Ka Lahui Hawaii, Volume II, Number 1, 30 December 1875 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA! [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKI ALII NIEDA! KA PUUWAI LIONA O KE AUPUNI O KONA MAKUAKANE KE ALII KA MOI LABODA! A ME KE PIO ANA O KE KUPUA GOGONA LAUOHO NAHESA!

llc no na Au t I KA wa a Nie<lii e k;unailī<"» ana, uu meiia iho la ka lelmloliu |n»li>.»koa, akn, i k;i pau ;wi:t o kana niau liunololo, ua liooinak.i mai !a ka lehulehu holo-': okoa e hooho me na leo nui. " K niake auo. ke kan ika i opu ino i ka Uoohmakila o ko kakou aupmii!"' K ola, e ola o Nieda !" " Nou ke aupuni. h nou ko makou mau olae kealii ka Moi Nu da! Ma ke kauoha a Nieda, ua lawe ia aku la nā kino n»ake o ka poe pio, a kau ia nialuna o kekahi kuahiwi kiekie. i houilona ia uie kekahi hiohiona iiina kupapau o ka poe puuwai eleele. Ano, ua noiio Unakila ae U o Nie 1 a. a kau mai la ka mauao o na kanaka malnna o kona noho ana ma ke ano he alii a Moi hoi maiuiuī o ka aina. Mamua nao 0 ka ae uiia aku o Nie«la i ka lakou mau noi, na hai aku la ia i kona manao e hoi hou i kahi o ke nna. e hxHtlatiakiU i na kanaka oīa \v:«hī uia ke kuknlu ana l ail puni Moi no lakou, a e kii aku h< i i ke kaik tuuil.nu l o k.un mokupuui o ka uaeua lūōana, kahi hoi i lawe pio ia mi ke kupuu ll.'eona. No keia inea, ua kauHiaha na k inaka. a hoao aku lā e hool'.iiH i ko NieOa manao, aka, hvK»noho liu' 1:4 i.\ i koua luaku .kane a me konn makuahnie uia k» noho Hlii, a hele aku 11 uie kona hoa o 1> ihela, oui, walu an* 1 pane aku mi iuuu* o na kituaka, " Ua hovihiki p «a wiiu ei liui hou lue Ukou. a o ka 'Uooko wale ana no koia i kau liOki i hiki.'' M >hope iho o k i UoakMk t piha a : N u'ii.i maia o na kaiiāka e iiko lue koi.a aiu» iu*u. ua l.Axht in«t U l.<Uui e iu>iio m.iUlo 4» koua ninn niakuw. tue ka iuah,ui.i i k* ni «laiua o ke aupuni. a h■ ki i koua iuu aua ni«i. Haaleie iho la o NhhU me Hihi la i i ke kul «iMkaiu. «le niaUlo o ka hanohano i }>:ha i haawi īa mai e ka 1 *hui. « haU :,ku U tua ke kU a Uii.i i lu ie :n.xi ai. lle m.iu īh k.< Uu* noi lu le ana tu «io v > v.a u<ul.imX) «- p.i ana n» i u.« ki:«). »i * e .ao »na v.\* r:t a l»vv* aku U !n;;a ; ka!.; e kokoko ana i ke l. * :ke :* «a i»e.a >>n. a u;« tUK>i:va v *i ;.i k.« 11. , 0 M. : a N.S i 1,0 " o« k , ; t. : !:» > . vi' 1 1 K:i m.».'; . . o :,t. i • « «'.« o .w' :.«s» u .*t . ~* i ! v io aku : i' ■ U i :,l ~ I . , .ikii . i U::a u:<> k» tu.«ti.a :i

aku la ika luuo liauoli. Ile maiwwa pokole, ua mnkaukau ibo la lakou a i ko lau;i hoea ana aku, ua haawi ia m:»i la na leo aloha, a<rliele wawalo aku la mrt na paia oke ana. Mahope iho o k;i hiilawai aloha pn ana, ua hai aku L« ia i kona manao i ka pane ana aku. " E na makamaka ke ike nei au, eia no iloko o oukou na < hooinanao aloha »na no'u, a ke lawe nei au ia nlolia i lei no kuu puawai. I hele mai nei au ma ke ano e Uooko i ka'u mea i kainaiiio mua ai, a e hai akn hoi, ua lawe pu mai nei au ia ka fnea nana i haawi mai ia'u ka hoomnopopo aty» raa ka'u huakai iini kupua, a mn o kona kokna alolm i launkila ai oukou i keia ia, oiai, iiM aole ia i kuhikuhi mai ia'u, mo ke ao ' pu mai i ka'u mau mea e hana ai, iua, aole loa au o lanakila, a<ile hoi e hoea imiiu o ko kupua. Nolailn, ko ika uei onkoi) iaia, a ke poui aku nei hoi au inia i alii a i Moi 'hoi 110 oukou." HilU ae ia a kau aku la 1 ka lei gula alii uialuna oko Bahela poo, a pane ae la, K Buhela, kuu hoa alo inea hoi o na la i au i aku la, ina ō ko'ii mana m iluna o keia lahui i hoopilikia ia, ke poni aku nei aii ia oe, he Woi uialuuu 0 lakou, a na ke aloha o ka uiana o na luni e kokua mai 1 a oe !'' K.u ae l;i o Bthela mai koiia kukuli ana, liuli aku U imua o na kanaka a pano aku la, " lle oiaio. u.\ kuhikuhi uo au iaia i kekaln mau mea, aka. heaha la ka pomaikai i na aole ka manaopaa a me !ka naau koa, nolaila; na ke koa \viwo i ole u me ke kupaa o N ieda i hoopakele | ia kakou ii pau."

M;-»h»lo mni h\ iin k»n;ik» i fea īnn.'i noi luuu hiKiolo-10, « ho hooknhi hehoilomn o ko hikou noho uim i ka ahuainn hiinoli, h haalolo niai hi o Xioii;i. do ka j ku ana ak : u i ke kaikam ihine kiai malnn;i o kahi niokupuni. I ka helg gjm_ ? k» 0 \iedii n ku ni i kae o k.i muliwai, ike «ku la.ia i kalii wsapa e lan.i mai .iu;i. awiwi akū la a kau aua iluua. He manawa pokolo, e hele haaheo ana keia maluna o ka īlik ii, me ke aheahe o ka makani onaona i na pua o ua wahi īuokupuni nei. Aole no hoi i liuliu pae ana koia i uka. I kii ia noi hoonmopopo aku i ka 100 o na ni.iuu, a uie na inoa a paii, mo ho 'la, ua 01 pakol.i aku k.i nani .mainua o k.*na lnki inua «n.i. " 110 oiaio. na hala ko kupua, a ua hooa niiu ka luuii,*' wahi ana i.ii » 'iho. " 110 oi.iio. o oo ka nam o kuu h;iku alu." walu a kekahi l-co. Huh ac la o Nin.l i. a iko aku l i i ko k.uk lim.iliino ki i. mo na k;m;ika olu t. llui aioha mo ia luk. n, a hai aku la o Nicda i k.uia hnakai. l'a olioli ioa ia « kau mai ia nie ia noi 111 iluna o ku w. ( ip;., a iu»iio akn l;i no l.oi n.i kiina-ko ohva o ki .i i k.ihi iimkupmn. Aolo uo i liuliu k.ui hou laua ina k» la a«o. Hui pu akn la uv IViōola. a in.u. lalo o k;uia noi. ua :Uolo pu aku la ka lahui h.'look.ki iloko o k<' kulanaka'.iiul.' 1 ka luH'a ana nmloko o u;i juli'tia o k« kulaiiakanhalo. ua puoho ui n 1« n:» ka naka, a ajx> aloha mai la la laua in t ino ka lahui h.<u Piha kr kaon,i. a kuakoa iu puu i ka u.a iti>a .ho U h ih im l ka !»<», a ana i ka ha'.i alu. ku mai la o Xiovi i a {v»n« niai la. " ano, na hui ki ia mau iahui, ano Ihm ko hai aku iu-i au. «■ mwn' iina au i ko kaikainaUino kiai pua a lo kuj ua Oogoiiii. u »• iiko nn' k.< inaua hui ia ana a liio i kookahi. o likt hoi mo k« inaluhia o ka iuan-. |<* la fcoi ki ;a m,«u lahui ohu o hui ni a v iumio ai hoi iloko v> ka iiuiuhia Mai> ih,' la o N;,vi.u a ua uoho laf)4 inr ka maiuhia l a inaiv pu r <> hoi uu HaUJa. a iu hv4a ka |\>:naikui Ma ia ho{M m*i. na uoiu» iho ia ka v>hana alii >* N iv»i i nto k«'ia mau !.<hui ii>> ko v > ka uialuhu nka !a k« '«•:.o lk.tuoh i ka lahiu o ka Moi " iw |<vkvl> ko lakou Uaku alu v'pK> * in< k,<; a niakua, a k< iu hxv«'ai )a n».tluna v' k. kahi lali.u a ikaikiA . m u« hulwuiwihi mai U Ukou o iko HV nuu nukahiki ka i>oho «u» o koM iuau Uhui lioko o ks ha»h>li. * hiki i k« huU ai ko > ka nuiiAwa O tva iih'* iu h<' waUH'. * UA»I.V»IA 1M ia k> au v» k< kaa.v ua kvXuo i k> k.tu > ka niaoiluA. x jvU i iu*u mi * iuki i L Ni«\u t h m*kuio AU*, nnilK»j< K)v« vt k* av.K o kona r,u,i niVku,v A , v . a I'.. ,| *.. ~ : k., ;;i,u o k. N «x! ."* !i», k- i..4 I».v* .»1.1...* ,4,, ,jv.. .» v , ■ iv \a kUui a:.,» Uv«t w it* ii>

kaKfui o ke alohs \ kona makmhine Badusa; ua hoea mal la kakou i ka£opena Me na'weUna aloha i kona iooa, B& hoomanao ana hoi uo Nieda a me Babela, ke waiho nei kakou i Meia Moolelo Walohia ;o ia mau la ijb&]a'e. Ee aoi ia aku nei j oūkoa e hoomaopopo i ko makou hooikaika hoolawa ina kumu hoooanea, a e hooi aakaukau hoi no ka kakon hooiMnea , aku iloko ktaa pule aku. Oiail oonuiia ka kakou j>e{>a, nolaila, e ka uwa o ka aanea ka mea i manao nui ia, a makaukau makou e haawi aku i ka Moolelo o ke Aiii ka Moi Olaii ona au k&hiko o ka liikina, ka mea i kajvaia, "Ka Moi Puuwai Waij»ahe Arthur, me kona inau Ukuli ano Liona!" Me na wolina aloha, ko juihola aku noi o Nieda inahiHunauao piha no na makamaka i hooeianawanui i kona moolelo, Aix>ha !