Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 32, 5 August 1875 — Page 4

Na Ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili.

Halawai kakahiaka, la Sabati .... hora 10½
Halawai po ..... hora 7½
Halawai Apana auina la ..... hora 3½
Kula Sabati ..... hora 9½

NA KULA SABATI
NA HAAWINA.
Au g. 22—O Iesu ka Mesia—Ioane VII:40—46.

40 No ia hoi, he nui ka poe o ua aha-kanaka la i ko lakou lohe ana ia olelo, olelo iho la lakou, He oiaio, o ke Kaula keia.
41 Olelo mai la kekahi poe, O ka Mesia keia. Aka, ninau ae la kekahi poe, E hele mai anei ka Mesia no Galilaia mai?
42 Aole anei i i mai ka palapala hemolele, Na na mamo a Davida mai ka Mesia, a no Betelehema mai, ke kulanakauhale o Davida?
43 Kue iho la kekahi poe me kekahi poe nona.
44 Makemake iho la kekahi poe e hopu ia ia, aole nae kekahi i kau aku i ka lima maluna ona.
45 Alaila hoi mai la na ilamuku i na kahuna nui a me ka poe Parisaio; a ninau mai la lakou ia lakou la, No ke aha la i lawe ole mai ai oukou ia ia?
46 I aku la na ilamuku, Aole loa he kanaka i olelo like me keia kanaka.

——:o:——

Pauku Gula.—Ua poni mai o Iehova ia'u. Isaia 61 1
Mele—Himeni 456. 8—6. Leo—Hooalii ana. Pauku 1 me ke 3.
Pule—E lawe na haumana ia Iesu i Me sia, i Alii, i Hoola no lakou.
Ka ninau me ka wehewehe a me ka hoopili ana.
P. 40. He oiaio o ke Kaula keia. Nawai keia olelo? Heaha hoi ke kumu o keia olelo? Ka Iesu mau olelo maluna, p. 16, 17, 24, 31, 37, 38, 39, a me kana mau hana mana. He kaula aha a lakou i olelo ai? Kanawailua 18:15—18. Ioane 1:21, 6:14. Elia paha, Ieremia paha, kekahi mea nui e ae paha.
P. 41. Owai hoi Iesu ma ka manao o kekahi poe? Ka Mesia, heaha ia? Ka mea a ke Akua i poni ai i Alii, i Kahuna, i Kaula. Halelu 45:7. Ua hoole nae kekahi, aole paha keia ka Mesia, no ke aha ka hoole ana? Kuhi lakou nohea mai o Iesu? Kuhi pono anei?
P. 42. Ma ka Palapala Hemolele, heaha ia palapala? Mahea ke kakau ana, he mamo ka Mesia na Davida, a e hanau ana ma Betelehema? Halelu 132:11, Ieremia 23:5, Mika 5:2. A, pehea? aole anei Iesu he mamo na Davida, a hanauia ma Betelehema? Mat. 1:20, 2:1. No ke aha ko lakou kuhihewa, no Galilaia mai Iesu? No kona noho loihi ana malaila me na makua.
P. 43, 44. Elua poe kanaka, pehea kekahi me kekahi no Ie su? Ae kekahi iaia, makemake, a manaoio iaia, a paio nona; hoole kekahi a makemake ole, a kue aku, a makemake e hopu. A no ke aha ka hopu ole? Makau i ka nui o na kanaka, aole hoi i hiki mai ko Iesu manawa e hopu ia'i; a nana hoi i pale aku i ko lakou mau lima.
P. 45, 46. Owai ka poe i hoounaia e hopu ia Ie su? Nawai lakou i hoouna? No ke aha e hopu ia'i oia? Ua hopu anei na ilamuku ia Iesu? Hoi wale, me ka hopu ole, no ke aha, wahi a lakou? No kana olelo lua ole, aole loa he kanaka i olelo like me keia kanaka. He mana, he hanohano, he aloha ma kona helehelena, me kana olelo, makau lakou, a manao, aole ona hewa e hopu ia'i. Owai la kekahi poe i makau i ka hopu ana ia Iesu mahope iho? Mat. 26:3—5, Ioane 18:3—6.
Na manao pili—1 Like ole ka manao o kanaka no Iesu. Manao kekahi poe, he kanaka wale no oia, he mea hoopunipuni a hoowahawahaia, a kue aku lakou iaia. Manao no kekahi poe, o Iesu no ka Mesia, ka mea i hele mai mai ke Akua mai e hoola i na kanaka, a hahai mamuli ona.
2 Na mea i maopopo ai, o Iesu ka Mesia, ka mea mana mai ke Akua mai, oia kana mau olelo, kana mau hana mana, aloha, wanana, i hookoia, ka mana o kana olelo i keia wa, ka nui o kana poe haumana.
3 He mea mana, he mea makau ka noho pono, noho hanohano, noho hemolele o ke kanaka, a o ke keiki, mahalo ia, hoomaikai ia, makau ia. E noho maikai kakou a pau.
4 Aole hiki i ka poe hewa ke hopu a hana ino i ka poe pono, ke hookuu oleia e ke Akua. Nolaila, e paulele nui, e waiho i na mea a pau iloko o ka lima o ke Akua.

Nuhou o na Aina e.

          O kekahi mea e noonoo nui ia nei i keia wa ma Amerika, oia na hana pili i ka hoikeike nui e hapai ia ana iloko o keia makahiki ae ma Piladelapia. Ua hoomaka mua ia ka hoomakaukau ana no keia hoikeike nui. He mau miliona dala ka i hookaawale ia no ia hana. He hana kaulana loa keia a puni ka honua. Ma ka la 4 o Iulai, 1776, oia ka la i hoike ai ko Amerika i ko lakou kuokoa. Mai ia wa mai a hiki i ka la 4 o Iulai, 1876, e piha ana ka haneri makahiki, he keneturia ia, a he la kaulana loa ia no Amerika Hui holookoa. Mai na kapakai o ka moana Atelanika a hiki wale i na one o Kaleponi ae nei, a mai na loko nui ma ka Akau a hiki aku i ke kai kuono o Mesiko, e hapai ana ia lahui kanaka nui i ka la kaulana a lakou i ku ai iluna a kiola aku i ka auamo kaumaha o Beritania. Aole la kulaia nui e like me ia mai ka hookumu ana o ia aupuni a hiki i keia wa. Mahope iho nae o ko lakou hoike ana i ko lakou kulana kuokoa i ka makahiki 1776, ua kaua lakou me Beritania no na makahiki eono. Iloko o ia mau makahiki he nui na mea kaulana i hana ia mawaena o na aoao kaua a elua; he nui na kahua kaua, a me na hoouka ana, i kaulana loa iloko o ka moolelo o Amerika iloko o ia mau makahiki eono. Nolaila, ma ka nana aku, he mau makahiki kulaia aku keia a eono o ia lahui. Ma keia makahiki ae nae ka hana nui. O ko lakou Iubile nui ia. Ma keia hope aku e hoike aku ana makou imua o ko makou poe heluhelu i na mea kaulana i hana ia e ka lahui Amerika iloko o ko lakou mau makahiki kaua eono.
          —O na haole i kaulana mai nei ma Beritania no ka laua mau hana haipule, oia o Moody a me Sankey, ua haalele iho nei laua ia Beritania, a ua hoi ae i Amerika. Ke hoomakaukau nei na ekalesia ma Nu Ioka no ko laua lawelawe ana ma ia kulanakauhale iloko o keia mau mahina aku. Ua ike iho makou iloko o kekahi mau nupepa i ka moolelo o ko laua halawai hope loa ma Ladana. He nui loa na kanaka i hele mai iloko o ia halawai, a o na kahunapule kekahi o na aoao hoomana e ae. O na hua o ko laua hana ana ma Beritania, aole ia e nalowale ana iloko o keia haneri makahiki aku.
          —Ua ike iho makou ma kekahi mau nupepa i ke Kauka Kulika hoi hou ana mai i Amerika mai kana huakai kaapuni ia Europa. Ua hele loa aku oia i Tureke a i Auseteria e makaikai i na hana o ka Pono ma ia mau aina, a ke haiolelo nei oia imua o na anaina no na mea ana i ike ai ma ia mau wahi.
          —He oia mau no ka noho maluhia ole o ko Sepania. Aohe akaka ka pono o ia aina. Ua pilikia ia aina no ka naaupo o na kanaka a me ka hana ino o na 'lii.
          —Ua make iho nei ma Enelani kekahi wahine kaulana, o Lady Franklin, oia hoi ka wahine kanemake a Sir. John Franklin, ka haole kaulana nana i makaikai mua ka poai akau me ka imi ana i namea hou o laila. Iloko oia o ia hana a poino kona ola malaila. A o kana wahine keia i make mai nei, i Honolulu nei no oia iloko o na makahiki i hala aku nei, ke hoomanao no paha kahi poe iaia.

          HUNAHUNA MEA HOU.—Ma ka Paakea, hanau o Mere w., i ke keiki, oia ka la 19 o Iulai, a oiai oia e haakokohi ana i ke kuakoko no ke keiki; ia manawa hoolale ae la ke kahu hanai e kalua ona puaa hiwa holookoa i mea e kala aku i pau na hihia, alaila, hemo ke keiki, ua hooko ia e like me ke kauoha, moa ka puaa ku ke kanoa awa, hana no hoi no na aumakua a pau. Mama ia ka puaa a pau ia Opu, hala ia, manao aku o ka hemo, o ka haakohi no ia a po ia la a ao ia po, a hora 4 o ka la 20, kii ia ka Baibala, heluhelu ia a haipule ia, ia manawa i hookuu maikai mai ai ka mea nana i hana ia mea. Ka i no ua pau ka naaupo, eia no ka ke noho nei i na kilu.
          —Ma ka la Sabati Iulai 25, ua hiki ae ma ko makou hale halawai kekahi Makuahine o ka pono, oia o Mrs. Limaikaika, ua akoakoa mai na haipule a pau e lohe i kana mau paipai ana ma ka ke Akua olelo, aia ma Mat. 5:1—11. Ua heluhelu ia e kekahi mau hoahanau ekolu a wehewehe no hoi ma na mea hiki; a i ka nana aku ua holopono na hana.  A. IKEPONO.

HANAU.

Mei 19.—Ma Wahiawa, Kauai, hanau he kaikamahine na Kaluna k. me Kahalewai w.
Iulai —Ma Kukuiula, Koloa, Kauai, hanau he keikikane na Kauwahiokona k., me Kekuewa wahine.
Iulai 10.—Ma Koloa, Kauai, hanau o Iunialiilii w. na Manoi k, me Kealoha w.
Iulai 11.—Hanau o Kelekoma k., na Holualoa k., me Kamaka w.

MAKE.

Mei 23.—Ma Koloa, Kauai, make he keiki hanai na Puni k., me Mele Puni w. No ka mai kunu kalea paha.
Iune —Ma Haulepu, Kauai, make o Iosepa k. he Moremona, no ka mai hokii.
Iulai 6.—Ma Koloa Hikina, Kauai, make o Kilikina w., no ka mai wiwi wale mai no, he loko pau paha.
Iulai 15.—Ma Koloa, Kauai, make ke keiki a Kaluna k., me Kanohoinea w.

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA MARCHANT!

" 9 Poakahi.....hora 5 pm.....No Kona.
" 16 Poakahi.....hora 5 pm.....No Hilo me Kaunakakai malalo a maluna mai.
" 25 Poakolu.....hora 5 pm.....Kaapuni ia Kauai.
" 30 Poakahi.....hora 5 pm.....Kaapuni ia Hawaii.
Sept. 6 Poakahi.....hora 5 pm.....No Kona.
" 13 Poakahi.....hora 5 pm.....No Hilo me Kaunakakai malalo a maluna mai.
" 23 Poaha.....hora 5 pm.....No Nawiliwili.
" 27 Poakahi.....hora 5 pm.....Kaapuni ia Hawaii.
I ka huakai hoolele pipi ole a Kilauea i ka Maalaea, alaila, e hoaoia ana e hiki i Honolulu i ke ahiahi Poaono.
Ma na huakai a pau a Kilauea e hoi mai ai mai Hawaii mai, aole e haalele ana ia Kaalualu a hiki i ka hora 9 a.m. a mahope iho paha; Makena a hiki i ka hora 6 a.m. a mahope iho paha; aole hoi ia Maalaea a hiki i ka hora 8 a.m. a mahope iho paha.
Uku Eemoku mai Honolulu aku
A hiki i Kaunakakai, a pela maluna mai.....$5.00
" Lahaina, " " .....6.00
" Maalaea, " " .....7.00
" Makena, " " .....8.00
" Mahukona, " " .....10.00
" Kawaihae, " " .....10.00
" Kailua, " " .....10.00
" Kaawaloa, " " .....10.00
" Hilo, " " .....12.50
" Kau, " " .....15.50
Uku kaapuni ia Hawaii,.....22.00
A hiki i na awa o Kauai,.....8.00
Uku kaapuni ia Kauai,.....12.00
Uku ohua Hawaii oneki,.....2.00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.
E hoaoia ana ka Mokuahi e hiki i Honolulu, make ahiahi no o ka la e haalele ai ia Maui.
SAMUEL G. WILDER. (Waila).
A gena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papu a me Moiwahine.  696 3m 709

G. WEST!

          HALE HANA KAA HOLO LEALEA ME na kaa hali ukana. E hana hou ia no ho na kaa nahaha no ka uku oluolu. E kapiliia no kapuai lio, no ka uku kupono. Ma ka hale hana mua o Mr. Benfield, ma ke Alanui Alii  7-1y

OLELO HOOLAHA!

          E IKE AUANEI NA ANO KANAKA A PAU, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke papa aku nei au i na mea holoholona a pau mai hookuu wale ma kuu aina e waiho la ma Pawaakai ma  ke kihi o alanui Moi me Waikiki; o ka puaa, lio, bipi, a me na ano holoholona e ae. O ka poe e kue ana i keia me ka hookuu wale i na holoholona, he mana ko ka Luna a'u i hookohu aku ai e hooku i Hookahi Dala no ka puaa, a i Elima Dala pakahi no ke poo o ke bipi me ka lio. E lilo keia i Kanawai mai kona la e puka ai ma ka LAHUI HAWAII.  MARAEA II BROWN.
Honolulu, Iulai 7, 1875.  28 4ts 31

KUAI A KA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

          I KULIKE ai me ka olelo kauoha a ka Hon. C. C. Harris ke kokua Lunakanawai mua o ka Aha Kiekie, i hoopukaia ma ka la 27 o Mei, A. D. 1875, e haawi mai ana i ka mana ia'u J. K. Unauna, ka Lunahooponopono o ka waiwai o W. H. Kaauwai i make ma Honolulu, e kuai ma ke kudala i kekahi mau aina o ka mea make, nolaila, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, e kuai kudala aku no au ma ke akea, ma
Ka la 7 o Aug., 1875, ma ka hora 12
Ma ka Hale Kuai
o Mossman ma ke kulanakauhale o Wailuku i Maui, i na pono, ke kuleana a me na pomaikai o ka ma i make iloko o ka Ili aina nona ka inoa Papohaku, e waiho ia ma Wailuku, Maui, nona na apana eha malalo iho:
1 APANA. 2 kaulahaoa a me 4 anana kuea
2 " 1 eka a me 1 kaulahao kuea
3 " 1½ eka.
4 " 14 eka, 8 kaulahao a me 100 anana kuea.
A pela no hoi iloko o na aina e waiho la ma Halaula, Wailuku, Maui, i haiia maluna, oia he 15 apana.
APANA 1 he 31 Roda kuea.
" 2 he 30 " ".
" 3 he 24 " ".
" 4 he 1 eka a me 15 Roda kuea.
" 5 he 1 Ruda a me 31 ".
" 6 he 5 ".
" 7 he 1 Ruda
" 8 he 3 eka 1 Ruda 38 Roda.
" 9 he 3 Ruda 36 roda.
" 11 he 2 ruda 6 roda
" 12 he 1 ruda 35 roda
" 13 he 29 roda
" 14 he 3 ruda 32 roda
" 15 he 3 eka 1 ruda 9 roda.
A ME kekahi aina e waiho la ma Paiki, Maui. O ka apana 1 he 5 26—100 ka eka nui, a o ka apana 2, he 15 1—25 eka.
A ME ka pono, ke kuleana a me na pomaikai o ka mea i make iloko o na apana aina i hoakakaia na palena ma ka Palapala Sila Nui helu 2629, oia na apana aina i hooliloia i ka mea i make, e George K. Kaauwai, kona kaikaina, e na hooilina o Naleipuleho ma kekahi palapala, a ua hookomo ia ma ka buke 41 o ke aupuni a ma na aoao 453 a me 454, o ka apana mua, he 1 18—100 eka, aia ma Halaula i Wailuku i olelo mua ia, o ka apana alua, he 3 36—100 eka, aia i Puako, Wailuku, a o ke kolu, he 23—100 eka, ke waiho la ma ia wahi hookahi no, a o ka ha, 1/10 eka.
A ME na pono a pau, ke kuleana a me na pomaikai o ka mea i make i loaa mai a A. Pepe a me Kaumi mai, kana wahine, iloko o ka aina i kuhikuhiia ma ka Palapala a na Komisina Hoona Kuleana Aina, helu 515 nona ka 35—100 o ka eka, maloko o ke kulanakauhale o Wailuku.
O na aina a pau kekahi e waiho la ma Maalaea, Kula, Maui, i hoakaka ia ma ka palapala hooko kuleana a na Komisina hooko kuleana aina, helu 2383, he 6 3—100 eka ka nui, ia Z. Kaauwai, a me kekahi aina pu e waiho la ma Waiakoa, Kula, Maui, i hoakaka ia ma ka palapala hooko kuleana a na Komisina hooko kuleana aina, helu 2383, he 1½ eka ka nui.
A E kuai hou aku no au ma ke kudala, ma ka Hale Hookolokolo ma ke kulanakauhale o Lahaina ma ka
Poaono la 3 o Iulai hora 12 awakea,
i na pono a me na pomaikai o ka mea i make, i na apana alua e waiho la iloko o ke Ahupuaa o PAEOHI, a me PUUNOA ma Lahaina, Maui; o ka apana mua, 1 eka me37 roda kuea; o ka apana 2, ka Ili o Walie, nona ka ili he 2 eka 2 ruda 13 roda; ka apana akolu, he 1 ruda a me 20 roda; ka apana aha, he 2 ruda a me 34 roda.
A ME KEKAHI mau loi me ka aina kula maloko o ke Ahupuaa o Paeohi ma Lahaina, nona ka ili, he 2 eka 1 ruda a me 4 roda.
A ME ka pono, ke kuleana a me na pomaikai o ka mea make iloko o na Ili o Kamani a me Kaluaaha ma ke Ahupuaa o Olowalu e kokoke la i Lahaina; o ka mua he 2 eka 3 ruda a me 36 roda; a o ka lua, he 3 eka 1 ruda 22 roda.
No na Kii a me na mea i koe o ka aina, e ikeia no ma ke Keena o ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie mai keia wa aku a hiki i ka la 12 o Iune, a mahope aku o ia wa, e ikeia no ma ka Hale Kuai o Mossman ma Wailuku; a ma ke Keena o ke Kiaaina ma Lahaina, Maui.
Aia wale no ka lilo o kela mau aina a apono mai ka Aha Kiekie ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, ke hiki aku i ka la 8 o Iulai A. D. 1875 ma ka hora 10 kakahiaka, oia kahi hoi a ka poe a pau i kuleana e hoike mai ai ia lakou iho.
J. K. UNAUNA.
Luna Hooponopono Waiwai o W. H. Kaauwai i make.
Honolulu, Iune 4, 1875.  705  8ts  712

WIL DER & CO.,
(WAILA MA.)

AIA MA KE KIHI O
ALANUI PAPU ME MOIWAHINE!
Ua hoolako mau ia me ke kuai ana aku i na
Papa me na Lako Kukulu Hale
O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA!
PUKAANIANI,
OLEPELEPE,
LAKA,
AMI-LIILII,
AMI-LOLOA.
PENA o na ano a pau,
AILA PENA,
VANIKI, &c.
Na Balaki Pena me Puna,
Na Pepa Hale me na Lipine Pepa.
Aniani, Paakai, &c.
O na mea a pau maluna ae e kuai makepono loa ia aku no ke DALA KUIKE.  7-1y

LEWE RS & DICKSON
(O LUI MA.)

MEA KUAI PAPA A LAKO KUKULU HALE o na ano a pau.
AIA MA KE
Alanui Papu a me Alanui Moi
E LOAA AI NA
Pani Puka,
Puka Aniani,
Olepelepe,
Laka,
Ami Liilii,
Ami Loloa, & c.
PENA o na ano a pau,
Aila Pena,
Vaniki, &c.
NA BALAKI me PUNA
NA PEPA HALE me na LIPINE HALE.
O na mea a pau maluna ae, e kaui makepono loa
14]   ia aku no ke DALA KUIKE.  [1y