Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 16, 15 April 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII IULESIA NO KA LAHUI KAULANA O NA AU I HALA MA HELENE-ME KANA MAU KAAPUNI ANA I NA AINA MA KA HIKINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII IULESIA NO KA LAHUI KAULANA O NA AU I HALA MA HELENE-ME KANA MAU KAAPUNI ANA I NA AINA MA KA HIKINA.

MOKUNA. Vll—Hklu 13. CAHOPB iho o ka paina ahiahi nna iVJL a liuliu iki, u>\ hooowikal ae la o lulesia i na laai, a haulo aku la maluna o kahi moe i hoomakaukau ia nona 110 ka hooluolu ana 1 na maluhiluhi o kona kino, a uolo 110 i li.uliu, ua kau iho la ke koloka o ka hiaoioe paulehia malima ona. la po ana iho, ua pa inai la ke uhe makani maikai inahope pono o lakou nei, a ho mea e ka holo o ka moku maluna o kailikai. Ike kakahiaka moleliulehu o kekahi la ae kaalo nna lakou nei mawaho o na palena akau o Itaka, nn v k;i waiho no nae o lulesia iloko oka pauhia hiamoe, aole oia i ala iki mai kona lioomaka ana e moe a hiki mai ia nianawa. I ka ike ana o na luina o ka moku, ua hikl lakou i ka aina o ltaka. ua hooma* k.iukau Likou e hoolele ia luloma iuka, mo ka honla oie i kona hiaimn». Me ke akahelo loa lakou i hapai ae ai iaia nei a kau iluna o ka waapa, a hoo malie ioa aku la a pao \ka aina. LAwe ia'ku la koia a maUIo o kekahi knmu laau oliva. maioko o kekahi ana, hoomoe ia ibo La, ■a haahlo ia iho la keia me na waiwai a pau a ka Moi Alisiuosa i makana mai ai.

0 keia wahi, aia no ia ma ka aoao akau loa o Itaka, a he kakaikahi loa ka maalo ana ae o na moku malaila, a lie waouk\ia wale no. Ika huli hoi ana aku .o keia poe lniua lokoino no ko lakoa home, ua piha lakou me na manao hauoli no ka hikiwawe loa o ka lakou huakai, aka, i ka ike aua aku i ka aina, a hoomaka e komo aku i ka nuku o ke awa, 0 ka lilo ae la no ia o ka moku me na kanaka a pau o luna i pohaku, a ua olelo ia, ke kn.'la no ia pohaku a hiki i keia la. A mamuli no hoi oia mea, mau 'nei no ke kanawai maluna oia laliui, aole loa e haawi aku i kekahi o ko lakou mau moku i na malihini. I ke ala ana ae o lulesia, ua kau pono ka la iluna. Me ka hikilele o ka puuwai oia i hoomaopopo iho ai i kona kuiana, a alawa ae la ma o a maanei, aole nae ike kanaka aku. No keia mea, kukuli iho la keia a hapai ae la i kona mau lima iluna a noi ae la i ka lokomaikai o na lani e aloha mai iaia, " E ka puuhonua o ko ke ao holookoa, ano e aiakai aku i kau kauwa nei i haalele ia ma keia aina a'u i ike ole ai, a e haawi mai i ke aloha o kou puuwai, i paku a i alai hoi no keia waoakua neoneo kanaka ole." Ia wa ku ao la ia, ai ka hele ana aku e makaikai i ke ano o keia aina, aia hoi e waiho mai ana na makaua a ka Moi Alisinosa, a pane iho la, " He oiaio, he poe a|akamaka, a aole he powa a aihue paha kela mau luina." Oiai keia e ku hookahi ana e nalu ana i ka mea hiki iaia ke hana noua iho, .aia hoi ike aku la kewf i kekahi kanaka kahu hipa opiopio ano ui me kona aahu ano alii, e hele pololei mai ana imua o ia nei. I kona kokoke ana mai, aloha mai la iaia nei, a ua hoihoi aku Ia no hoi keia ike aloha. uE ke kanaka opiopio ano alii," wahi a lulesia, "he oluolu anei ia oe e hai mai i keia olulo, o ka aina hea la keia, a he wahi mokupuni uuku wale no anei ?" " Kupanaha," wahi a ke kahuhipa opio, " ke kuhi u.ei au ua ike ia e na mea a pau ko makou aina. He lehulehu no na pohaku, ahe olohelohe hoi ke nana aku, aka, im maikai no. He nui ka weuweu no na holoholona, a ua lawa hoi ma na mea no ke ola o ke kanaka, me na punawai huihui, na niuliwai nani, na ululaau waonahele, mo oa kuahiwi kiekie. Ua aioa o Itaka," I ka pae ana o ka inoa i ko ia nei mau pepeiao, he mea e kona hauoli, aka, ua komo koke iho la ka manao maalea iloko ona, a huaa iho la keia i na ano hauoli a pau, me ka huha. pu no hoi 1 kona ano iho. He luina illhuno au," wahi a lulesia, " maluna au O kekahi moku mai ka aina mai o Creto, a na ka ino i hoouele ia'u me ka moku ole, k pae mai nei ma keia aina." Ia manawa i lalau mvi ni ke kahuhipa i ko ia nei mau lima me ka heho o kana aka, a paiio inai la, " He oiaio, aia w«le no i ko akamai me ka noonoo nui 6 loaa ai kau mau hana maalea. Aole anei e hiki ia oe ke haalele ia mau hana au, oiai hoi ua manlahi oe ? Oua huaolelo oiaio ole no anei kau o haawi mua mai ana mahope iho o kou lanakila ana maluna o kou oue oiwi ? A e munao ana «nei oe ua naio a mo kou kulana ?" Huli hou ao ia o lulesia o nana, aia hoi ma kahi o ke kahuhipa opio, e ku aua kekahi kuikamahine nani, « hoomaopopo koke aku la uo ia i na hiohiona aloha o Mincva, ke kupua hoi nana i kokua mau iaia mai na <a kaua mai o Karioo, a hiki mai i na poino o ka īuoaua.

" M«i no i kou mau noonoo »nn e uluku i& o ka u uuu hana auo ole o Mi-

nevawahi a luleaia, "no ka mea, ma' ke ano i hoikeia mai ia'a he mea hiki ole ke ike aku o oe no ia, oiai raa na mai»a ano e, ua hookahuliia na helehelena, aua ano epnme na mea a pau. He oiaio, ua moeuhane mau Tiu no kau mau liana kokua ia'u a\ne ko'n lahuikanaka, a o ka mua keia o ka loaa ana mai o ka pomaikai nui e ike pono aku ai ia oe." I ka pau ana o ka lu!esia mau kamailio, na haawi mai la-.o Mineva i ka ike kaka iaia me ka noonoo knpono, a ia manawa oia i ike iho ai me ka hooia ana i kona home, a no kona piha Joa i ka hauoli, ua haule iho ia ia maluna o ka ilih'onna a honi iho la i ka lepo, " mahope iho o na makahiki he lehulehu o ka ehaeha a me ka poino," wahf ana, " e ītaka, eia au, he mamo no kou lahui Helene." MOKUNA VIIL KA LĪLO ANA MAI KA MOI A HB MAKILO—■ EUMEUSA A ME KE KAfiU HOLOIIOLONA TELEMACUSA. Aole no i hooloihi loa o Mineva i ka huna ana mai o ia nei aku i na ano o ka aina mai kona haalele ana iho, no ka mea, ua hoike aku la keia iaia i na mea a pau. ine ka hai pu aku no hoi i ke ano o kana wahine me ka lei a laua. " O ke ala e hiki aku ai i ohana a me ka halealii, aole no i hamama loa, aka, e hoea ana no oe ilaila, mahope iho nae o kekahi mau kuee kupikipikio. 0 ko halealii, ua hanle malalo o ka mana o ka poe alii lapuwale o Itaka a me na mokupimi aku mawaho, a mamuli o ko lakou manao paa ua make ōe, ke imi ikaika nei i wahi e loaa ai kou moiwahine Penilope |i wahine mare na kekahi o lakou. Ke noho hookahi nei no ka moiwahine, e hoomanao mau ana nou a rne ke kanikau mau. 0 kau keiki hoi, mamuli o ka ino nuiia e keia poe, ua haawi aku la au i ka manao auwana iloko ona i pakele ai, a ua hele aku me ka manao e imi ia oe, a iloko nae o kekahi mau makahiki kona nalowale ana, me kuu malama pouO no nae iaia, a i keia mau la iho nei, akahi no oia a huli hoi mai. Ke noho nei keia poe alii mo ka hauoli nae o ka manao ua make oe, ke uhaulm nei i na waiwai a kou lahui i hiipoi ai nau n:\ ko lakou Moi alōha j a inai kekahi kilii a hiki i kekahi kihi o Ilelene holookpa, ke noho nei rao ke kaiiikau mau nou ; koo wale no kau keiki, ke noho nei no oia me ka manao iana he la e hiki mai ana, e hoea hou mai ai kona makua, a e hoopai ia'i hoi ka poe hewa, a e hoolilo ia't nakanikau o Helene i mau mele hauoli." la vra, luaiw iho la laua malalo o kekahi kumu oliW e noonoo iina nae 0 lale«ia i ka mea knpono e hana aku ai 1 lanakila oia maluna o kona mau enemi. Ua pii ae la ka wela o kona inaina, a ua aneane oia e hoopnka i na hiiaoleio kopono ole, aka, hoomanao ae U uo ia, eia no o Mineva ma kona aoacs a he mea hiki wnle iao iaia ke ba«wi mai i na manao keu iloko e hke ne kana hana mau i na wa pilikia * pan. Ua ike a ua maopopo ms\ la no ia Mi* neva na mea a pau a loleaia e aoouoo nei, a pane mai la, uMeoeau me ko*u maq ik«ika a pau, ke hooko pōno nae oe i kau man hana. A i hoailona mawaena o kaua e hooko no au i kau mea i hai ae a i knmu hoi no kou hoolohe i ka'u, he naoa p<>no ia'u ke hoano e aku i kou kulipa, i ike ole ia'i oe e na kauaka. M Knfci aku la o luleaia imua ona, a kao mafla ko kopua Mineva i ke kino me ua Qelehelena auo e inaluua ona. Ui

lilo iho la keia he kanaka elemakule loa, aka, ua hoomau ia mai la no nae ke ano kulana 'lii, me ka ikaika noona ami, e hoike ana i ke auo o ke kanakaikaika a koa no hoi ina la opio. 0 na lole uani Iya ole a ka Moi Alisinosa i haawi 4 mai ai iaia nei, ua Jiookahuli ia ae ia a lilo he mau apana welu lepo, e like me ka poe auwana makiio ma na alanui ke ano, me ke kookoo ma kona lima. A haule iho la oia mai ke kulana moi a lilo'he mnkilo, e like me ka Tiresia i hoakaka mua ai iloko o ke anaina o na aka uhāne. ° (Ade i pau.)