Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 1, 30 December 1875 — He Leo Wehewehe. [ARTICLE]

He Leo Wehewehe.

! Oiai, ke knkoke mai nei ka manawa | | e koho ai kakou iko kakou mau Lnna-1 ' makaainana, he mea kupono ke nooooo ! ia a kamakamailio ana no na mea a pau | e pili ana i ko kakou mau waha olelo o !■ ke kau e hiki mai ana ; a ma o keia kui mu ke kukulu nei makou i keia mau ina- ! nao malalo iho, "he wehewehe ano no na ' ninau nui e waiho ia aku analmua o ka Lahni e ka poe e nianao ana e»hoolilo ia 1 lakou iho i mau Lunamakaainana. £ like me ke ano niau, e ]taholata aku aua imua o ka Lahni Hawaii, e ka |>oe e | imi mai ana i ko ouk&i hilinai a kokua | no ka la nui e ikeia ai ke ko a me ke ko j | ole o ko lakou makemake, ke ano nui o ! | na manao o ia poe e pili ana i ka ninau | I no ka }>ono a me ka ]»omaikai o ka lahui! | hol<X)koa, oia hoi ke kahua e ku ai a hi- ! | na, a e ku ai a ko, e like ine ka uiakema- ; |ke ia mai. No keia mea, ina ko makou j |.ano kalai manao a kuhikuhi no ka lehu- | ! lehu, ua kujiono i ka nu]>epa ke kukulu i i | na manao a me na wehewehe, e like me j | kona ike : e hoomoakaka aku i ke ano | j lua, a me na ano a ]>au o na niuau e pili { | ana i ka ]>ono, liolomua, a me ka pomai- ! kai o keia Lahuikanaka. Ma keia ke hi- | : linai tu i makou e ike mai aua no ka la- ' hui, a e hoomanao iho he ]H>inaikai no : : lakon ka makou e wehew»-he aku nei, ! oiai, o ka wehewehe ana o ka nupepa, ua kaawale a ano e mai ka wehewehe ana aku a ke kanaka hookahi e imi aku ana i kona ]tono. Ua tnao]xipo no hoi, oka pQe a ]hiu e kau nui nei e lilo i lūau Luuamaka;iinana no kakou, e iini ana lakou i na kumumanao e ikeiamai ai ka jxmo o ka lakou mau hana, a lie mea e manao ia aku ai, o ; ka poinaikai inaoli oka lalini ka lakou e luH>ikaika ana, aka, e luxiuuuuio kakou i na kuinu o keia hooikaika aiui, a nialaila kakou e hookolo mai a ike {mmio iho kela me keia [takahi i ka oiaio o na mea i hoouio;tni ia inai ai iinua o lakou, a i hiki ai kela kanaka keia kaiiaka ke kolio me ke akaka lea i ke kupono o ia poe e lilo i w.iha olelo a i imi pono nona iluko o ke kau e hiki mai ana. |

Aolo no hoi o koia wale, nka, nuunuli 0 ke ake nni o ko ka nuikenmke, ua waiho nku ke knuaka akmnai-iuuia o koiui lahui i ua uiauao a ka khulehu no e nu ; ue Hiia, oiai ua ike e oia, ina koua h\tolo- . nolono anali ua mea e kamakauiailio | mau ia ana e lakou, a o ke ki ia e lualni ia niai ai, nolaila, i ka wa ku[K>no ana i ike ui. ua hoopuka mai la oia ia mau manao nie he la uona iho uiai mua mai. me ke kahiko ana a ]«ihee, a ike iho la ka lehulelm o na hiohioua ano nui oia inau manao, ua like loa me ko lakou. muhalo aku la i ke kanaka nana ka mauao i haku. a i kahikoia a nani, a waiho i» mai he niaunu o h. i ai ka iuuiu o ka lehulelui. He nni ka jhx» i hana e like īno keia ma ua K au i hala, a ke haua noi no no keia kau e hiki mai ana. He Uuhi ka manawa e alakai liīlii i.i :u ka lahui e ke kauaka e lioomanao ana i keia ; moa. e hanai }vikiko ana'a hiki i ka wa an.. i manao ai ua ku}H>uo, ua j\au na hiohioua ano nui o koua manao, alaiia. jvihola m.ii i ka uiauawii luK>kahi i ka ukvi ana i kuu liilii mai ai inamiui, ; 0 kekahi ano alakai, a h»K>tnakaukau aua }>tvha i kn uiauao o ka lehulehn. na hanaia no e :ka jhv e ake ana e liio i alakai a i wuha olelo no ka lehuk hu» jx>uei : l'a luMinakaulii lakou i na niuau nui * ka lahui e kue ana me ka ma»>jM]K> jkmio 010 o ua hi.)h>ona, a ua h<.x>{>iii aku i ka wehoueho ana no ia luau niuau e like uie ka uuv ana o ko ka k huk hu mauao. i mea uo e mahalo ia mai iii e ka leo o k* lehulehu. He nui ua hana o keu ano e lux>}>nnia ai i ka noone>o o ka Uhui, a oiai o ka iahui a*>le e iuawi tuu an» i ko lakou ihxmkh> uo ua ninau ano nni, nolai la n* a}K> koke aku lakou i ka mau« *i mua i kau m mai, a iua ua awili |m m uk< kekalu nuu iuukaiuai ina&ao o kv kanaka. alaila, e koun» am i ka iuikv\(niko kuhilu wa a ale aku U nx< ka nuūvM\ o ka io luaoli keia ana e ith\uī nei. Ni\UtU, e makaala ka Uhui i n*ua a ke kanaka ku|\ouvV K ku, e e niuau. i kaii ka *tm. ik> ka mm. aia no o ka ikv o k\< kauaka ka hiki o ka UooHok» «n» i k* n>e« knj»o«>\v. He Kaawina ua io«a i keia kauaka i kvia kanaka, i kwua wa m»o»oo kaimka. e ike ai 1 ka h»'wa He a i ka }*w»o He }v\nvaibii Me nwkV}K\}>o o k>na . haawina «a liakou, e iawv «e uo k*k\w* a nooow ihv\ * e baMir w i aUkaō, «Ktk> I» awiwi e ktte i krl* a i *,\k e h*{N4<ku waK< nwu i * nte k\ ia s»e I» nMUMM Uk» We kkmiu. Kta kekah» a k%kv\«i e ho>otu»of«o--|v\ *i. a ma Le4a kuiuu hoi kv kau kv «ku n»akxm. oia kx*a He wx« nvaa i ka {*v e H<sio l.uaamakaaiiiana atva ka ana i ke āiK* nui o ko Ukoy iimu knniiiuunao ma kv kue a»a t n* ninau 5.-.U * k. aup<uni » ai, i cm m*jmo + ae a UkvHi e bv*bt «tt*i *t * bf*

"īiio o ke iw». ln Ī&. "K.e oleio 1 neimahem, aoieia he kuokoa, aka, he h(K>pilimeaai no kekahi ano oi?i haoa. Mai- 1 iuanao ka lehulehu o ke kue ana ina 1 taea s ke aupuni i noonoo ai, a hooholo 1 iho me ke aīahele, he manao | wale mai, aka, e hoomaopopO kakou ma- ! mua, aole o ke olowalu o aa leo o ke kue i ana. Aole pela ka noonoo naauao ana. . Eia imua o keia lahui he mau ninau a -ke ajißUni .i-i»«oholo ai, a ke hoOikaika nei e kooko; a mau ninau ke kaualakoia nei e ka ]»oe i ao i ka ike. . a uwehe ia niai imua o ka lehulehu he mea e ]ioino ai ka ]joiio, ka ]x>niaikai a me ke ola o Hawaii nei. O kekahi o keia mau ninau, ke aneane aku nei e ko, oia ke Kmkahi Panai Like. Ua hana ia ma o ko kakou aoao, e like me ke Kumukanawai a me na Kanawai e ae e pili ana, a ua holo, ua inau, koe wale no ka hooholo piha ana a ke kookolua iloko o keia ae like, a he aha iho la ka waiwai ame ka ]>omaikai o ka hoonaueue iiui halaana ika mea i ae ai ua mau ? Mai manao kuhihewa kakou he mea lealea, a he mea hiki wale no ke hahaki ka olelo i ae ia mawaena o kekahi aupuni a me kekahi aupuni, a hilinai aku e hoaj>ono ia mai ana ia haoa ena au]Hini e ae. E ka lahui Hawaii ! Eia kakou ike au oka naauao, a ua ikeo, a mai hana kakou i na nana hii]>o o ioaa anei ko kakou hoaIh'waia e na au]iuni naoa i apo mai a hoo[K>kii iho ia kakou. Mai lawelawe kakou a hitfijrl W'inea e kumakaia ia'i ka nani oko kakou inoa maikai. Mai puni i ke alakai a na Kaula alakai hewa, o haule anei i ka nenelu o ka po]tilikia. He nele loa i ka manao, oia ke ano o ka }x>e e kuo niau ana i na-hana a ke aupuni, a ua luipapa ae i ka mea e hoit(mupu ai ika manao oka iehule , #u, i kuhua'ku | he kanaka kuokoa, he ike a he naauao ! | E Hawaii! M.ii kuhihewa oukou he kuokv>a ui, oiai, o kekahi no ia o na hoo- ] pilimeaai nui i ikeia. He maojx>po, t> ka noonoo nui iloko o ko lakou naau. o ka oluoluia mai e īia haku, alaiia, l»Kia ke kumu e komomau ai ilokoo ka Ahaolelo. : A o na haku a lakou e hoohoihoi nei oia no oukou.

O ke kue ana i ke auj»uni tna na kumu kti|iouo i ikeia iie j>oniaikai ole ; aol<* moa uana e hoahewa ; aka, Ih' meii. maol>o}«> i ke kanaka i k«aa ka noonoo ni&ikai a me ka naauao knjn>no, aole e hoao ana ke Hiifmni e ha|iai i kekahi hao* e kue ana i ka pomaikai o ka lahui a me ka holoiuua nna o kona kahna : oiai, o : kona hoopoino ana no ia iaia iho, a ua like hoi me ke kauaka e iuu ana i ka laau inake, a hoopoino iaia iho. Ma keia mau kumu moakak«i, he luea iuao|H\(K\, he waiwai a he }>omaikai na hana a ke aupuni i noonoo akahele ai, a hooholo i kahua no kona kulana. O ka makou mnu wohewehe pokole aua keia, a ke lana nei ko makoirtuatuu\ aole no e ahewaia mui ana e na nvikamaka, ke haawi lakou i ka noonoo akaliele ana ; aka, he ]»x> a he maua ko na inak:uiinana. a ua h;un.uua ko ntakou īnau kolainu no ka lakou mau w\'h«-*vhe ana, oiai, be kauwa makou uo ka Lahui llawaii.