Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 33, 12 August 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA!

He N«.nca m a« A« I H«I« 6. UA HOLO ko ? u manao a ke hoopaa nei maluna o kau mau huaolelo, i kou auo, oia hoi na hiohioua o ke kauaka i loaa ōa haawiaa o ka ooonoo maikai." wahi a ke kauaka ili ulaula. " Aole au i hele mai ma ke ano paio, aka, ma ke ano he makamaka maikai, me ka makaukau no nae e paio aku ke paio ia mai. a aoo, ke noi hou aku nei au ia oe e hai mai i ke ala e hiki aku ai i kahi o ke kupua Oogona Madusa, i hiki ai ia'u ke hoao o lawe pio i kona poo lanoho naheK®/' wahia Nieda. u E haawi eku no au ia oe e like me ka hiki ia'a. Auo e hoolohe mai, a ioa

06 e malaniH pouo i Wa mmi kuhikahi ana, aluila e hoea ana ilaila, aka* Ina oe e malnma ole, alaila, ano kenoi akn nei air i manao lokomaikai e noho mai ; no ka mea,o kou manawa e malama ole ai a hoopalaleha paha i ka'u mnu kuhikuhi ana, o kou wa no ia e loohia ai iioko o ka poino, ae noho pio ananei oe nialalo o na mana weliweli a keia ruau luahine. I kou haalele ana mai ia?a, e hele pololei aku no oe imua, mai wiwo a mai hopohopo. E uhi i kou he* lehelena me na hiohiona o ke kanaka koa, a o kou mau kapuai o ke kupaa. E halawai mai ana me ka ike a kou mau onohi maka na mea hooweliweli o na ano he lehulehu, a e kuia ana hoi ka lohe a kou m*u pepeiao me ua leo wawalo ano e, e hoowalewaie mai ana ia oe, mai noho nae oe a puni ; e like me kou hoomaka ana ma kku huakni. pela no oe e hoomau aka ai. E uhi mai ana ka potili, mai hookuu nae oe ia pouli i | mea nana e hooknemi hope mai i kou manaolaoa. 0 kou hele pololei 110 ii4 a hoea oe iloko o kekahi rumi nui, e nann akn oe maluua ae o ke kii e kau pono mai ana mumua pono ou, e ike oe he wahi kaula kiiaina, e lalau aku a e huki mai, a ia 'manawa e haule iho ai ua kii nei ae ike aku no oe he wahine opiaui. E haawi aku i na hoomaikai ana iaia, a ina e haawi mai ia oe i kekahi 0 na hua piku anae paa ana, e hilau aku 06, m;ii ai nae ; e paa oe ma ko lima, a i kona inanawa e nanea aua me kau mau kamailio, a hoolei «ku me ka ikaika iloko 0 ka puka ana i hemo mai ai. E hoomaopopo ana oe e nalowale koke ana ua wahiue nei, mai haohao oe no ia mea, no ka mea, aia iloko o ia hua kon» mana, ina oe e ai o kou poino ana no ia, aka, ina oe o hana e like me ka'a i hat aku la, 0 kona nele ana no ia i ka mana. Oia ko kiai oia puka. I ka o ua kiai nei, e huki mai oe i ke pani o kr* olowaa e kau ana ma ka akau 0 ka puka aia iloko o laila he o le, i ka manawa e loaa ai ua o-le nei ia oe, 0 puhi koke oe me k& ikaika, a iloko 0 ia manawa e ike aku ana oe he alapii, ma ia alapii e pii aku ai oe a kouao iloko o ka ipuka, a iho aku ma kela aoao. HeLō hoa mku no oe a i ka lua o ka ipuka, e pohi hou no oe i ka o-le, e like me mamua, e ike anape he alapii a e pii aku uo oe a ibo hou ma kela aoao, pela oe e hana ai a hiki i ka puka eono, ilaila oe e hui ai me ka pilikua. 0 keia o-le, oia qgjca Uoailona a ke kiai o ka puka ekahi,a \ ka uauawa e kani ai, ua komo ako la ka aianao iloko o na kiai o ia mau ipuH o ke kiai 00 o ka ipuka ekahi, a o ke koma ia e hookuu ia mai ai ke alapii. I koii hiki ana i k© ono o ka poka,e ike aoa oe he moe e ku nna ma kekahi aoao»e hala aku oe a e inoa maluna 0 oa moe nei me I ka wēhe ole i koo aaho a m* kekahi poiio ē ae o koo kino ; e moe oe me ka pili o na maka, me ke ala oq uae o ka naao. Aole 0 iiuliu e lohe a&a oe i ka nikalu, o ka honi aoa mal ia o oa pili* kuaiiei ia oe. E iini mai aaa ia % loaa

oe, e hapai ana ia oe a lawe aku iloko o kona keena ai, oiai nae ia e .kaikai aoa ia oe, e nama pono iho oe i kana pahi m» ka, aoao akau, a t4cou makaukiu pooo ana, e lalau iho me ka hikiwawe a hou iho ma kooa uyaauma,a mai huki hou mai oe ika pahi. I kona manawa e hina ai, e huki mai oe i ka huihoi'ki e lewalewa ana ma kona puhaka, a o ke ki me ka onohi eleele oia ke ki o ka ipuka e hiki aku ai i ke keena 0 ua mau luahine nei." "0 ke ano nui iho la anei ia o n& pilikia au 0 hai mai noi ia'u ?" wahi a Nieda. M Aoie," wahi a Badiosa, " iloko ona manawa a pau 0 lohe mau ana oe i na leb, a e ike mau ana, hoi i na mea ano e, aka, aohe a lakpu mau poino ke puni ole aku oe, o na pilikia iho la no ia e hui maoli mai ana ia oe, a o ka'u no hoi ia e hai aku nei e like me ka hfki ia'u. Eia aku nae kahi o ke ano ikaika 0 ua paio e hui mai ana me oe, a aia wale no me ka manao kupaa a wiwo ole-e lanakila ai, a ua paa uo hoi ko'u mānao, ma o ka*u mau hopmaopopo aua i kou ano a «A' kaa bt ihmalna pa i nele ole me iā mau haawina. E hook>he hou mai nae. Mahope iho oka lilo ana ia oe o ka liqihui ki, alaiia e hiki ai ia oe ke puhi hou i ka o-le, a e like ine mamua>e pii aku no oe i ke alapii a iho ma kela aoao. I kou hiki ana ma ia aoao, 0 kou hehi ana ia i ka honua o ke ala olowi, a e hui mai ana oe me na hoowalewale maalea, a malaila, e waiho aku no au i kpu noonoo a me koji akamai e pale aku ia mau hoowalewale, no ka mea, aia wale no ma ke akamai o ke kamailio ana, ma ka puni ole ā me ka wiwo ole e hiki ai ke pale aku ika )akou mau hana mai. Ua lawa kou 000noo ana no ia mea i oi pakela ako mamua o ka'u, a nolaila, he makehewa ia'u ke aWo 'aku i ka'u mao kamailio-ana."

" Ua makaakaa au uo ia mea," wahi a Niod*, "omi, ke kaoo nei kaa maa kftmnilio ana i ko£u man iini a pan e hele «no, rae ka hooko pololei ana i kaa maa knhikeihi, i hnll hoi aka ai au • hui hou me kool«m o ka a)o ana mi i na liihi o keia hmkai, a halawai hou hof me kuu ( makuahioe aloha, ka mea a'u i haaiele aku uei mahope ni ka pouwai kaomaha, e kaoikaa ana nofu kami keiki kamakahi ialōha turf ai. Eka makamaka he oiaio, aole i pau ka« mi kukikuhi aka, mamuli q na olelo heolanm luanao, ke aneane Mi ko'u uoonod aua e hooia i ua olelo a ai«kai, a e kau akq hoi i h» Wopai poM maIMM o m Moi op«iMk M " M*i pihoihoi o« • k» tt*lihi6i,' K IIV hi »B«diM*, f no h » M kV« Un, m, ko inikM i pM,Mi k* po« i hkolahi* iloko o na poiao- iw lw •ut> k«aw« » m» k* poa f n»k«aa«, ko poni p}« o« « lik» wh m«lm um, ko hikiliiM i* mmw*. o «oko «lii k»«Mn«i 4», • Im Uhoi w»i * ikuk* koa.-' o k« ikAo •$ m Wt im« «

ake nui loā nei, aka, o ka loaa ana o ke kumu o ka*u huakal, a me ko"u huli hoi ana, i hiki ai ia'u ke hooikaika e nku aku i kela mau Moi no ka. laua mau hana 10k0m0. ,, ~

"Ia oee hoea aku ai i ua ala olowi nei, e koomau aku bo i ka hek ana imua* a liiki i kou kn ana imua o kekahi kas*» ka opio, ilaila e loaa ana kou lioa paio, e malama loa nae oe ia oe iho, mai hoopa kou i kekahi wahi o koaa aahu, o» 1110 kokē' auanei oe i kii pohaku. Ina e pio ia oe ua kanaka nei, e hele aku oe, aweheae ikalakao ka puka hao nui r e komo aku iloko me ka nihi o ka hele ana. Maluna o ka moe nui e ku mai anā e ike ana oe i na poo ekdu me ke kina hookahi; o na luahine ia, e hookok»ke aku pe, a o ke poo e huli ana ke alo iluna, e hoomaopopo iho oe aia iaia lea onohi, e poonao iho me ka hooponopooa ole,a#. ka wa e paa ai i koti lima o ks palekana ana ia, a mai haawi hou akti oa aiaaloaa ia oe kou oia hoi ke ala e hiki ai i ke aupniii o ke ka? pua Madusa, alaila o^haawi k aktc 4 e pdhi hou ae oe i ka o-le a 0 |ctt pan ana ia o ka'o «ahi i ike, a o la īanakAa ana no hoi ia oj |»n huak&i luiia o na mana o keia man luahine, a,« 1 IHo oe i haku no makoo a paa. O kaa [ huakii imua o ke kupoa Madasa aole an i ike i na ano, aka, hookahi &'u noi ia i hele oe a i loaa ka u irikila ia oe, aai hoopoina oe i ka hn]i hoi Inai maanei, 4 e hui hou kaua. No ka mea, iho o ka haulehia ana o na am» Q y c mau luahin« malalo o koa hp* » «nro ole, o ka lilo ana no ia o na mea a paa maUlo o kou malu. Aia m%lalo iho o honua a kaua • ku.nei, ik>k» o ka a iwaena hoi o na ine* eWha, he man tausant lehulehu wale o na Koakanaka o kaua e noho ana, a o kou hoopakefe aaa ia iakoo mai loko mai ona inea o ia tat pepehi kanaka, o koq lik> ana noia! hooīa no lakou, % i kia hoomanao W n> leokkoaokhoaAipaMkwiiMM. OWa poe a p»u, t» Qo W> mau pio tdmnli o ko lakou poni «aa.i aa hpoimkwale a'u i hai aku aei koa* pafa>» ( taa»i I poni walei, m pMHakai mb aa ma * ki mihi n«* -«■, m ka a% aahiw 'ft»aai au e WwpiHi i« oe, akaaaka >1» ioa ko Utm mL )uaa.o«. NaUh, taaoi aai aa.W «* aakaa fii—ttai vaK akaaaka pomaikaipaoMAoaapaM.akhiMia^ «hookaa ka tat» mk»% okapan, a Bta «a akpiiAi» — *-—• —*— - r-1 V|lYil'l ii aokikaiha makkiWa tak«aa7h*ohahuM a kwaaaeae aaiki akhaaewe haopiolh%*kakaa»kmaiarfta«a o\ k« kaaaka hai i haakaaaa kal* maa hmhiao, « kaaa taaaka i km «ba (**»><>, ' *