Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 40, 30 September 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA!

H* Smwi bo rh A« i Hala.~—ti*ta 13,

I LOU iho U n« makn o u* k<itkn> I\. iiialnrn? nfi il«lo, « hookuu niui U n;i punawHi o kona mnw m«k« i na kuiu w.'i j ; ;v me ka leo s |>tha i ke aloha, patio mai la. * *' Auhoa oe o ko kanaka tiī opio. he

mea hikl wale no ia'u ke lmi aku i kau mea e noi mai nei, aka, o ko'u hai ana aku ia mea ia oe, o ke aoao ana aku no ia i ke ala o ka make. No ko'u ike he poino ke loaa mai ana ia oe ke hai aku an i kau mea e noi mai nei, nolaila ko'u kumu e aua nei." " Ua hiki wale.no ia u ke hoonaaopopo aku i kou ano, a ke hooiaio aku nei au i kau mau mea e kamailio mai nei, he oiaio no paha kau e hai mai rrei, he pilikia kotnua, a e haule ana paha wau iloko o ia pilikia, aka, o ka ? u huakai ia i hele mai nei, a aia a hoea wau imua oia pilikia, alaiia o ko'u hooko ana ia ia mea, a i hiki ole au imua o \a mea, o ko'u hooko ole ana no ia i ka'u mea i ae ai. No* laila, ke noi hou aku nei au i kou lokomaikai e hai maii na haioa o ka'u ninau,'' wahi a Nieda. " Pehea la e hiki ai ia'u ke ae e hele aku oe imua o keia kupua. Pehea la e hiki ai ia'u ke hana ino akii i ka mea i hana ia he kino kanaka e like me ko'u nei, a pehea la wau e lilo ai i pepehi kauaka. Oiai, ma ka hai ana aku ia oe ia mau mea, o ko'u lokoino ana no ia a 0 ka pepehi kanaka no hoi. Nolaila; eia na ninau imua ou, o ko hoi hou ana a noho lanakila, a 0 kou lilo ana paha i pio a kau mai ka make poino a keia kupua maluna ou ?" wahi a ke kaikamahine. " Auhea oe e ka mea a'u e kamailio pu nei. He mea makehewa ia oe ka huna ana a aua iho i ka'u noi, oiai, ina e nele au i ka mea a'u e huli nei, alaila, e like me ka'u i hai mua aku nei, e pau ana ko'u ike ana i ko'u makuahine aloha, a o ko'u make ana no ia, oiai aole loa wau e ae ana e noho maluna o ka ilihonua nei ke ole au me ia. A oiai, ua lanakila mai nei au maluua o na luahine, ka mea hoi 1 hai ia mai ia'u ka ipuka o ka mana o neia kupua, ke manao nei au he mea hiki wale no ka hele ana aku imua ona. A nolaila eia ka liaina o kau ninau. He makemake no anei oe e ke kaikamahine opio e hoi uele aku au a make mamuli oia nele? A aole anei oe e ae mai ana ia'u e hoao a make no hoi mamuli oia hoao ana ? Aole anei e hiki ia oe ke hoomaopopo iho © ko'u hoi nele ana he make ka hopena, a o ko'u make ana imua o ko knpua lie make hoao ana ia e loaa ka'u mea e huli nei. Aole anei e hiki ia oe ke hoomaopopo iho i ka make waiwai o Uua ? Aole anei e komo iho ka noonoo iloko on iio ia mea ? Ke hai paa aku nei au I ia oe, aohe mako olioli a waiwai e ae j iii'u maialo iho o ka ia e like mo ka muj ke ana mamuli o ka makua. Ke hooj ikaika nei au e ike i ko u makua, a ina j wau e make mamuli oia hooikaika t h)h* ] ilao ka make oi aku ia o k* Imnohauo. Nolaila» ano e hai mai oe, a i ole, a]aila e hele aku no wau imuaona me ka nele 1 kau mao kokua, a na ke Akua e hoopomaikai mai ia oe, a i |>oino aa, e m>oI noo iho oe i n» li © hiki mai at)a i k* 1 poino ana o NkhU. a pau hoi ka ike ana

i na helehelena o kona makuahine aloha m imuli o kon aua ana i kana mea i noi haahaa aku ai m oe. Ano, e pane mai e ka pua mohala maikai o ke kuahiwi nani nei, a e lilo no kou aloha i koolua no ka lei o ko'u makualiine e ana> puni nei i ko J Q puuwai," wahi a Nieda me ka leo ano hoalohaloha. « Noho iho la ua kaikamahine nei ilalo a hoomaka mai la kona uwe ana me ke ano aloha a kaumaha, me ka pane ana ae, " Heaha la ko'u mea i hanau ia ai ilōko o keia ao nei a lilo hoi i luahi no na hookaumaha ana. Heaha la hoi ka ? u hewa nui i hana ai e kau nui ia mai ai na hoolauwili ana i ka manao a hoopilihua mau hoi i ka piiuwai. 0 ka make ka'u e noi nei ano, mamua o ka eleele ana o kekahi wahi o ko r u kino ma o ka ae ana e hooliio iho ia'u i pepehi kanaka. Auwe au! Ahea la e pau ai na hoopai, a hea la hoi e hiki mai ai ko'o hopena, i maalahi ai au mai na haawina hookaumaha o keia ano, a lanakila hoi mai na mainoino a ke kupua weliweli o neia kuahiwi. Oia iho la no paha.inal ua paa kou manao e hiki aku imua o j keia kupua, alaila, he mea makehewa paha ia'u ka huua wale iho no, a make aku hoi me ko'u kokua ole. Nolaila, e hoolohe mai e ka makamaka." Lalau mai la na lima o ua kaikamahine nei ma ko ia nei poohiwi, huki iho la ilalo, a noho pu iho la laua. Haka pono mai la kona mau maka uliuli palupalu i hoopiha ia me na waimaka iloko o ko ia nei mau maka mohaha, a pane mai la. " Ano, ua hiamoe ke kupua. Ke lohe aku la no oe i ka nonolo o kona ihu, a ke ala ae, o kana hana mua, o ke kahea ana mai ia'u e hele aku e hoauau i kona mau wawae me ka wai huihui okela kahawai e kahe ae la. I ka piiu ana o ia hemo mai la oia iwaho nei e haeu ai i ike ai oia i ka maluhia a me ka ole o kona wahi aupuui nei mai na komo hewa, alaila, ina ua maluhia e like me ka mea mau, o kona hoi akn la no ia iloko e paina ai, -hookahi kanaka e pau i ka ai ia. A ma kana hai mai ia'u, ina oia e hemo mai iwaho nei a ike ia ua komo hewa ia koua home nei ma kana hanu ana, o ka make koke no ia oia komo hewa. 0 ke ano iho la ia o kona noho ana ma ka hai pokolo aku," wahi a ke kaikamahine me ke ano hopohopo i ka Imi mai i ke ala kupono no ia nei e komo akn ai iloko o ka hale. Aka, aole no i hooknu aku o Nieda i kona manao hopohopo e hooloihi wale i ka manawa, ne ka mea, ua pane koke aku | U no keia, mo ka lalau ana ae o kono lima i koaa papale a wehe koomaikai aku la i ke Mkauiahiae opio. " Ano, © ka ui, ke kooi nei na aa koko o ko'u kino a ke ike nei no au i ka pana 0 ka manaokna i ko*u puuwai, Aole oe 1 bvx>puk* mai tm i kokahi huaoleio ē pili ana| kahi e hiki ai ia u ke h«U aku a hui p«me ke kupua, aka, m oa ano

0 ko'u kino i keia manawa, ke hai mai nei i na ouli hoohoihoi, me he la e hai mai ana i ka lono, he oiaio e hui ana au me ia. a e aneane ana au i ka pahn hopu o ka'u huakai. E alawa ae kou mau onohi uliuii i ka lewaluna a e nana aku 1 ke ano o na ao uli o ka lewa ; e hoomaopopo aku oe i ka nani lua ole o ke kukui lamalama o ka po e hele haaheo ae la mawaena o kana ipo hoku ; he oiaio, he ano ko kela mau nani, a me lie la no kou kaikamahine nei ia mau nani. Ke hai mai nei ia'u i ka lono, a ke hauoli nei au no ka lono. Ke mino aka mai nei ka nani o ka mahina, a ke imo lihi mai nei na hoku ; Ae 1 Ma o ka mana i o na lani a ma o ke aloha a'u e hiipoi nei no ko'u makuahine aloha hookahi, ke hoomaikai ae nei an nokeia manawa, no na pomaikai i loaa koke mai ma ka halawai ana me oe, a ke lawe nei an i ka hoohiki, e hele ana ke keiki a Laboda hui ana me Madnsa, a e noho alii ana maluna ona, a e hooia mai ana ke ao halookoa no ia mea." Huki ae la o Nieda i kana pahi, a ku ae laikma me ke kino maloeloe, lalau ae la i "ka palekaua hinuhinu e kaei ana ma kona kna, a pane hon mai la, " Aōo e ke kaiknahine, e hai mai i ka'u noi, a ina aole, alaila, aole loa, a e kala mai ia'u, a o ke aloha ka'u makaoa e haawi aku ia oe, a oia makanahe aloha oiaio. 71 (Meipau.)