Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 41, 7 October 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA!

Hc \*n<« no na Au i IIaI«,~Helu 14. ME NA keeliinu auau o Nieda i liele akn ai ;nai kahi a laua noi o noho ann, a kahea nkn la ke kaikamnhino mahope noi mo ka leo 11 \ve, i ka pane Mna aku, <k E wiki! E wiki! Oi*i oia iloko o na panlehia o krt hiauioe. u e hoopomaikai ia kau huakai !" rii aku i.i o Niedu malniia o na alapii pohaku iiuni o ua hale nei, a i ko ia nei ku an* ma ka ipuka o ka rumi uui, me he la he leo hakulu hekili ke wawalo aun, i ka ka moa o ka nonolo o ka ihu o u* kupua nei, ilele Uiai la na ea ala mai ua pua mai e hoonani ana ia loko o k» hale. a me m ala i awili pu ia mai ai na lia. a pii ae la a puni ko ia nei kino. Komo malie aku la keia me ku nihi o ka liele Mii:!, a koke aku la no i ka nuni a ko kupuii e moe nim ma ka nonolo o ka ihu. Ht le aku la keia a ma ka ao vo v k i ipuka e hamama una. a kau

ae la i ka palekaua hiiuihiau mamua o ka puka, a maloko o ka hinuhinu ko ia nei ike ana aku i kekahi mea kupanaha. Maluna o kekahi moe nui i hoonani ia me ke gula, e moe ana kekahi kino wahine nui, he maikai a nunui maikai kona i kino i ka nana aku, aka, maluna o kona poo, he weliweli na mea kupanaha. He mau sekona okoa ko ia nei ku ana malaila, e haka pono ana kona mau maka maluna o ke aka maloko o ka palekaua hinuhiiiu, e wili ana na nahesa he lehulehn i hiki aku ka. loa i ke anana, e hamama mai ana ko lakou waha, a e hoike mai ana i tia ni.ho keke, a e ake nui ana e loaa mai keia ia lakou. 0 ke kupua 11 a hiamoe loa ia ia, a no ia mea ua komo loa aku la keia maloko o ka runii. " Ano ka manawa, a aohe manawa hou aku/' wahi a Nieda iloko iho ona, a nee kokoke loa aku la keia a ku ma ka aoao o ka moe, a oiai keia e hoomakaukau ana e lalau iho i ka ia nei wahi pahi poomuku, ia manawa 'i.oni ae ai ke kupua. Lele mai la o Nieda ihope me ka hikiwawe, a ia wa i puoho ae ai ua kupua nei, a me ka leo 11111 kahea mai la, " Ke honi nei au he ea ano e, owai la ka hookano nui nana i hoohaumia ke onaona o ko'u hale nei. Ina he uhaue, alaila, he mea pono iaia e hookaawale aku ano, aka ina he kanaka, alaila, o kona hopena keia, a e hauoli au i ka paina ana i kona io." Mamua o ka pau pono anao keiamau huaolelo a ke kupua, ua lele hou mai la 0 Nieda imua, a me ka leo koa nui kalakala, e wawalo ana ma na paia o ka hale alii o Madusa, i puana ae ai, "Ano e koa e ke keiki a Laboda : a ano he pio oe na'u e ke kupua hoomainoino o keia kuahiwi, a e noho alii o Nieda maluna o keia kahua." A hoomoe mai la ia i ka oi o kana pahi me ka ikaika maluna o ka a-i o ke kupua. Ma keia mea, ua hoomanao mau o Nieda i 1 ka olelo ao a kona hoa hele kuahiwi, aole i nana iki aku kona mau maka maluna o na liiohiona o ke kupua, a aia wale no maloko o ke aka o ka palekaua hinuhinu koua hoomaopopo ana i kana mea e hana «i, koe nae kona hoopiii atia i ka pahi ma kahi ana e oki ai, no ka piea i ka wa ona i hahau aku ai, ua kaawale aku la ke poo nahcsa mai ke kino ae, aka, e like me ka hikiwawe o ke kaawale ana, pela no ka hikiwawe o ka hoi hou ana u pili, n i;i manawa o Nioda i hoouianao &e ai i kona palaka ana ia niea. 1 ka pili hou ana o ke poo o ke kupna i kona kino, ia wa i iele mai ai mo ka hao ano holoholona hihiu mo ka munao e kau mai maluna oia noi, nka, mamua o kona kau ann mai malnnn o ko ia nei kino, ua hoomoe hon «ku t« keia i k&na pahi, me ka pane mia aku, Ilalo e ka holoholona kauwa a ka mamo a Laboda» a e hoi aku kon uhane i ka loahi wela i hoomakankau ia nou. ,? I kt?k wa ua hov»ko pololei o Xieda \ na kauoha i haawi ia mai e koua hoa, a i ka leie hou alia iuai o kona poo, ua hi

ki ole ke pili. Pane mai la ke poo o ke knpua, " Auo imua ou e ke koa, ke hoomaikai aku nei au, me ke noi aku e ola au, a e liio i kauwa hoolohe a e maiaiaa hoi i ka maluhia o kou noho ana." " O ka maluhia ma ke ano o ka noho ana o ke kino kanaka nei ka'u makemake, a o ka maluhia mamuli o ke kino. eepa o kou ano, he mea hoowahawaha na'u, nolaila, e make oe, a e ola ka lelnilehu i hoopaahao ia a i noho hoi ilokoo ka inea mamuli o kau mau hana ino." Moe iho la na maka o na poo kupua nei, moe iho la na nahesa, a pau ka oni an» o ke kino. A i ka hookuu ana ae o Nieda i kana pahi, ua hoomaopopo ilio la ia ua pio ke kupua Madusa, Lalau iho la keia i ua poo nei a hemo īnai la me ka manao e huli hoi koke no, aka, kuia mai la kona mau maka me kekahi o-le nani e lewalewa ana maluna ae o ka ipuka nui, lalau.aku la ia, hoopa ae la i kona waha, a puhi aku la me ka ikaika, a hele aku la ka leo nahenahe o ua 0 le nei a puni ka mokupuni. " Ano na makaukau kau mau kauwa nei e ke 7 lii e hooko koke i kou makemake," wahi a kekahi mau leo mailoko mai o kekahi man kanaka ui opiopio elua, a kunou mai la ko laua poo imua oia nei. Puiwa ae la o Nieda i keia mea me ka hiki ole iaia ke hoomaopopo iho i ke ano o ka manawa, aka, e like me ke ane mau o na' kanaka koa, ua hoi hou mai la no kona mau manao kuonoono, a pane aku la, " Mai kapa mai ia'u he haku, oiai, aole au i kuleana ia inoa. Aohe a'u mea makemake, hookahi wale no o ka huli hoi aku i kahi a ? u i hele mai ai. ?? " Ano, ?: wahi a na kanaka, " Ke ike a ke hoomaopopo nei maua i ke alaula pomaikai mainuli o ke koa a me ka wiwo ole ou e ka malihini maikai. Ano, ua lanakila oe maluna o ko kupua nana 1 hookauwa i keia mau kino kauaka e ku aku nei mamua ou no na makahiki he lehulehu i hala ae nei, a me he ta, ko ole īiiaua e kuhihewa, he elele oe i hoouna ia nmi e hoopakele ae i ka lehulehui hoopaa ia e ke kupua, Ko ninau hou aku nei maua i'kou niakomako, ina no o ko maua mau poo kan makemake, e at v no maua e lawe aku oe, oiai he make olioli 110 maiia ka muke ana me ka hoomaopopo ua pio ke kupua hoomainoino o keia kuahiwi.' ? " Mai kamailio pela e nā mak&waka. ina ua ili mai ka hanohano a me ka tnahalo maluna o'ii no ka hoopakele aua ae ia olua a me ka lehulehu i hoopaahaoia, alaila ke hoomaikai ae nei au i na lani no ka hoopomaikai ana mai I ke ao iiei ma ia mea, oiai, aole au i hele mai e pa* iō me keia kupua me ka hilinai maluoa o'u iho, aka ma ka hilinai ma o ka mana ihiihi a moke aloha o na iani. NoUila, o ko % u malemake wale no, oia ko olua. a me ko na Inea a pau i loaa pu keia haawina. e h#īu aku iluna.a me ka puuwai e hoomaikai aku i ka mana hooko

a e noho maluhia me ke aloha lokahi, a hiki i ko r u hiki hou ana mai, e hui me oukou," wahi-a Nteda. (Aol%A pau.)