Ka Lahui Hawaii, Volume I, Number 48, 25 November 1875 — LUNALILO. [ARTICLE]

LUNALILO.

O ka Poalua i kunewa hope aku la, oia ka la i hoihoi ia mai ai ka Moi make nona keia inoa maluna ae a waiho ma ka ilina ma Kawaiahao. O keia la, he la i ike ole ia ma Hawaii nei mamua ae, a e poina ole ia'i hoi no ka wa loihi. I ke kakahiaka, ua oili mai la na kukuna o ka la me kona nani lua ole a hohola ae la i kona malamalama me ka molale malie maikai a puni na kihi o ke Kapitala nei. Mamua o ka hoea ana aku o ka manamana kuhi hora o ka uwati o Kawaiahao i ka hora 10, ua hoomaka ka ike ia ana'ku o ka haiamu ana mai o na kanaka ma na kikee alanui, a i ka hiki ana i ka hora o ka hoomakaukau ana no na mea i manaoia no ka la, ua ulumahiehie ke kaona me ka lehulehu o na kanaka. I ka hora 1 o ke awakea, aia hoi, me ka emoole, ua oili mai la na ao panopano hakumakuma mahope mai o na puu, me he la i hoea mai mailoko mai o ko lakou mau lua huna, a i ka wa pokole loa, ua hohola ae la ka pouli ma na paia o ka lewaluna, a ano kuihe ka manao o ka lehulehu, no ka mea, ua hoike mai la na ouli i na hiohiona o ka ino. Aole no i liuliu iki ke kali ana, he manawa wale no, a hoomaka mai la ka anapa ikaika o ke alii uila, a hoholu ae la ka leo nakulu nakolo paapaaina o na pukuniahi hekili leo nui o ka lewaluna, a haule mai la na paka ua waimaka o na ao polohiwa a Kane, a auau iho la ke kulanakauhale alii i na omaka wai ua o ka hooilo, me ka ikaika a me ka amaamau o ka uila, ka hekili a me na paka ua i haule mai ai, aka, i ka hoea ana i ka hora 3 o ka auina la, ua mao ae la. A poha hou mai la na kukuna o ka la me kona nani a pau. I ka hora 3 1/2, e iho mai ana he huakai nui mai ka uka iumai o ka Ilina Roiala, ua haawi aku la i ke aloha i kona mau hoa moe o ia hale i piha me na hoomanao eehia ana a Hawaii, a manele aluaia mai la ka olowaa home hope loa o ka Moi Lunalilo; no ka waiho ana ma ka ilina i hoomakaukau ia e like me kana kauoha, "E moe pu au me na makaainana." He kaoo makaainana nui ka i ukali aku, i hoomaka mua loa ia ena koa hiehie a nani no hoi o ka Puali "Haku Alii Opio Ponoi," malalo o ke alakai maiau ana a ka Mekia C. T. Guliek. Mahope koke mai o lakou he mau Kahili Nui a me na kahili liilii, a mahope mai oia mau hailona o na alii o Hawaii, e nee malie aku ana ke kaa uhi eleele me kana ukana. Mahope aku, maluna o ke kaa o ka hoahanau Moi e noho u nei nona, i ukali hope loa aku ai kona luaui makua, i hui pu ia'ku hoi ma ia ukali aloha hope loa ana e ka hoahanau Alii Hooilina Moi o Hawaii, ka Puuku o ka Moi, Hon. F. W. Beekley mahope mai, a i panaiia mai mahope loa e ka lehulehu. I ka hiki ana i ka ilina, a mamua koke iho o ka ike hope loa ia ana o kona olowaa e ka lehulehu i uhai hele mai; me he ahi kaolele la ka anapa hulili o ka uila o ka owaka ana mai; a i ka luai ana mai o ka ipu hekili i kona leo paapaaina o ka inaina maluna o na papalina o ka ili honua, ua ano nakulukulu na mea a pau, a holo ae la ke anu, a hoike mai la i ka eehia o ka manawa maluna o na hiohiona o ka lehulehu holookoa. Hapai malie ia ae la ka olowaa i hoonani ia, a komo aku la iloko o kona hale, a waiho iho la no no ka moe loa ana o na kau me ka pule. Alawa hou aku la ka lehulehu no ka hope loa, a huli hoi mai la, a noho aku la o LUNALILO I., i ka home a kona puuwai i

iini ai, me na kahili hailona ma kona mau aoao. Aloha ia! "E maluhia kona lehu." Ano, ua hai ae la makou i ka moolelo o ka manele ia ana mai o ke kino lepo o ka Moi Lunalilo mai kahi i hoolewa mua ia aku ai, a ke manao nei makou, e kamailio a e hoakaka hoi i ko makou manao ma keia mea he hoolewa papalua ma keia hope aku; no ka mea, ua lohe pinepine makou, a ua ninau ia mai no hoi no ia mea.