Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 35, 26 August 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA!

Ue Nan«« m m A« » Hei» 9. Haalele mai la o Nieda i ka Piiikua mahope nei, e waiho ana iiuna o ka papaheie, ua paa kona hanu mamuii o ka oi o kana pahi ponoi. Heie akn ia keia me ka piiia o na manaoiana no ka ianakila o kana huakai, a oiai keia e auau ana, lohe aku ia kona pepeiao i kekahi ieo ano ehaeha i ka poha ana mai i ko ia nei pepeiao. u E ke kanaka ui opio! kn mea hoi i iko ole i neia mea he inea, ke noi haa* haa aku nei keia luahine poohina i kou lokomaikai, ke aioha hoi i kuui ia iloko okou pnuwai, mai ka puhaka mai o kou makuahine maikai, e kii mai oe ia'u a e hoopakele ae mai ua inea o keia iua mimiio ehaeha. 1 ' Hohoio ae ia ke anu maeele a po&i ko ia nei kino, e hoolauwiii aua i ko ia

jr m ' ; 7 aei puuwai me ke aloha, "'ae ' wahi an», lele aku la keia me ka manao er hooko i na koni ana a kona puuwai, aka, pale hou ia mai la nae e ka ooonoo ana'e i na kauoha aßadioza. " Ke hni pn akn nei au me oee ka makuahiee ilokoo kou mau ehaeha, aka, ua hiki ole ia'n ke koktia ako," wahi a Nieda. : "Ua aihue ia mai ko makuahine, a eia oia ke noho nei he paahao kauwa kuapaa ma keia wahi, a aole i komo iloko o kou mau aa ka ikaika, a ua nele loa hoi kou puuwai i ka manao hele mai a e hoao e hoolanakila iaia," wahi a kekahi leo kane ano kuoo. " E hele oe pela e ka nona kela leo hanehane i piha me na hoike ana o ka wiwo wale," wahi a Nieda.! " He mea hiki wale no ia oe ke kapa i wale mai ia'u me na inoa oia ano, aole au e lawelawe aku ia oe, no ka mea, eia malalo o ko'u mana kou makuahin©, a aia wale no a hoao oe e kii mai, alaila, e kau aku no au i na haawina like maluna ou," wahi a ka leo. | " Ma o ka mana o na Lani, a mamuli hoi o ke kono ana a ke aloha o ko'n makua, ina oe e kamailio hou mai e na hohe wale, e halawai koke ana oe me ka oi ō kuu makakila/ 1 wahi a Nieda, me ka makaukau e huli ae a e paio aku, aka, aole i paue hou mai ua leo nei. I ka pau ana o ka ia nei kamailio ana, iohe aku la ia i ka nehe o ka hele ana a kekahi mea, a i ko ia nei huli pono ana ae, ike aku la ia i kekahi kaikainahine opiopio ui, ua hou ia koUa pq-ai me ka pahi, a e alakai ia ae ana e kekahi m.au kanaka nunui, me kona mau lima i pea ia ma ke kua. Ru iho la o Nieda me ke ano haalulu, a hoomaka mai la ka pii ana o ka well inaina i awili pu ia me ke aloha mainoino no kela kaikamahine. Haka pono mai la na maka o na kanaka me ka hulili ano ahi la, e pipi ana ka huahua ma ko iaua waha, me ke kaumaha o ko laua mau kapuai wawae. 0 ke kaikamahioe hoi, kan mai la kona mau maka ano aloha i piha me na hoike ana a*ke kaumaha luuluu, e kulu makawalu aila na waimaka ma kona mau papalina, a pane mtii la, " E ae ana no anei oe e ke kauaka ui e hoomainoino ia kou kaikualiine e keia mau kanaka nuoiai aloha ole a iima nui ? E nana mai a e hoomaopopo i ke ano o ko f u kulana ano ; ke kahe nei ke koko makamae o ko'u |mau aa, ko uhauha ia nei na waimaka mamuli o keia hana pepehi kanaka, a iloko o ka'u mau koi ikaika ana ia iaua e hookuu mai ia'u, ua kuii ioa ko iaua mau pepeiao i ka'a mau noi," wahi a ke kaikamahiue, Ee oaka nei ko Nieda kino mai l«na a lalo, me ka makaukaa e hahau ae i na poo o keia mao kanaka a kaawaie, %ka, kaii iki iho la ia me ka hoomanaMnui, apaneakola. w E ke kaikamahine aioha, he jMlihi* ni kou mau helehelena i ko'a ike, aka, o ke aioha ua kamaaina koke ia iioko o ko'u puuwai ano. He makemake loa

wau i ke kokua elike me ka hiki ia'u, aka, me he ia, _he mea= makehewa loa ia'u ka paio ana aku me keia mau kanaka kiu nunui a ano ikaika no hoi, no ka mea, he mea maopopo, i koV wa e hoao ai e paio aku ia laua, o ka manawa no ia o'u e haule pif ai iioko o pilikia. He mea pono paha e noi aku au i kaoluolu o ko iaua puuwai e hookuu ae ia oe, anoai paha o komo iho kef«|oha nou, a hookuu ae " wahi a Niedal* he)e aku, he au ko ka manawa, e uhauha waie ia maanei maho-1 peys $a kamaiiio lapuwaie wale ana. E b<jj[ »ua aku no nae maua ia oe e ke kftßa|l#opio, aolß oe i hanau ia me ka ikaaka. Jcupono no ka paio ana mai ia miBB. ; E hele oe peia e keia hupo akenaf{j&j§ro6 i makemake ia maanei, h wahjj>ajkanaka. iho la laua i ke kaikamakona. mau poohiwi a kulakuki # Alawa hou mai la na maka 0 U# nei ia ia nei i piha me a hoike mai la i na ano o ke «&aōti mai ia ia nei e haawi koke aku i ke kokua, a hnli hou aku la me ka pane ana mai: " Aloha oe e ke kaikunane, ke ku lanakiia mai la oe me ka nana maka mai i ka hana hoomainoino a keiamau kanaka ia'u, ka mea hoi i hana ia mai e na Lani me ka nele i ka ikaika kupono noke pale ana'ku ina pilikia o keia ano. Oia iho la no hoi paha, nani no hoi ia ua nanamaka mai la no hoi oe, ka mea i uwe maoli ia'ku nei e haawi mai i ke kokua, nolaila, ke noi ae nei au i ka lokomaikai o na Lani e nana aloha mai ia'u, a i konio au iioko o ka poino, alaila, e hoomanao ae ana au i kou nanamaka a aloha ole. E hoopomaikai ia kau huakai, a o ke aloha ka maikai, e lawe aku oe ia *n*i a'u aku," wahi a ua kaikamahine nel Aoie i pau loa kana kamaiiio ana, ua kuiai ia iho la ia i iaio, a hehi aku la kekahi o na kanaka iaia ma kona umauma oiai oia e waiho ana i lalo, a uwe ae la ia me *ka leo hookaumaha, a pane hou mai la ia ianei: E aloha aku i o'u makua, na kunane, na kuaaaa, īia kaikaina makainaka a pau, e haa?d pu aku i ka maiamaiama me ka pumehana o na kuku&a o ka la i ko*u mau kanamaealohaaiia, a b hai aku i ka moolelo o ke kaikamahme an i —pamaka ai e kela opio/ 1 wahi % ua lnihimaKiiie nei Iloko o ka manawa a na kaikankahi&e n« e kamailio ana, e ku aku a&a o Niedi xae ke ano hoo o kooa maa hffihlntihfiia, akailoko oiakaoo» ua eha akfc h k<»a puuwai i kela iakauk i&a kooa mau papaWna K hka mai la iia MMKhi o kona uan maka uliuii haalulu ae lakona kiao hoa hoomaka kapaaa Aaiioaaaao kowpuuwai, Melei mai an^kako kalakak o*aipaaeaeai: " I poino au a&o| •kiK

au mamuli o ka haawina hiki ole i ke ae, oiai o ka make aua, o ke kanaka no ke ola o kekahi wahine, he make hanohano ana ia, a nolaHā, ma 0 ka inoa o na Lani, e make au mamuli ou eka wahine i hoomainoino ia, a na ka hopena e nana ia ia iho. M Me keia mau hopuna olelo o Hieda i laMa iho ai i kana pahi a e like me ka liona hihiu o ka waoakua, pela oia i leie mai ai a hoomoe mai la i ka oi o kana palii maluna o ke poo o kekahi o ua ka~ naka nunui, aka, mamua o ka pa ana o ka ia nei pahi ma kahi i manao ia, ua pa e mai la keia i ke kookoo a ke kaimahine maalea, a hauie iho la keia i ka honua me ke poniniu, a komo mai la ka manao ; iloko ona no ka hoea ana mai o ka hopena, a pau konaike ana i kona makua 1 me kona hoaloha o ka ululaau. i (Aōk i pau.) i !

O? Ma ke ahiahi Poaono iho nei aa > ike ia kek&hi n*ea aao hoohikilele manao i ku i ka weliweli i ike ole ia paha maloko iho nei oke kuiaaakaahale. Ika hora5 f oiai, na k*a !e»ta» aa WmH mūmm o na lio a me ka leholeha e haikaa aaa ma ke Alanoi Nuaano, am hoi, oa lohe ia*ka la ke pohapoha o na kapasd o kekahi Ho maaka mai, a i ka hali ana ae o na oka lehulehu e ike ike ano o keia lio e holo nai mai nei iwaeaa o keia haikaa, aa ike koke ia'ka la he lio eleele a me kekahi wahi keiki ilikeokeo aaka nona paha na makahiki i hiki aka i ka 7, e holo nai mai ana me ka ikaika a paa. £ aha ana ka lio, a ua hiki ole i ke keiki ke paa mai iaia. Nihinihi wale ae la no kona haia ana i ka hookui me na kaa» kaalo wale ae ia no hoi na kanaka hololio, pa lihi aka la ka lio o kekahi manuwa a haale aka la ia i ka honaa, aka, o kahi keiki ke kau aia no ealuna o ka noho o kona lio, a ke kuu paa *la no ka lio ika ohu me ka ikaika. mai la na uluaoa o Kaaekina, pakde na huikaa iho o ka Makeke kuai i«a, haU ae la i ke kihi o Alanai Moiwahioe» holo aa i» alanoi a kaha ma ke alaaiu o Kimo IV lekane, a lele aka la a paka ma ka aoao o ka puka uaka o ka mo a paa ma Aiaahoa; ika loaa aaa aka \ka lehakha e alaala ana Mhopa, e kai aaa aoka iki! k» MoMom, aohe ta» ooa wahi i poiao, a «a Me kaßo aaaaaila aoaaiiaiaiama ka Almml «a m opio m* ka hopohopo ika hoolwi aka o Ml hakaha loaah&iamekekahi «*a* % pebo Om oia; aka, i I» Alnil F*pt oMi M M M k «■» hWMib)4nt«M»)K «kfn t p«« i ik*, • kai» ok im, W lfc «I*l* hMM «k« Ml I h*l«, NM <*••!» «*.