Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 39, 23 September 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA!

H« K»nea neaaAal H«U.—Hein 14 IX NIEDA e knmailio hookahi onn, o ku napoo ana uku ia o ka la, o pii malie ae ana ko kouane o na kukuna o ka mahina maluna o na kiekiena o ke kuahiwi me kona nani a pau. Kau aku la kona mau maka iluna o ke kuahiwi, e nanea ana i ke kolo ae a ka noe ma kona mau aoao. Aole i liuliu loa kona nana ana iiaila, ike aku la ia i ka owaowaka mai o kekahi mea ihma lilo, i like me he kukui la f a lele ne la ia iluna me ke ano pihoihoi. ' lie kanaka ko kela wahi, aole mea oana e hoole ia, a e hiki ana au ilaila ke ae ko'u mau wawae e lawe aku ia'u ilaila," wahi »na. Me keia msu huaolelo o Kieda i hole hahai aku ai i kahi o ke kukui ana i ike aku ai. Kolo hele aku la keiu malalo o na hila Uau, o lele ana inaluūa o na auwai» e iho ana ma na awaawa, a e pii aiH* maluna o na pali. Aole i liuliu hiki

ana keia malalo o ke kuahiwi, a ku ibo | la malaila me ka nana pono o< kona mau maka iluna, a ike hou aku la no keia i ua kukui nei, a hoomaopopo iho la, aia iluna pono o ke kuahiwi. Aole no keia i hooloihi loa i ke ku ana malaila. a hoomaka aku la e pii. Ua pii aku keia me ka hoomanawanui, e hoomaha ana i ke ano paupauaho mai,a hiki wale no i kona hoea ana i ka piko, 0 koua hoea ana ia i ka honun palahalaha. Kn iho la keia e nana ana mao a maanei, aohe mea ike aku o ke palahalaha pu wale 110, me na pua o ke kuahiwi. " He kupua anei ? a he kanaka maoli paha ? I uku no ko'u luhi a me ka mauluulu o ka hoomanawanui ana mai nei 1 keia pali kiekie e imi no au a loaa oe e kela kukui i keia po hookahi," wahi ana. Noho iho la ia e hoomaha, a iaia e hoomaha ana, pae ana kekahi leo mele i kona mau pepeiao. Heleo mele lealoa i hui pu ia me ke kani hone o ka lira, e hele pakika ana maluna o na eheu o ke kehau, a haule aku la e hui pu me ka owe o ka wai o na kahawai'e kahe malie ana ma ka aoao o ke kuahiwi. " He leol Nan'i ke aheahe ! E poloai mai ana ia u e nauwe aku, a ano ke hooko nei au ia mele/' Hele malie aku la keia a kokoke,lohe pono aku la keia he leo wahine. Aia maloko o kekahi hale nui nani e noho ana he kaikamahine opio nani, a o kona leo ka Nieda i lohe aku ai. Maluna o kona mau hiohiona na helehelena kaumaha, e hoike mai ana, aia maloko o kona puhaka kahi i waiho ai o kekahi puolo koikoi.. E mele ana ia me ke kulu no nae o ka waimaka. Noho iho ia o Nieda ilalo e hoolohe ana me ka piha o ka puuwai i ke aloha mamuli o na huaolelo hookaumaha o ke mele a ua kaikamahine nei e mele ana, a hiki i ka pau ana o kana uiele ana. Ku ae la keia mo ka manao e hele aku a komo iloko o ka hale, aka, puka e la nae ua kaikamahine nei, a no ia mea, ua noho hou iho la keia. Ike aku la keia ma ka malamalama o ka mahina i ua kaikamahine uei i ka hemo ana mai, a komo aku la mawaena 0 na pua e kui lei ana. Uu manao keia e noho malie a e kali i ike pono i kana mea e hana ai, aka, ua hiki ole iaia ke kali. a hele pololei aku la a ku mamua pono o ke kamaaina. I ku ike ana mai o ua knikamahine nei iaia nei, kau koke mai !a kona lima 1 ka waha, ma kc ano papa mai aole make kamailio aku. Nihi maīie mai la aku ma ko ia nei aoao, iiaka mai 1« na maka maluna o ko ia nei papalina, a ht* wanawana malie inai la. " Aloha oe e ka malilaoi. No ko u minmmiua ia oe, ke noi aku nei au • huli hoi hou ikuoema ke ala au i hele mai nei.' ? x Luli!oli mai la ke pooo Nieda, a pane maiim roe ka lēo mama, * Eia wau ianei,

a ina e poino &na maanei, aole au i Lopo i ka lawe ana mai ia poino, nou ko'a aloha nīaikai e ke kaikuahine maikai." " O ke kahua keia o ke kupua Madusa, a uwe nei oloko o'a nou, tio ka men, na hiamoe oia ano, ua Loomoemoe akn nei au, a ina e ala mai ana kona hiamoe, o kon manawa no ia e niake ai. 0 ka manawa knpono loa keia ia oe e imi aku ai i kou ola, o hala e auanei ka manawa. E hele oe e ke kanaka opio, e hoolohe mai oe i ke noi a kamea i ike a i maa i keia kupua, o poino auanei os, a he_ mea hookaumaha ia," walii a ke kamaaina. "'E hai mai oe ike anoo kou liiki ana 1 keia wahi a me na ano o ka noho ana 0 ke kupua Madusa, alaiia, e ae akn no au i k&u noi e. ke kaikuahine," wahi a Nieda me ka maalea. "He pio au na ke kupua i lawe aihue ia mai e na luahine poo kolu o ke ana« Owau hookahi waie no ka toea kino kanaka maluoa o keia mokupuni. O ka'u haoa ka malama ana me ka hoomaemae 1 ka hale a me na pono o ke kupoa Madusa. I kela a me keia 20 la e lawe mau ia m&i ana he umi ipau kanaka ui opio 0 kou ano, e na luahine i ai na ke kupua, a e ike maka ana wau i ka ai ia o lakou. I na po a pau e himeni mau ana wau no ka hoonanea ana iaia a hiki i koua manawa e hiamoe ai. Aqhe kanaka 1 hehi lanakila maluna o na kapakai o keia mokupuni o oe wale no, a ke mina-. mina nei au no kou paakiki. Ua lawa I iho la e hooko oe i k&'u noi." 14 E ka ui opio o keia kuahiwi kiekie, ka mea hoi i aihue opiopio ia mai ka poli pumehana mai o ka makua, ka mea hoi i ike i na inea o na iiana a keia kupua ino, ke hai paa aku nei au imua ou imua o ke ao nei, aole au e haalelo ana i i na kapakai o keia mokupuni a hiki i ko'u noho alii ana maluna o ke kupua Madusa, a i ole au e lanakiia, alaila, e lawe no au i ka poino rae ka hauoii. 0 na luahine an i hai mai nei, aole lakou e hehi hou i ke one o keia mokupuni, no ka mea, ua paio mai nei au me lakou a me ko iakou mau kokua ikaika a maaiea no h(si, a uanohoalii au maluna o lakou, a mamuli o ko'u noho alii ana maluna o nl kiai o ke ana kupua i hoea loa mai nei au ia nei, ano, ma o kou ola, ma o ko'a nei, a ma o ko na tausani hoi e no* ho mai ia iloko o ka ehaoha o ka hana iuo a koia kopua, ke nol aku nei au i kou aloha a me kou lokomaikai e ke kaikuahine naoi, e kokua mai oe ia'u ma ka hai ana maii uamea a pau e piliana no koia mau ( luahiue. Mai maka'u % mai wiwo, no ka mea, aia ma ke kupaa, a me ka wiwoio)« ka lanakila» « aia hoi i ka makau a hopohopo ka poiao* makuabiut hookahi ko'u ( *ohe lua owau hookahi wale no» oa kae iabd mla ekm| Moi o» aup«ni, «ole ao e ike kon i j heUheieoa o ko'u makua, aia wale no * i koi p\t aktia« me k« poo o k* kopoa laeoh* MKeoi Madusa. Fdb*a !*,«&* awi tsanei oe * hoon«le kxtm* 4 ike hou, a e hoopa hoe ak* i

kou mau papalina i na papalina pumehana o ko'u makua? Aole! Ke ike aku nei no au i na hiohiona oke aloha maluna ou no'u, a ke ae mai nei na kulu waimaka o kou mau maka i ka'a ooi/ : wahi a Nieda. (AoleipaM.)