Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 10, 4 March 1875 — Untitled [ARTICLE]

. Ke Komith Kula Sabati o lloniutyla, e hoopuka ia ko oukou ninau ma keia puie ae, ua piha e keia helu o ka kakou pepa. Ua loaa mai ka moolelo o ka halawai o ka Aha. Euanelio o Hawaii K. a keia pul-e ae e hooj>uka ia akii ai. Ma ka Poakahi iho nei i lawe aku ai ke Kiluuea i ke Kiaaina o ka moku o Keawe. Ma na loho liope mai Europa mai i lohe ia inai ai ua niai a nawaliwali loa o Bisimaka, ke Kuhina kaulana o Geremania Ilui. Ma 'na la o keia pule, ua ike mau ia aku na keiki o ke kai, na manuwa e hoomaamaa ana ia I?ikou ma ka paikau ana makai o Ai naliou, Ma ka auina la Sabati 'iho nei i haalele ilro ai ka Moi i ka lai o Kou nei, a ukali ia'ku la e kek.āhi kaoo kane no na Pali ma kela liuli, a ma ka Poalua ka hoi ana mai. Ua ike iho nei makou i na Pooleta hou o ke aupuni Hawaii, oia ke kii o ka Moi Kalakai'a a me ko ka llooilina Moi Lklkiohoku. Ma ka nana aua, oka nani maoli keia. Ma ka po Poakahi i haule ai kekahi kanaka mai luna aku o kekahi o na moku manuwa e ku nei ma ke awa a make iloko oke kai. Ika auina la o nehinei ka hoolewa ia aua o kona kino kupapau.

I ka po Poakahi iho nei, ua lohe ia aku na leo uwauwa ma na hora liu wale o ke aiīmoo, he poe e liele hoohaunaele ana i ka maluhia o ka poe e moe ana, aka nae. ua makaala ae na niakai a hoomalu koke ; ua iohe mai makou, he poe koa keia poe hoohaunaele.

li.oko o ka pule i kaaliope ae nei i hele mai ai kekahi waliine mai Waikiki mai a i Honolulu, arona iho la i ka rama. hoi ana me ka oua ine ka hoopoina i ke keiki, i liiki aku ka luna i ka liome aole ke keiki, ua haalele uaaupo ia ! „ Nui ae la ka waha o ua wahine hilahilaole nei i ka uwe, i ka puolo i haule. Ahea pau nei naaupo ?

Hooi,e \Vaiox v. —Ive ninau m;ii nei oe, peliea la e pau ai ka ona iwaeua o keia lahui? Eia ka haina o kau niuau. E alakai i ka uo«»ih>o o k» lahui ma na knlana klekie, e hoo:na!amahūna aku i na kanaka. O ka ona kekaln o ua keiki o ka naaupo. a ua ike uui ia iwaeua o na poe o na kulana haaluia lo:i. K alakai i ka lahui iluua i pau ka ona.

M iluuā ») ke Kihuu'.i i kona lioi liojH' ana nui nei, v l.iwi-ia mai ai o !\. v. S. P. lloulu tn li K«)!tala iuai. ua lo.iiiia i ka ?iui a ua hoilioi ia'ku \u i i ka Halo Mii PupuK' e malaiua ia ai Ma Kaluaaha, Molokai. kahi a Mr. IKmilu i lawoiawoai i ka haua m imna ; mailaila aku hoi i l\;Mua|vili, ilaila kahi i loaa ai i koia jK»ino uui. Ho l\.i!.iw.ii hui kai malama ia e na anāiua o Ka\v li ihao a mo Kaumakapili ika p » la- S »lviti iho nei 0 Rev. S \Vaiwaittl.» o \Vai:uanalo kai kamailio ia jh> mamuli o ka oioh* ma 1 Na Lii IS 17 !S. "O oe r.o anei ka mt 4 a i h«.H»pilikia ika Is*T.ivla / I aku lu hv*i oia, aok* na'u i uo «i ihkia i ka N :a. Lt, aka, īuiu. ana ka ouaua u kou iuakuakauj

JE3r Ma ka po Poaha i ua malama ia ae £a halawai haipule no na kiila ma ke keena halawai o Kawaiahao. E! na opio e hoomahui ma na hana maikai.

£5Ē =B Ua makaukau makou e naawi i kekahi kolajnu no na haina ninau o kela me keia ano e haawi ia mai aiia e na makamaka, a ke jx>loai ia'ku nei ka le hulehu e hoouna mai i na ninau a. lakou i makemake ai e■ > hoomaopopo i nā ano nretia haina. Malalo iho ka haina o kahi ninau i haawi ia mai ia makou : t ,

" E Kamio—O kau i ninau mai nei'i ke kumu o ke kukulu ia ana i hale heiau no ka Moi Lunalilo ī inake ma Kawaiahao, oiai, ua ku mua no ka hale o ia ano no na'Lii ma Maemae ? Eia ka haina. —No ka mea, ua kauoha no o Lunalik) maloko o kona palapala hooilina e waiho ia kona kino lepo ma Kawaiahao."-

Pakele mai lilo i ka wai.—-Ia L. Kamalani i holo niai ai i Honolulu i ka Poaono iho nei, a hiki i Waiawa, ua pani ia kona alanui e ka wai kahe ma ia kahawai, a hiki ole kona lio ke hoau, Mahope nae o kana kali ana no na hora elua, hoao iho la ia e hoau i ka lio, a aneane pae ma keia kapa, kahuli iho la ka lio a wailio aoao no ka ikaika o ka wai, lele aku la o Kamalani a he pomaikai kona hāule ana iloko o kahi papau o 'ka' waiy īne ka paa ana o ke kaula oka lio rna kona lima; mamuli hoi o kona ikaika i hui pu ia me ka hooikaika ana o ka lio i pakele ai ua lio nei a pae i kapa. ': Ma kekalii holo ana aku nei a ke kuna JVetl Mere i Lahaina, ua ike ia e na ohua kekahi manu ano e mal-una o ka oneki me ka paa oka wawae ika nakii ia. I ka ninaninau ia ana, ua hai ia mai la he manu akua ka, ua makemake ia kekahi mea ma Lahaina e make, aaia maluna o ua manu nei ka make e hele aku la. Ua haawi ae kekahi o na ohua o ka moku he $5.00 i ka mea e koa ana ke hoolei 1 ka manu akiia iloko o ke kai, a i kekalu kakahiaka ae, ua ike ia akn ke kahu o ua mauu nei e huli

mai ana'mawaena o na pa-ipu a kau ohua, aole nae i loaa, kona akua. uUa heo aku la palia ilalo, kahi/o'na ohana raano ukua o laua." Pau ole no hoi kuhihewa ia oe e llupo.

Hk ahi a ! ua wela i ( oko. —Ma ka la 6 o Fel»eruari i kaa hope ae nei, ua kii mai ia na iima menemene ole o ka make ia David Nauiilimili ma kona home ma Pauoa, a hala aku la nia kela aoao o ka muliwai uui hohonu oka make. He mau mahina loihi kona o ke kaa ana i ka mai a hiki i ka va a kona Makua ma ka lani i kahea mai ai iaia e hoi ma kahi i hoomakaukau ia nona ma kela ao lanakila, kahi hoi e loaa ole'i ka make a me ka ehaeha o ke kino me ka uhane. He maleamaka oia 110 kekahi o ko makou liinahana. He makamaka heahea 110 hoi ina malihiui e hiki aku ana ma ka ipuka o kona hale, he hoalauna oluolu 110 hoi no na mea a pau. Ua haalele iho oia nia keia ao lie n»akual\ine ine na ohana iie lehulehu. Ke nmu lakou me ke kaumaha no ka luuluu i ke aloha o ka mea i haalele mai i ka pili a ka makua me kii launa olnolu ana me na hoii'loha e noho nei nia keia ao. Aloha ino.

| K like ine ka makou hoolaha mua [ nna, ua hoouol«o ia o Kev. M. Kuaea i Kaliu uo ka Kkak'siu ma Kivumaka|»ili i ;ka Sah.it i i liala ae uei, |uuiei na l;iwelavve ana; Wehe i:\ ua hafia e Kev. S. Waiwaiole; puīo hoouoho kalui ia llev, i\ K:u\wa ; I»ui• »K*K> ia Ivev» J. K. l*ojfue ; litna aloli.i ia Kev. 11. 11. Palek* ; kauoiia i ke knhu ia Kw. I>. W. Palek* ; kauoha i ia Uev. U Kamika I>. IX; pule : liookuu i ke kaliu. He moa l*ou loa iii lua> k ui ka ike :vua ua hookvuiu» ia ka pulv ! okahu niauuia oka liaiolWo; a ua hnohao makou no ia inea, mahoj>o o ka hāioWU> ia |»ule e pom» ai. llv iu'oā hou no lu>i ke ku ana uiai o ka moa pulo tna ke aK» }k»:ku o ke kaiiu i oh nuike kau aua m.ii i na liuui ine he mea U o a|H> uiai a T, a i i.a Ao'o kv>a lve loih>iv K haua loloi ia keia mau nu a e jk«ho ai

Kiaaina o MAUi.r~Ma ke ahiahiPoalua, la 2 o keia malama ikan aku ai ke Kiaaina Jno. M. Kapena a me kana le.de, maluna o ke kuna Nati Mele.

Nani ka ikaika. —Ma, ke awakea Poaba o kela pule, ua ike aku au i kekahi kanaka e haa ana ma ka lanai o kā Hale Leta, a e hoholo mm ana na kanaka eike i kona lea i ka hula pāha ? Ua mānab wale au o ke kaulana o Maui i ka huki i ka la q Punana; eia ka he ikaika okoa keia e huki ana i ka lanai o ka Hale Leta, e haa ana, e hehi ana na wawae, e kuhi ana na lima, e nui ana ka waha, a e liki ana; a i kuu ninau ana'ku i kahi poe, hai ia mai ana oia kekahi kiure kokua hewa i ka hihia o A. M., a o kona mea ka i pilja ai i ka inaina, no ka pololei loa oka ihe hopo-ole a ' Leakahele' ia ia, ma ka LAHUi Hawaii oia kakahiaka nui. Ā. puana ae la au me ka mino-aka, e pakinAku malalo o kana'hula. "■ Iloholo, hoholo, hooho lea'e r lloho palalu a lele mama'e, Me he kuihek4li, he naue olai, Ke hehi ikaika ko ia nei kapuai, A uwalaau me ka ulupa, Nonolo, nonolo, be lia ahi e, Owai nei ikaika ? kuailo mai." Auinala.

Ma ka lokomaikai o kekahi lede o keia kulanakauliale ua ae ia heluhelu i kahi mau leta mai Oregoiia mai, na kekahi poe kauaka Hawaii e noho la malaila. Ua paa pono ua poe inakamaka Ilawaii la i ka hana, a he oluolu maikai ko lakou ola kiuo e noho nei. Xo ko makou manao he pomaika? no ko lakou poe kini e noho nei ke loaa kekahi lono maikai no na hoa e noho la ina ka aina mamao, ano.ii ua loihi ka nalo ana o na maka o kahi o lako6, nolaila, ke hoolaha aku nei inakon i ko lakou maii inoa a me kalii i noho ai mamua. Eia iho Pipi, Waimea, Kauai ; Kama, Naonealaa, Molokai ; Ilaiii Kalalawalu, Manoa, Oahu ; Kamalo, Kipahulu, Maui; Kapela, Iloku Kanu, Hawaii; Pila Kekoa, Kealia, Kauai; Kalaauala, Kapaulu, Lahaina, Mani; Naliuiu, Kohala, Hawaii; Polale, llalawa, Molokai ; Ehu, Maunalei, Lanai; Malohi, Ilaena, Kauai ; «īohn Holo Naaholawaia, Kaupo, Maui; Kupanihi. lole, Kohala, Hawaii; J. S. Lono, Kapaa, Kauai. Ke noho mai nei keia poe a pau me ke ola maikai ma Oregona, aole nae i poina ko lakou aloha ike oue oiwi. Penei ka olelo hope o kekahi lela a inakou i heluhelu iho ai: " E hai aku ike aloha ona makamaka o kaua e noho ana iya na kapa kahakai o ke aupuui Hawaii, nfTT Hawaii o Keawe a hiki aku i Kaual' o Mano, 11 Ke liooili aku nei inakou no keia poe inakamaka na inanao malialo i hoopumeliana ia me ke aloha, a nie kekahi mau helu 110 hoi o ka Laiu I lIAW.MI.

| Eka Laih i llawaii.—l\:\ ua, makaui a mo ka wai ma Waimoa, apana o Koolau- ; loa, mokupnni O.ihu. Aia ma ka la 25 o Feb., ma ko kakalnakanui, i hoomaka mai ai na paka ua e hiolo ana ma keia aina a\rawa o Waiuiea noi, i ka nana aku aoie o kana mai ua mea he ua, ama ia |>o v he uui ka uila amo ka hekili. la po no i kalie mai ai ka wai, aale o kana mai ua mea he n ai. pau loa ka aina kanu kalo i ke kahe +ka wai. Ina nae e nana »kn i m «*U mauka o Waimea noi, ua liko mo na uioku okohola e Holo ana i ka uuv;iua; ke ku inai iioko oka wai. Aohe n*# U« kaHak* i poino, ua jvākele no na kanaka. Aia iua ka la o kei* ma* lama no % o ka oi aku i& o u* mea Iw na> a me ka wai, k+ u»« wtim»ka nei na k*n4ka ika aina, Hvuvi«a«ao ae la ta i ke »neU a k« p*H> hakn mele» oia k«a Akalū ati a ike i ka i« > o HiK> % Ka huea mai la na paihaa moew&i o uka." Aolo hoi i kanm mai ua mea he hue [viu K\l n:v v »M huli kalo, i manao nie ola a»ia ka wi. I a moku kaHawai, X ihoa ka |*ali M V ke manao nei kahi jhv c hele, no ka jh>uo i koe e noho iho ai, 2 kia ! pilikia o W:iimva «eL OleU» mal na kimia uii.i, akahi *iv> a ike ia na wai nni i kfU mau iwa. 0. M, lUwaukwa.