma Wailuku make o Ioba Hakolo k.
Ia n 4—ma Iao make o Hipahipa w.
F e b 14—ma Waimanalo make o A Kahoukapu.
F e b 16—ma Waimanalo make o Miss Kamaunu liilii.
F e b 23—ma Waimanalo make o Kaalehu.
F e b 22—ma Pauoa make o Mrs. Kaaea Holani.
F e b 25—ma Waipilopilo Kapalama make o R Haliimaile w.
Ma Makaka Kau, make o Ruka w. Aole i akaka kona kumu o ka make ana.

NA BUKE
I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII
—ME KE—
KUMUKUAI O KELA ME KEIA.

BAIB ALA HEMOLELE NUI ILI GULA NANI me na kuhikuhi ma na aoao ..... $12.00
Baibala Hemolele Nui ili eleele kaekae wai gula ..... 5.00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula ..... 8.00
Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula ..... 4.00
Baibala Hemolele ili eleele ..... 2.00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi ..... 3.00
Kauoha Hou ili eleele kaekae wai gula ..... 1.00
Kauoha Hou ili eleele ..... .75
Kauoha Hou Hapa Haole ..... .75
Moolelo Ekale sia ..... .50
Haiao ili lahilahi ..... .10
Hele Malihini ana ..... .25
No ko ke Akua ano ..... .25
Hoike Palapala Hemolele ..... .25
Moolelo o Hene ri Opukahaia ..... .15
Hoike Akua ..... .25
Wehewehehala ..... .25
Ninau Hoike ili manoanoa ..... .50
Ninau Hoike ili lahilahi ..... .20
Kumumua Kula Sabati ..... .20
B uke Lawe Lima ..... .10
He Buke no ka Pope ..... .15
Ui Kula Sabati Helu 3 ..... .25
Ui Kula Sabati Helu 4 ..... .15
Ui Kula Sabati Helu 5 ..... .25
B uke Euanelio o Ioane Hapahaole ..... .10
B uke Wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano ..... 2.00
B uke Wehewehe Ano Mataio ..... 1.00
NA KAUOHA HOU PAKEKE.
Ili gula nani ..... 1.50
Ili eleele kaekae nani ..... .50
Ili eleele ..... .35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.
Ili gula nani ..... 1.70
Ili eleele kaekae wai gula ..... .65
Ili eleele ..... .50
NA HALELU PAKEKE.
Ili Gula nani ..... .50
Ili eleele kaekae wai gula ..... .30
Ili eleele ..... .20
Ka Hae Hoonani (Buke Mele) ..... .25
NA BUKE MELE.
Himeni Hawaii ili nani ..... 1.75
Himeni Hawaii ..... 1.00
Kumu Leo Mele ili manoanoa ..... .50
Kumu Leo Mele ..... .10
Li ra Kamalii ..... .25
Li ra Hawaii 1848 ..... .25
Li ra Hawaii 1855 ..... .25
Hae Hoonani ..... .25
Leo Hoomana ..... .20
EIA NA BUKE HAAWI WALE.
PALAPALA LIILII—
Helu 4—Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6—E hele i o Kristo la.
Helu 7—Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11—No ka hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16—Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Bapetizo ana.
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma ka huina o Alanui Betela me Alanui Kalepa, e kokoke ana i ka Hale Leta.  J. F. POKUE.
Kakaule ta o ka Papa Hooko o ka Ahahui Euanelio o ko Hawaii Pae Aina.

WIL DER & CO.,
(WAILA MA.)

AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU ME MOIWAHINE!
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na Lako Kukulu Hale
O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKAANIANI,
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI-LIILII,
AMI-LOLOA.
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Na Balaki Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna ae e kuai makepono loa ia aku no ke DALA KUIKE.  7-1y

Laau Ola, Laau Ola.
AIA MA KAHI O
DILLINGHAM & CO.

KA LAAU KAULANA A
BISHOP SOULE!
HE LAAU HAMO MAIKAI KEIA!
a ua kaulana iwaena o ka poe nana i hoao; he mea e ola'i
Ka Hui, Lumakeke, Kikala-hanee, Mau-i, O
a me na mai o ia mau ano.
UA HOAO IA KEIA LAAU A UA MAHALO nui ia. "He umikumamalua makahiki o ka oopa ana o kekahi mea, a i keia laau ua ola koke." Wahi hoi a kekahi, "He laau waiwai loa keia no ka hikiwawe o kona hoola ana." Wahi hoi a kekahi, "Ua pau ko'u hoomaloka, ua hoao au i na laau e ae a pau, aole i ola ku LUMAKEKE, he nui na makahiki o kuu kaa ana i ka eha, a i nei laau ua ola au, ola loa." Eia hou ka kekahi, "He nui na makahiki o ka waiho ana o kuu wahine ma kahi moe me ka mai, ua lapaau ia aole ola, a i ko maua lohe ana i keia laau kaulana, ua hoao ia, a ua ola koke ia iloko o na pule eono." E hoao ka poe mai i keia laau kaulana. Aia ma ka Halekuai o DILLINGHAM & Co., oia hoi ka hale o Kaimana.

Laau Kaulana
A KAUKA SUCH!

He laau e ola'i ke KUNU, ka eha o ka PUU, me ka HANO me na eha a pau e pili ana i ke AKEMAMA. Aia ma kahi o Dillingham & Co., ma ka Halekuai o Kaimana.
7-1 y

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA MARCHANT!

Poaha, Mar 11 ..... 5 pm ..... No Nawiliwili.
Poakahi, Mar 15 ..... 5 pm ..... Kaapuni ia Hawaii.
Poakahi, Mar 22 ..... 5 pm ..... No Hilo a me Kaunakakai malalo a maluna mai.
Poakahi, Mar 29 ..... 5 pm ..... Kaapuni ia Hawaii.
Ma keia hope aku, o na huakai a pau a Kilauea, e hoi mai ai mai Hawaii mai, aole e haalele ana ia Makena mamua ae o ka hora 7 A. M., aole hoi ia Kamaalaea a hiki i ka hora 9 A. M.
Uku Eemoku mai Honolulu aku
A hiki i Kaunakakai, a pela maluna mai ..... $5.00
" Lahaina, " " ..... 6.00
" Maalaea, " " ..... 7.00
" Mahukona, " " ..... 10.00
" Kawaihae, " " ..... 10.00
" Kailua, " " ..... 10.00
" Kaawaloa, " " ..... 10.00
" Hilo, " " ..... 12.50
" Kau, " " ..... 15.50
Uku kaapuni ia Hawaii, ..... 22.00
A hiki i na awa o Kauai, ..... 8.00
Uku kaapuni ia Kauai, ..... 12.00
Uku ohua Hawaii oneki, ..... 2.00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku- Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
SAMUEL G. WILDER, (Waila),
A gena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine.  683 3m 696